Armoede wordt in de media vaak stereotiep neergezet. Kinderen zijn de weerloze slachtoffers, hun ouders geven enkel het slechte voorbeeld. "Dat is een zeer eenzijdig beeld, dat ik probeer te weerleggen in mijn boek 'Spelen in zwarte sneeuw'", zegt kinderrechtencommissaris Bruno Vanobbergen.
Arme kinderen kunnen er niet aan doen dat ze in armoede opgroeien, dat klopt. Maar ze zijn niet alleen maar een slachtoffer dat de situatie ondergaat.
“Uit onderzoek blijkt dat arme kinderen net een actieve rol opnemen binnen het gezin. Ze voelen zich verantwoordelijk, ze helpen in het huishouden en ze ondersteunen hun ouders ook emotioneel”, legt Bruno Vanobbergen uit.
Verschil niet-armen
Ook hun ouders hebben last van die stereotiepe voorstelling. “Het idee bestaat dat arme ouders ‘heel andere’ (en slechte) opvoedingskeuzes maken. Maar ook hier geldt dat het verschil in opvoeding tussen arme en niet-arme ouders eigenlijk niet zo groot is.”
Toch kunnen arme ouders wel wat ondersteuning gebruiken. Gezonde voeding is een van de domeinen waarop gezinnen in armoede steun ervaren, bijvoorbeeld door de 1 euro-maaltijden.
“We zijn nog bezig het project te evalueren. Sowieso zijn er gevaren aan verbonden: ouders kunnen afhankelijk gemaakt worden of het kan stigmatiserend werken. Je wijst hen weer op iets waarop ze tekortschieten. Daarom vind ik het belangrijk om te werken vanuit de capaciteiten van ouders.”
Eigen schuld, dikke bult?
Rond armoede hangt inderdaad nog een stigma. Steeds weer komt de individuele verantwoordelijkheid van mensen in armoede arme naar boven.
“Natuurlijk moet je kwetsbare ouders mensen in armoede versterken, hun weerbaarheid verhogen, hun netwerk uitbouwen, hen een job geven… Maar armoede aanpakken gaat verder dan dat, want evengoed zijn er structurele oorzaken die weggewerkt moeten worden.”
“Het probleem met de ‘eigen schuld, dikke bult’-aanpak is dat het lijkt dat armoede valt op te lossen door de mensen te heropvoeden. Alsof het een gedragsprobleem is. Maar dat is niet zo: het is ook structureel.”
Wonen in een slecht huis heeft een impact op de gezondheid, maar door geldgebrek ga je niet naar de dokter waardoor het verergert. In huis is er dan geen of weinig plaats voor huiswerk, wat de schoolresultaten beïnvloedt enzovoort.
“Dat soort schrijnende situatie los je niet op door alleen maar het netwerk van dat gezin te versterken”, besluit Vanobbergen.
Dit is een herwerking van een artikel dat eerder in onze gezinskrant ‘De Bond’ van 17 maart 2017 verscheen. Wil je op de hoogte blijven van nieuws over kinderrechten? Volg dan goedgezind.be en onze Facebookpagina.
De Gezinsbond verdedigt de belangen van ieder gezin, en in het bijzonder die van kwetsbare gezinnen. Steun onze werking zodat we dit kunnen blijven doen.
Volg meer via onze Facebookpagina of Twitterpagina of word één van ons. Klik hier.
Gepubliceerd op: 09/04/2017, laatste update op: 11/03/2019Tags: kinderrechten, kinderrechtencommissariaat, ombudsdienst, ombudsman