Izzeldin Abuelaish is een beroemdheid. Hij was een kind uit een Palestijns vluchtelingenkamp en groeide op in gruwelijke armoede. Dankzij zijn ambitie, de opoffering van zijn familie en een studiebeurs kon hij geneeskunde studeren. Hij was de eerste Palestijnse arts die een vaste aanstelling kreeg in een bekend Israëlisch ziekenhuis. Met grote toewijding verzorgde hij zowel Israëlische als Palestijnse patiënten. Hij is al decennialang een vredesactivist. Maar het is een tragedie die hem wereldberoemd maakte.
Einde 2008 is weduwnaar Abuelaish een gerespecteerde arts met veel Israëlische vrienden. Hij is een van de uiterst zeldzame Palestijnen uit de Gazastrook die een werkvergunning voor Israël hebben. In Gaza zwaait Hamas de plak. De grenzen worden gecontroleerd door het Israëlische leger. Er is geweld aan beide zijden. Dokter Abuelaish is thuis bij zijn acht kinderen als Israël eind december met luchtaanvallen op het dichtbevolkte Gaza ’Operatie Gegoten Lood’ start.
Op 16 januari 2009 is journalist Shlomi Eldar live op televisie als hij een telefoontje krijgt van Izzeldin Abuelaish, die dagelijks een telefonische update geeft aan de zender. En zo komt de wanhoop van de Palestijnse vader wiens kinderen zonet door Israëlische granaten aan flarden zijn gereten, rechtstreeks de Israëlische huiskamers binnen. En via youtube ook de rest van de wereld.
Het bloedbad van Gaza
’Help ons,’ huilt de dokter. De journalist laat de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken zitten in de studio om via zijn contacten ambulances ter plekke te krijgen. Dat dat lukt in een gebied waar grensovergangen normaal zelfs voor doodzieke Palestijnen gepaard gaan met eindeloze bureaucratie en treiterig uren, soms maanden lang wachten, is een half wonder. Buren en vrienden trotseren de soldaten en dragen de doden en gewonden de laatste anderhalve kilometer. Bessan (21), Mayar (15) en Aya (13) zijn omgekomen, net als hun nichtje Noor. Maar Shatha, haar nichtje Ghaida en dokter Abuelaish’ broer Nasser zullen hun verwondingen overleven.
“Als iemand je kwaad berokkent, ben je een slachtoffer. Maar als je haat, ben je twee keer een slachtoffer.”
Operatie Gegoten Lood, door de Arabische wereld ’het bloedbad van Gaza’ genoemd, eindigt op 18 januari en zal aan veertien Israëli’s en 1400 Palestijnen het leven hebben gekost. De televisiecamera’s gaven een gezicht aan die anonieme getallen.
In een waanzinnige regio waar beide kanten al decennialang vooral ’wraak’ en ’vergelding’ roepen, is Abuelaish’ reactie op de gruwelijke dood van zijn kinderen ontzagwekkend. Vastberadener dan ooit ijvert hij voor een vreedzaam naast elkaar bestaan van een Palestijnse en Israëlische staat. Zijn leven en visie zijn neergeschreven in het boek ’Ik zal niet haten’.
Haat is een vergif
Drie jaar na de tragedie zit ik tegenover dokter Abuelaish in het Brusselse rijhuis waar de Palestijnse delegatie gehuisvest is. Zijn pijn is nog bijna tastbaar.
”Wat een straffe gast, hoe doet hij dat, niet haten?” had mijn tienjarige zoon die ochtend gevraagd. Abuelaish knikt:”Iedereen verwachtte dat ik zou haten. Maar als iedere mens diegenen haat die hem kwaad deden, dan wordt deze wereld een oceaan van haat.
Haat is een vergif dat ziek maakt, een verwoestend vuur dat verblindt. Als ik mijn dochters recht wil doen, moet ik onrecht trotseren met wijsheid, kracht en gezondheid. Hun dood en de onophoudelijke stroom tragedies in onze regio drijven mij tot ononderbroken actie om het geweld te stoppen. Ik zal niet rusten voor er rechtvaardigheid is.”
Ter nagedachtenis aan zijn dochters richtte dokter Abuelaish de stichting Daughters for Life op, die meisjes en vrouwen kansen wil bieden om te studeren. En dat past helemaal in de filosofie van de Koran, zo weerlegt hij een hardnekkig vooroordeel.
“Ik geloof dat ik mijn dochters ooit terug ontmoet. En wanneer ik opnieuw tegenover hen sta wil ik hen kunnen vertellen: ’Jullie ziel en bloed zijn niet verspild. Ze hebben een verschil gemaakt voor een andere wereld.’ Ik wil hen kunnen zeggen dat ik geen minuut heb verloren om te handelen in het belang van onschuldige mensen. En dat ik daarbij de middelen heb gebruikt die zij gebruikten: wijsheid, goede daden en vriendelijke woorden.
Bovendien, als iemand je kwaad berokkent, ben je een slachtoffer. Maar als je haat, ben je twee keer een slachtoffer. Met haat berokken je jezelf schade. Accepteer dat niet. Een schild bouwen tegen haat is pijnlijk, het is vechten om te overleven. Maar het is niet onmogelijk.”
