Ontdek de pakkende Brieven van Grootouders voor het Klimaat: ‘De tijd dringt’

‘Wordt je leven oninteressanter als je vaker in het bos wandelt en minder vaak naar Torremolinos vliegt?’ Schrijver en natuurkundige Jan Terlouw stelt de vraag in de inleiding van ‘De tijd dringt: Brieven van Grootouders voor het Klimaat’. Het boek is een bron van inspiratie voor alle warmhartige klimaatijveraars.

Grootouders voor het klimaat

Grootouders voor het Klimaat: onder die naam laat een groep grootouders van zich horen over de prangende klimaatproblematiek. Voor een betere toekomst voor hun kleinkinderen. Voor actie. Want een grote transitie is dringend nodig.

In ‘De tijd dringt’ zetten deze bekende en minder bekende grootouders hun bedenkingen en gevoelens op papier. Sommigen schrijven een tedere brief aan hun kleinkinderen. Anderen richten zich tot volwassenen die het voor het zeggen hebben in de wereld — of zelfs tot Karl Marx of de filosoof Spinoza.

LEES OOK > Grootouders voor het klimaat strijden voor groene toekomst kleinkinderen

Veel veranderd

De briefschrijvers zijn veelal kinderen van de sixties, een tijd van vrijheid, blijheid na de verschrikking van de oorlog. ‘We beten als jeunesse dorée volop in de glanzende appel die ons leven toen was’, schrijft bompa Jan Hautekiet aan zijn kleinkinderen. De mogelijkheden leken eindeloos.

‘Ik kan jullie vraag al horen over respectievelijk zestien en zeventien jaar: Opi, wat heb jij dan heel concreet gedaan de voorbije jaren om aan dit doel bij te dragen?’ – Wouter Torfs, voormalig bedrijfsleider van Schoenen Torfs.

Fast forward naar vandaag. De wereld ziet er veel minder rooskleurig uit, voor henzelf maar vooral voor de generaties die vandaag pas komen piepen. De Grootouders voor het Klimaat erkennen hoe de wereld ontspoord is, en willen meehelpen om het tij te keren.

Dat doen ze door op straat te komen, met olijke acties en juridische initiatieven. Ook dit boek sluit daarbij aan. In hun brieven delen ze ervaringen, geven ze wijsheid mee, roepen ze op tot daadkrachtig handelen, halen ze hier en daar scherp uit, en bevestigen ze hun engagement om de klimaatsituatie recht te zetten.

Wereldwijd probleem

Elke briefschrijver heeft zijn eigen verhaal. Zoals Sam, die vanuit de Oegandese hoofdstad Kampala schrijft zich te hebben aangesloten bij de Afrikaanse Rise Up Movement. Omdat een groot deel van de wereld nauwelijks een stem heeft in het klimaatdebat, terwijl precies zij vaak het eerste en zwaarste slachtoffer zijn van klimaatverandering.

‘Jammer genoeg heb ik ook minder goed nieuws’, schrijft Sam. ‘De kleine koffieplantage van mijn vader, die we nog samen bezocht hebben, is door hevige regenbuien overstroomd. Zijn hele oogst werd vernield. Drie jaar geleden heeft hij dit al eens meegemaakt waardoor zijn middelen uitgeput zijn om nog een derde keer te herbeginnen.’

LEES OOK > Frank Deboosere en Simon Sterck over het EU Klimaatpact: ‘Je kan geld uitsparen door lief te zijn voor de aarde’

Bomenplanters

Wereldwijd moeten we de handen in elkaar slaan, die boodschap klinkt luid doorheen het boek. Maar ook dicht bij huis kunnen we aan de bak. Door bos te planten, bijvoorbeeld.

‘Vlaanderen heeft niet zo veel bossen. De kleine bosjes die er zijn, zijn vaak overbevraagd, platgetreden. We zullen de komende jaren heel wat hectaren bos extra moeten aanplanten om voldoende CO2 op te nemen’, schrijft Frans Schotte, algemeen voorzitter van de Gezinsbond. Daarom worden op initiatief van de Gezinsbond al jarenlang stukken geboortebos geplant.

Ook auteur Stefan Hertmans heeft iets met planten en bomen. Hij schrijft aan zijn aanstaande kleindochter hoe hij haar de natuur zal leren kennen, van ‘onkruid’ als dollekervel en paarse distel tot de bomen die zijn eigen grootvader én overgrootvader nog eigenhandig geplant hebben. ‘Maar eerst moet jij, kleine prinses, op de wereld komen – of laten we zeggen: op de aarde. Want wereld, dat is wat mensen maken, en aarde, dat is wat ons tot mens heeft gemaakt, en wat jou tot mens zal maken – in een wereld die leert dat hij er voor de aarde is en niet andersom.’

Mozaïek van mensen op een missie

Zo wisselt de bundel af tussen vertederende, wijze maar soms harde woorden en concrete voorstellen tot actie. Soms pessimistisch gestemd, dan weer met vertrouwen in ons gezamenlijke kunnen. Maar steeds eerlijk en recht uit het hart.

Het boek is een kostbaar kleinood voor eenieder die begaan is met de toekomst van de planeet en van onze kleinkinderen. Niet zozeer iets om in één ruk uit te lezen. Wel om bij momenten ter hand te nemen om je te laten meevoeren door de verhalen van de briefschrijvers. Om even stil te worden, of om jezelf een duwtje in de rug te geven om meer te doen.

Afsluiten doen we graag met wijze woorden uit de brief van wijlen Caroline Pauwels, voormalig hoogleraar en rector van de VUB: ‘Ik ben een possibilist: ik weet dat we het tij kunnen keren, maar durf ik soms ook te twijfelen of we het zullen keren. Dat hangt van ons af. Van de mate waarin we erin zullen slagen ook de beleidsmakers te overtuigen volhoudend werk te maken van de noodzakelijke transitie. Die verantwoordelijkheid, lieve jonge mensen, rust uiteraard niet alleen op jullie schouders. Al komt het jullie wellicht zo over. Die verantwoordelijkheid dragen we allemaal, over generaties heen. Elk van ons kan het verschil maken.’

LEES OOK > Zwemlessen voor later: een poëziebundel van grootouders en dichters in de bres voor het klimaat

‘De tijd dringt: Brieven van Grootouders voor het Klimaat’ verscheen bij uitgeverij EPO. Leden van de Gezinsbond genieten van een korting bij Standaard boekhandel.

Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.

Tags: boekentips