Een burgerinitiatief starten: wat heb je nodig?

De samenleving verhardt, het individu staat voorop, groepen mensen blijven in de kou staan. Een grimmig beeld. In schril contrast daarmee staan de kleine, hartverwarmende, positieve initiatieven van en voor burgers die gezinnen centraal stellen.

Er zijn veel mensen met een groot hart en goede ideeën. Maar die tot uiting laten komen, dat is nog iets anders. Want hoe kan je een burgerinitiatief starten? Wat of wie heb je nodig? Kan je leren uit het proces van andere initiatieven?

De Gezinsbond en kenniscentrum Gezinswetenschappen (Odisee) menen alvast van wel. Uit een ruim onderzoek om burgerinitiatieven in Vlaanderen in kaart te brengen, kwam een mooie en nuttige inspiratiegids voort met veel tips, tricks, adressen én getuigenissen.

We selecteerden alvast een paar tips om te kunnen beginnen aan een burgerinitiatief. Wat heb je nodig?

1) Een groepje trekkers

Die ‘paar gemotiveerde mensen’ vormen een onmisbaar ingrediënt voor een geslaagd burgerinitiatief: een team van gelijkgestemde personen, die dezelfde passie of droom delen. Wat in eerste instantie van belang is, is dat je minstens één, of enkele gepassioneerde gelijkgezinden vindt waarmee je je idee verder vorm kan geven.

Dat kan even duren. Door je ideeën met vrienden, familie, in je buurt of op café te delen, kan je spontaan met mensen in contact komen waarbij je de vonk voelt overslaan.

We kwamen elkaar toevallig tegen en raakten aan de praat. Op een bepaald moment zijn we eigenlijk onze droom tegen elkaar beginnen uitspreken. Ik had dat al aan collega’s voorgesteld, en iedereen vond mijn idee wel tof, tot je eigenlijk plannen begon te maken en dan haakt iedereen af. Maar zij zei: da’s fantastisch, ik wil dat ook!

– Casa di Mauro

2) Een duidelijk doel én evenwicht

Enthousiast en energiek beginnen jij en je team aan de missie. Om het idee ruchtbaarheid te geven of van de grond te krijgen, heb je misschien de neiging om op alle vragen in te gaan. Zeker als je burgerinitiatief een wijdverspreide of lang ervaren nood vervult, kan je overstelpt worden met vragen. Nee zeggen is vaak moeilijk, maar een evenwicht bewaren en het uiteindelijke doel in het oog houden, is ook belangrijk. Al is het maar om het haalbaar te houden.

Ik ben blij dat we niet te hard van stapel zijn gelopen van in het begin, dat we wat op de rem zijn gaan staan voor het aannemen van opdrachten. We hebben altijd tegen elkaar gezegd: het moet plezant blijven. En als we op alles waren ingegaan, dan was het niet plezant gebleven.

– LZSB

3) Durven doen

Nadenken, scenario’s uittekenen, lijstjes maken: allemaal belangrijk. Maar je kan niet alles op voorhand uitsluiten, en de nadenkfase mag geen rem worden voor de uitvoeringsfase. Je leert ook veel door te doen.

Springen, dat is echt absoluut de tip. Je kunt proberen om zo goed mogelijk te plannen en elke onzekerheid uit te sluiten, maar dan kan je twintig jaar bezig zijn. Duik erin, en als je zelf een goeie visie hebt… die ontwikkelt zich verder.

– De Egeltjes

4) Specifieke profielen

Gepassioneerde mensen die hetzelfde willen: dat is de kern. Maar er zijn meer vaardigheden nodig dan dat: ook mensen met juridische kennis of tijd en zin om zich met boekhouden en papierwerk bezig te houden zijn nodig. Via een ontmoetingsmoment kan je misschien deze profielen aantrekken voor jouw initiatief.

5) Steun en informatie

Via het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk vind je informatie over wetgeving, wat het juist inhoudt om te werken met vrijwilligers, praktische tools en een online databank waarop initiatieven hun vraag naar vrijwilligers kunnen posten. En er zijn nog organisaties die je kunnen ondersteunen.

6) Maak je bekend

Maak je initiatief bekend bij je lokale overheid en bij ondersteunende organisaties die omtrent jouw thema actief zijn. Zij hebben expertise en een netwerk opgebouwd waar je gebruik van kan maken om je doelgroep maximaal te bereiken. Een erkenning door de gemeente of stad als culturele vereniging, of een opname in de databank van een ondersteunende organisatie kan je netwerk aanzienlijk vergroten. Een lijst van deze organisaties vind je in de gids!

Ook nuttig is leren over andere voorbeelden. De Kast bijvoorbeeld, een kleinschalig initiatief om armoede op school aan te pakken. Elk burgerinitiatief is natuurlijk anders: hoe je het opbouwt, wat je doet en waarom, dat kies je zelf.

Meer tips, informatie over organisaties die praktische of financiële steun bieden of welke juridische vorm je best kiest, lees je in de inspiratiegids. Bestel deze voor 10 euro via gezinspolitiek@gezinsbond.be of via 02/507.88.77 (studiedienst Gezinsbond).