Getuigenis van school met maximumfactuur: “De kost mag de studiekeuze niet beïnvloeden”

In het middelbaar onderwijs kunnen de kosten hoog oplopen. Gemiddeld kost een eerste graad de ouders jaarlijks 988 euro, met vervoer erbij wordt dat 1.309 euro. Sommige scholen passen vrijwillig een maximumfactuur toe. “”Iedereen moet zijn talenten kunnen ontplooien ongeacht afkomst of sociale status. De factuur mag de studiekeuze niet beïnvloeden”, zegt pedagogisch coördinator Christine Matthys van Koninklijk Atheneum Emanuel Hiel (ASO en TSO) in Schaarbeek.

Voor boeken, werkbladen, kopieën, materiaal voor het vak techniek en schoolagenda betalen leerlingen in het Schaarbeekse Atheneum 165 euro per schooljaar. Nieuwe leerlingen krijgen ook een sportshirt. Een tweede kind van hetzelfde gezin betaalt 135 euro, derde en volgende kinderen 105 euro. De prijs is hetzelfde voor alle jaren en ongeacht de studierichting.

Voor activiteiten buiten de schoolmuren – toneel, zwemmen, expo, daguitstap enz. – rekent de school maximum 75 euro. En dan zijn er nog de meerdaagse uitstappen. “Onze leerlingen moeten dat ook kunnen meemaken, schrappen is dus geen optie. We doen er wel alles aan om de prijs te drukken: van maximum 55 euro in het eerste jaar tot maximum 250 euro in de hoogste jaren waar buitenlandse uitstappen op het programma staan.”

Voor de eerste graad betalen ouders dus maximum 295 euro per jaar. Een pak lager dan het gemiddelde van 988,77 euro (zonder vervoerskosten) dat blijkt uit een recent onderzoek van Steunpunt OnderwijsOnderzoek. Met vervoerskosten betalen ouders voor de eerste graad algauw 1.309 euro, een maandloon dus.

Dure (invul)boeken

“Uitgaven zijn bij ons vooraf duidelijk, zodat ouders niet voor verrassingen staan”, zegt Matthys. De school neemt vele maatregelen om de financiële drempel zo laag mogelijk te houden. Zo maakt ze samen met een collega’s pakketjes huurpakketten.

“Het aantal boeken dat we in huursysteem kunnen aanbieden, wordt jaar na jaar kleiner”, zucht Matthys. “Uitgeverijen maken alsmaar meer invulboeken en die kan je niet doorgeven. Op het einde van het jaar bekijk ik de invulboeken. Als blijkt dat er niet veel in gewerkt is, spoor ik de leerkracht aan om zelf invulblaadjes te maken en te laten kopiëren. Dat lukt niet voor alle vakken. De overheid zou de uitgeverijen wat aan banden moeten leggen. Het is een schande, zo’n dure boeken.”

Nieuwe eindtermen

En dit jaar lopen de kosten op: nieuwe eindtermen, dus nieuwe boeken. “De andere leerjaren volgen de komende jaren. Dat worden serieuze investeringen voor ons huurboekenaanbod. Als er een nieuwe inspecteur komt, wil die soms ook andere boeken. Het is niet makkelijk om het boekenbudget binnen de perken te houden, maar tot nu toe lukt het ons. Atlassen hoeven de leerlingen bijvoorbeeld niet individueel te hebben, ze liggen in de klas en in het huiswerklokaal.

> Wat ouders moeten weten over de nieuwe eindtermen in het middelbaar

Ze moeten niets missen

“Onze leerlingen komen niet uit rijke gezinnen, maar iedereen heeft recht op onderwijs. Ook wij hebben ouders die onze facturen niet eens kunnen betalen. Dan werken we met een betalingsplan, geven korting of wijzen op de mogelijkheid van bijkomende financiële steun.”

Dat leerlingen veel moeten missen als je de maximumfactuur hanteert, spreekt Christine Matthys met klem tegen. “Iedereen heeft de leerboeken nodig voor het leerplan. Alle leerjaren doen een uitstap en per graad is er een meerdaagse. Het vierde jaar gaat op meerdaagse naar Maastricht. We huren de jeugdherberg de hele week, voor twee groepen die elkaar aflossen. Zo sparen we de kosten van één eindpoetsbeurt uit en kan de bus die de tweede groep brengt de eerste groep terug meenemen.

“Mits constante aandacht, inspanningen en creativiteit kan het, dat bewijzen we al vele jaren. We hameren erop dat iedereen moet deelnemen aan sportdag of uitstappen. Het is belangrijk voor hun algemene ontwikkeling. Velen krijgen er thuis de kans niet toe.”

Naar Turijn of Malta

Eetfestijnen en koekjesverkoop om activiteiten te financieren doet de school niet meer. “Er komen weinig ouders op af en we willen hen niet op kosten jagen. We zoeken voortdurend projecten waar subsidies te krijgen zijn. Dit jaar gingen de eerstejaars met geld van het STEM-project (Science, Technology, Engineering, Mathematics) naar Technopolis, het tweede jaar naar het educatief centrum Pime in Lier. En klassen die hun budget niet opgebruiken kunnen naar Walibi.”

“De richting PR en Toerisme hebben in de hoogste jaren enkele weken buitenlandse stage, betaald door Erasmus plus. De voorbereiding combineren we met een meerdaagse uitstap zodat daar weinig eigen budget nodig is. Onze leerlingen gingen al naar Turijn, Malta, Madeira, Duitsland, Parijs. Ze zien evengoed iets van de wereld. Maar het kost de ouders niet meer dan 250 euro per jaar.”

Erezaak

“Sommige leerkrachten maken er een erezaak van interessante dingen te vinden die (bijna) gratis zijn. Samen met mijn collega volg ik de uitgaven nauwgezet op, wijs er leerkrachten tijdig op als ze nogal veel uitgeven en stel alternatieven voor. Via het project ‘Samen tegen onbetaalde schoolfacturen’ van het Netwerk Tegen Armoede kwam vorig jaar een mama getuigen hoe zwaar schoolkosten wegen. Dat was een schok voor de leerkrachten. Het gaf hun motivatie een boost.”

De Gezinsbond vraagt ook voor het secundair onderwijs een maximumfactuur én voldoende werkingsmiddelen voor scholen. Lees hier waarom.

Elk kind heeft recht op schoolboeken, de Gezinsbond steunt daarom de campagne van het netwerk Samen tegen Onbetaalde Schoolfacturen www.boekencheck.be. Op www.elktalent.be vindt u een petitie van het Netwerk tegen Armoede voor de maximumfactuur in het secundair onderwijs.

Dit artikel staat in het schoolnummer van De Bond (september 2019), het gratis ledenblad van de Gezinsbond.

Lid worden? Dat kan op deze pagina.

Volg nieuws van de Gezinsbond op de voet via Twitter of Facebook.

Tags: gezinsbudget, kind in het middelbaar, maximumfactuur, schoolkosten, secundair onderwijs, wat kost middelbaar onderwijs