Partijen zetten in op combinatie werk en gezin

Hoe belangrijk zijn de gezinnen voor de politieke partijen? Dat onderzochten de Gezinsbond en Kenniscentrum voor gezinswetenschappen ODISEE. Uit de analyse bleek dat alle partijen voorstellen doen om de combinatie werk en gezin aan te pakken, zowel structureel als specifiek rond de geboorte.

Uitbreiding van het geboorteverlof, de nood aan kwalitatieve kinderopvang, meer opties voor ouderschapsverlof en maatregelen voor een andere organisatie van werk: de Gezinsbond ziet een heleboel stokpaardjes rond de combinatie werk en gezin, met aandacht voor zorg, terugkomen in de partijprogramma’s.

De kern voor gezinnen

En dat werd tijd, want werken én kinderen opvoeden: dat is iets waar gezinnen van wakker liggen.
Geen wonder: wie zijn job en de zorg voor kinderen en het huishouden vlot kan combineren, is gelukkiger met zijn of haar leven. Voor drie op vier is de combinatie werk en gezin moeilijk. Dat geldt voor alle gezinnen: of ze nu kleine kinderen hebben, of kleinkinderen.

Geen wonder dat alle partijen voorstellen hebben rond deze combinatie van werk en gezin

Moederschapsrust & geboorteverlof

Uit eerder eigen onderzoek weten we dat veel gezinnen die een baby krijgen de moederschapsrust en het geboorteverlof (vaderschapsverlof en verlof voor meemoeders) als veel te kort ervaren. Wat opvalt: de partijen hebben veel aandacht voor evenwichtige verdeling van zorg tussen vaders/meemoeders en moeders.

1) Geboorteverlof

In de praktijk betekent dit dat de meeste partijen gaan voor een uitbreiding van het geboorteverlof, om zo de partner bij de zorg voor de baby te betrekken.

PVDA gaat het verst door het geboorteverlof voor vaders en meemoeders op te trekken naar 15 weken, evenveel als voor moeders dus. Zowel sp.a, Groen en CD&V maken het geboorteverlof verplicht.

N-VA wil als enige niet uitbreiden, maar zou de dagen wel laten meetellen voor het pensioen.

2) Moederschapsrust

Bij de partijen leeft al bij al weinig wil om de moederschapsrust uit te breiden, ook al is hier behoefte aan bij wie pas moeder is geworden.

Sp.a is hierop de uitzondering: de partij pleit ervoor om moeders na de bevalling 20 weken te gunnen, zonder inkomensverlies.

Voor sp.a en Groen zijn afwezigheden 6 weken voor de bevalling ziekteverlof en niet langer af te trekken van de moederschapsrust.

N-VA stelt voor de moederschapsrust te laten meetellen voor het pensioen.

3) En zelfstandigen?

Zelfstandige moeders kunnen bij CD&V 15 weken vrij opnemen, PVDA voorziet 10 weken met een solidariteitsfonds dat hulp of een vervanger betaalt. Sp.a en Groen zien voor zelfstandige moeders dezelfde voorwaarden als voor werknemers, respectievelijk 20 en 15 weken dus.

Zelfstandige partners krijgen bij Groen 15 dagen verplicht geboorteverlof, bij sp.a 10 dagen (geleidelijk vermeerderd naar 20). Bij CD&V mogen ze 10 dagen vrij opnemen.

> lees wat de partijen voorstellen rond moederschapsrust, geboorte- en ouderschapsverlof

Ouderschapsverlof

Alle partijen hebben wel iets te zeggen over ouderschapsverlof, maar de aanpak verschilt nogal. Groen, Open Vld en Vlaams Belang willen meer maanden ouderschapsverlof.

De liberalen en groenen verbinden dit aan gendergelijkheid: een uitbreiding als beide partners het opnemen. Eenoudergezinnen krijgen van Groen 7 maanden extra.

Voor CD&V, N-VA en Open Vld mag het flexibeler. CD&V vindt dat ook grootouders aan bod moeten kunnen komen, N-VA vraagt aandacht voor de sandwichgeneratie.

En de uitkering?

CD&V en sp.a verhogen de vergoeding voor ouderschapsverlof eenoudergezinnen, Open Vld koppelt de uitkering aan de lengte van het verlof en PVDA wil algemeen hogere uitkeringen gedurende de verlofstelsels. Vlaams Belang zet in op een opvoedersloon (een halftijds leefloon) voor wie thuisblijft voor de kinderen.

Open Vld en N-VA willen de periode laten meetellen voor het pensioen.

Organisatie van werk

Minder werken is niet de enige manier waarop gezinnen tijd willen vrijmaken. Velen zien ook verbeterpunten aan de organisatie van het werk. Verschillende partijen proberen dit te stimuleren vanuit de overheid met bijvoorbeeld financiële beloningen voor bedrijfscrèches. De partijen besteden ook voor het eerst meer aandacht aan gezinsvriendelijk ondernemen, zoals flexibiliteit en telewerken.

De houding van de partijen ten opzichte van deeltijds werk varieert. Sommige partijen willen het ook voor lagere inkomens haalbaarder maken; andere partijen lijken eerder (impliciet) uit te gaan van voltijds werken door iedereen.

> Gezinsvriendelijk bedrijf? Zo doe je dat

Opvang van kinderen

Betaalbare, beschikbare en liefst ook kwalitatieve opvang is wat ouders mogelijk maakt te blijven werken naast de zorg voor kinderen. De meeste partijen hechten veel belang aan de beschikbaarheid en betaalbaarheid van kinderopvang voor baby’s en peuters.

Nieuw is de aandacht voor buitenschoolse opvang en vakantie-opvang, maar dat komt nog niet bij alle partijen expliciet aan bod. Dat verdient meer aandacht van de politieke partijen: voor ouders is zeker de zomervakantie een hele puzzel om te leggen, en dat veroorzaakt veel stress.

Tags: combinatie werk/gezin, geboorteverlof, kinderopvang, moederschapsrust, opvang, ouderschapsverlof, stem gezin 2019, vaderschapsverlof, vakantieopvang, zelfstandigen