Leen Gorissen is innovatiebioloog. Ze helpt organisaties en bedrijven nieuwe producten en oplossingen bedenken op de manier zoals de natuur dat doet. ‘In de natuur zit de wijsheid die we nodig hebben om de problemen waar we voor staan aan te pakken’, zegt Gorissen. ‘De natuur leeft en evolueert al miljoenen jaren zonder afval of op andere plekken iets te ontwrichten. Niet zoals de mens die één probleem oplost en er vijf andere veroorzaakt.’ Tijd voor een nieuwe kijk en aanpak, met NI of Natuurlijke Intelligentie als leidraad.
Natuurlijke intelligentie
Leen Gorissen illustreert de wijsheid van de natuur met het voorbeeld van walvissen. ‘Lange tijd dachten Japanse vissers dat walvissen vangen een oplossing was om meer vis en kriel voor menselijke consumptie over te houden.
Intussen weten we dat er juist meer vis en kriel te vinden is waar walvissen leven. En walvissen leveren de mens nog een pak meer voordelen op. Het dier voedt namelijk het leven dat hem voedt, een principe dat in de natuur heel veel voorkomt.’
Walvissen voor het klimaat
De uitwerpselen van walvissen zijn een begeerd hapje voor fytoplankton (algjes, wiertjes …) die aan het zeeoppervlak leven. Plankton neemt koolstof (CO2) op uit de atmosfeer en als het afsterft zakt het naar de zeebodem waar het voor honderdduizenden jaren de koolstof vasthoudt. CO2-opslag is een heel belangrijk proces in de strijd tegen klimaatopwarming.
‘Het Internationaal Muntfonds berekende dat een toename van plankton met 1 procent, honderden miljoenen tonnen extra koolstofopslag zou betekenen’, zegt Leen Gorissen. ‘Volgens die studie – een economisch onderzoek – is de beste strategie om klimaatverandering aan te pakken, ervoor zorgen dat de walvissen weer gezond zijn en in aantal kunnen toenemen.’
LEES OOK > ‘Grootouders voor het klimaat’ strijden voor groene toekomst kleinkinderen
Long van de wereld
Algjes en wiertjes zorgen bovendien bij leven voor meer dan 50 procent van de zuurstof op aarde. De long van de wereld ligt dus op de oppervlakte van de oceanen. En de walvis voedt die long.
En er is nog meer … ‘Plankton maakt ook dimethylsulfide aan in een poging niet opgegeten te worden door vissen. Datzelfde stofje wordt ook geproduceerd als de zon te hard schijnt, bij verdamping trekt het stofje water aan die wolken vormen. Zo is het een klimaatregulator.’
Alles is met alles verbonden
En zo zijn er tal van gelijkaardige vernuftige systemen in de natuur. Alles is met alles verbonden en het netwerk werkt uitstekend. ‘Dat systeemdenken is wat ons als mens momenteel ontbreekt’, meent Gorissen. ‘We denken in geïsoleerde situaties en houden geen rekening met het effect van wat we bedenken en doen op andere facetten. Afval, chemische vervuiling, klimaatopwarming, gezondheidsbelasting … zijn het gevolg.’
Dringend tijd voor een andere, nieuwe manier van leven en produceren vanuit het systeemdenken. De mens is deel van de natuur (of het leven). ‘Weer leren kijken naar en leren van de natuur waar we deel van uitmaken (en niet boven of buiten staan), is de boodschap’, zegt Gorissen.
‘Zoals de walvissen en andere levende wezens kunnen ook mensen een toegevoegde waarde leveren voor de planeet waarop we leven.’ Als dat geen hoopvolle boodschap is.
LEES OOK > Niet te onderschatten: het effect van natuur op de mens
Meer info
- NI, Building the Future of Innovation on millions of years of Natural Intelligence, Leen Gorissen, Studio Transitio.
- Leen Gorissen was te gast in Interne Keuken op radio1, te beluisteren via radio1.be/klimaatwalvissen.
Dit artikel verscheen in februari 2022 in De Bond, het ledenblad van de Gezinsbond. De Bond kan ook bij jou (gratis!) in de bus vallen. Het enige wat je hoeft te doen, is lid worden. Nieuwtjes en activiteiten van de Gezinsbond meevolgen kan ook via Facebook, Twitter en Instagram.
Gepubliceerd op: 15/02/2022