Adviezen voor ouders van gamende tieners

Matthias Dewilde (33) was jarenlang verslaafd aan gamen. Na een lang traject raakte hij van zijn verslaving af, en ondertussen geeft hij als ervaringsdeskundige zelf advies aan ouders van gamende tieners. Wat kun je als ouder doen om te voorkomen dat een schijnbaar onschuldige hobby een hardnekkige verslaving wordt? Tips om gamen in te perken. En ja, het is nodig dat ouders dat doen. “Tieners kunnen dat niet, hun hersenen zijn nog in volle ontwikkeling. Ze kunnen niet op lange termijn denken, zich beperken of zichzelf reguleren.”

1. Andere vaardigheden

Matthias: “De Nederlandse specialist mediaopvoeding Justine Pardoen beveelt aan om de schermtijd voor tieners te beperken tot drie uur per dag. Voor mij mag het best eens wat meer zijn dan drie uur, zolang er ook tijd is om andere vaardigheden te ontwikkelen. Dingen die je niet kunt leren door voor een scherm te zitten, zoals meeleven met anderen en echte gesprekken aangaan.” En actief bezig zijn natuurlijk, want bijkomend probleem is dat gamen (of tv-kijken) je vooral doet stilzitten.

2. Schermvrijheid

Matthias: “Bouw voldoende momenten in zonder scherm en zonder internet. Een schermvrije avond invoeren vind ik bijvoorbeeld een heel goed idee.” Te extreem? Stel dan ten minste duidelijke grenzen in. “Ik hoor heel verschillende afspraken; sommigen mogen maar één uur op woensdag en dan vier uur in het weekend per dag, anderen niet in de week.”

2. Samen spelen

Matthias: “Sommige ouders hebben er totaal geen idee van welke games hun tieners spelen, en zo krijg je op den duur twee totaal verschillende leefwerelden. Maar hoe meer interesse jij toont in hun wereld, hoe meer je tieners bereid zullen zijn om ook naar jou te luisteren als je erop hamert dat ze hun huiswerk moeten maken. Veroordeel die games dus niet, maar speel eens mee. Ze gaan je inmaken, dus dat is ook nog eens goed voor hun zelfvertrouwen.” Maar belangrijker: je tiener zelf heeft het gevoel dat hij bij je terechtkan, omdat je niet enkel zijn interesses afbreekt en veroordeelt,

Tip: Op YouTube kan je filmpjes bekijken van een spel of hoe het wordt gespeeld. Ideaal om in te schatten of het iets voor je liefste kind is. Check ook de PEGI-score.

3. Verschil realiteit en fantasie

Matthias: “In games kan je supergoed zijn zonder ooit iets echt gedaan te hebben. Voetballen, bijvoorbeeld. Hoe meer je gamet, hoe meer je in die gamewereld leeft. Praat met je kinderen over het verschil tussen realiteit en fantasie, zodat ze kunnen relativeren.”

4. Alarmsignalen herkennen

Matthias: “Zolang gamen een hobby blijft zoals een andere en zolang je tieners zich thuis ook nog met ándere dingen amuseren, hoef je je geen zorgen te maken. Maar wanneer ze hun andere hobby’s laten vallen of activiteiten skippen om te kunnen gamen, ben je toch beter alert. Als je merkt dat het gamen een invloed heeft op hun studie en op hun sociaal leven, moet je ingrijpen. Het is nooit te laat om grenzen te stellen en het over een andere boeg te gooien. Kijk maar naar mij.”

Zoals hij uitlegt in zijn getuigenis: vaak zijn het kleine overwinningen die zelfvertrouwen geven, die een jongere uit de vicieuze cirkel van het gamen halen. “Gamen is dan een vlucht: uit teleurstelling, angst, of omdat je vrienden wil maar niet weet hoe je eraan moet beginnen. Daar werk ik aan met die jongeren.”

5. De verleiding wegnemen

Matthias: “Als er een laptop naast een schoolboek staat, kiezen ze natuurlijk niet voor dat schoolboek. En er zijn wel afspraken gemaakt en ze willen zich er wel aan houden, maar het lukt niet. Dan voelen ze zich een mislukkeling omdat ze zich niet hebben kunnen beperken. Hun ouders zijn dan teleurgesteld en dan voelen ze zich nog slechter. Wat ze oplossen door te gamen. Vicieuze cirkel.” Als het niet nodig is voor school (dank je Smartschool!) dan kan je dus maar beter de laptop uit de kamer verwijderen, of het internet uitschakelen.” Maar dat laatste is lastiger met verschillende personen in huis, die misschien wel internet nodig hebben.

6. De agenda vullen

Soms komen jongeren ook zelf naar hem met de vraag hoe ze hun gamegedrag kunnen inperken. “Beperkingen instellen én de agenda vullen”, tips Matthias. “De lege momenten zijn het moeilijkst om te weerstaan. Als je andere activiteiten hebt, dan kan je gemakkelijker stoppen.”

Bij veel tieners zal het moeilijk zijn activiteiten te vinden die hen doen stoppen. Maar ze uit hun kot krijgen, blijft dus wel belangrijk.

7. Problemen laten oplossen

Matthias: “Veel gamers zijn goede probleemoplossers. In een game doe je dat ook voortdurend: problemen oplossen, hindernissen overwinnen om verder te geraken. Vaak zie je dat die heel gedreven zijn om problemen aan te pakken. Als het lukt, geeft hen dat een goed gevoel.” Met wat creativiteit kunnen veel ‘gewone’ zaken als ‘probleem’ worden voorgesteld en wordt het een uitdaging om ze aan te gaan. Challenge accepted?

Gelukkig

Soms laten ouders hun kinderen doen ‘omdat gamen het enige is wat hen gelukkig maakt’. “Dat zeiden mijn ouders ook. Maar het klopt niet, gamen maakt niet gelukkig. Je gamet omdat je ongelukkig bent.”

Wat je wel kan doen, is de gametijd gebruiken als lokkertje, als beloning. “Als een vriendje komt, mogen ze eens samen twee uur gamen. Een beloning als ze iets doen uit de comfortzone, zoals een sociale activiteit. Dan heeft hij iets om naartoe te werken.”

Lees ook > Wat als je tiener gameverslaafd is? Matthias Dewilde getuigt

Op www.matthiasdewilde.be vind je meer info over Matthias en de coaching en trainingen die hij geeft.

Zit je met vragen over het game- en schermgedrag van je tieners? Op www.veiligonline.be krijg je veel handige tips en praktische info over gamen, privacy, sociale media, cyberpesten en online relaties.

Dit artikel verscheen eerst in het nummer ‘Tijd’ (april, mei, juni 2019) van ons magazine BOTsing, bedoeld voor ouders van tieners. Word lid van de Gezinsbond en ontvang BOTSING gratis. Klik hier en ontdek de vele andere voordelen.

Tags: gamen, ouders van tieners, tiener online