”Ik ben een uitgesproken tegenstander van geweld,” vertelt Abuelaish, “ook van de zelfbouwraketten van Hamas en van de Palestijnse zelfmoordaanslagen. Maar als arts weet ik dat we de oorzaak van een ziekte moeten behandelen, niet alleen de symptomen. Palestijnen worden elke dag van hun leven blootgesteld aan vernedering en intimidatie. Ze worden beroofd van hun vrijheid en onderworpen aan de bezetting. Als we dat geweld willen behandelen, moeten we diegenen die hen gewelddadig maakten, terechtwijzen. Om het geweld te beëindigen, moet de bezetting stoppen.”
Verdreven en gevangen
De Gazastrook is een smalle strook van veertig op gemiddeld negen kilometer. Op die flinter land aan de Middelandse Zee wonen naar schatting bijna 1,7 miljoen mensen. Ter vergelijking: Gaza is ongeveer drie keer zo groot als de Waalse gemeente Viroinval met zijn 5800 inwoners, die dokter Abuelaish het ereburgerschap verleende.
Veel bewoners van Gaza zijn afstammelingen van Palestijnse vluchtelingen. Toen de Joden in 1948 de onafhankelijkheid van de staat Israël uitriepen, werd een groot deel van de Arabische bevolking uit hun huizen en boerderijen verdreven. Dokter Abuelaish bezit nog steeds de eigendomspapieren, maar het land van zijn grootouders heet nu de Ariël Sharonboerderij. Na de Oslo-akkoorden van 1993 verkreeg de Palestijnse Autoriteit beperkt zelfbestuur in de Palestijnse gebieden op de Westelijke Jordaanoever en Gaza. Maar Israël controleert de grenzen.
Dokter Abuelaish: ”De meeste dingen verbeteren met de tijd. Maar de levensomstandigheden van de Palestijnse bevolking zijn de afgelopen decennia alleen maar schrijnender geworden. De bewoners van Gaza vechten al hun hele leven om te overleven. Ze riskeren nog elke dag wat mijn dochters overkwam. En het moeilijkste van al is dat de wereld toekijkt.
Toch geeft hij de moed niet op. ”Ik ben boos en van streek. Maar die boosheid geeft mij energie om te handelen. Gaza is een humanitaire crisis. Niets of niemand mag de Gazastrook binnen of buiten zonder toestemming van de Israëli’s. Voedsel, water, gezondheidszorg, onderwijs, werk – aan alles is tekort. De bevolking is beroofd van haar elementaire rechten. De helft van de mensen in Gaza zijn kinderen. Hun lijden wordt veroorzaakt door ménsen. Maar het zijn ook mensen die het lijden kunnen stoppen.”
Vrede vraagt daden
“De oplossingen liggen op tafel. Ze zijn opgesteld door de Verenigde Naties en de internationale gemeenschap. De Palestijnse Autoriteit is bereid een Palestijnse staat te accepteren binnen de grenzen van 1967, met Oost-Jeruzalem als hoofdstad en een recht op terugkeer van de vluchtelingen. Daarmee accepteert het Palestijnse volk een Palestijnse staat die maar twintig procent van het historische Palestina omvat. Zij geven aan Israël het meeste van hun rechten!
Ik geloof oprecht in een vreedzaam naast elkaar bestaan van twee onafhankelijke staten. De Palestijnen zijn er klaar voor. Maar het is de bezetter die actie moet ondernemen. De Israëlische bevolking heeft ook de veiligheid en vrede nodig die zal komen met het uitvoeren van de internationale resoluties. Waarom handelt deze Israëlische regering niet? Ja, ze praten. Maar ze zijn niet ernstig over daden.”
Vandaag is Abuelaish professor aan de medische faculteit in Toronto. “Voor mijn overlevende kinderen was het goed om naar Canada te gaan. Godzijdank gaat het goed met hen. Ik heb mijn kinderen altijd geleerd dat Israëli’s mensen zijn zoals wij, dat dialoog en vrede de enige weg zijn. En dat zal ik blijven doen.
Gaza is de plaats waar mijn dochters en mijn vrouw begraven zijn, waar mijn moeder en vader begraven zijn. Daar zijn mijn geliefden, mijn roots, mijn herinneringen. Maar wat voor zin heeft het om verlamd in Gaza te blijven? Vanuit Canada kan ik mijn boodschap uitdragen naar de hele wereld. Vandaag ben ik hier en overmorgen ben ik in Parijs.
Grenzen worden gemaakt door mensen. We kunnen de barrières neerhalen. Ook de Berlijnse Muur is maar veertig jaar overeind gebleven. De dag komt dat de mensen die nu de nieuwe muren bouwen die Palestijnen en Israëli’s scheiden, zullen meehelpen om ze neer te halen. En die dag zal de wijsheid zegevieren.”
Foto: Kristof Ghyselinck
In het boek ‘Ik zal niet haten’ (Lannoo) doet Izzeldin Abuelaish zijn aangrijpende verhaal.
Dit artikel is een bewerking van een artikel uit De Bond van 31 januari 2012. De Bond is het gratis magazine voor leden van de Gezinsbond, vol interessante artikels geschikt voor ieder gezin. Nog geen lid? Schrijf je dan nu hier in.
Gepubliceerd op: 26/11/2019