Bewuster omgaan met je smartphone om je leven weer in balans te krijgen. Dat was het doel van de campagne Kop Op. Voor ‘Like je offline leven!’ werkte de Gezinsbond samen met het Antwerpse Provinciaal Veiligheidsinstituut en Mediawijs. We vroegen aan Annelies De Caster, mama van drie jonge kinderen, welke plaats zij en haar partner aan (sociale) media geeft in hun gezin, vanuit het besef dat kinderen online gedrag al snel gaan nabootsen.
We kunnen digitale communicatie niet meer wegdenken uit onze leefwereld. Mailen, sms’en, appjes sturen of Facebookberichten posten, zowel jong als oud is daar elke dag mee bezig.
Tegelijk betrappen we onszelf erop dat die digitale media best veel van onze tijd in beslag nemen. ‘Ik heb dat vooral bij Facebook gemerkt en daarom ben ik daar onlangs mee gestopt’, zegt Annelies. ‘En sinds een paar weken neem ik mijn smartphone niet meer mee naar de slaapkamer. Op die manier probeer ik daar zelf wat bewuster mee om te springen.
Ik heb trouwens nog niet gemerkt dat mijn omgeving er een probleem mee heeft dat ik niet meer op Facebook te vinden ben. Dat toont ook aan hoe vluchtig een medium als Facebook uiteindelijk is.’
LEES OOK > Smartphoneverslaving? 8 tips om minder op je scherm te kijken
Gedrag nabootsen
Ook Casper (5), Daan (net geen 3) en Elias (8 maanden), de drie kinderen van Annelies en Christophe, komen in aanraking met sociale media. ‘Ze zien ons bezig op de smartphone en dat gedrag bootsen ze na. Maar intussen weten ze: aan tafel geen smartphone, en daar proberen wij ons zo goed mogelijk aan te houden. Een tablet hebben we niet, maar bij oma en opa doen ze dan weer niets liever dan op de iPad spelen.
Ik sta er altijd weer van te kijken hoeveel aantrekkingskracht een smartphone op een kind heeft. Dat toont misschien aan – en dan kom ik weer bij dat “nabootsen” – dat Christophe en ik best nog veel bezig zijn met onze mobiele telefoons. Zodra ik bijvoorbeeld op de bank ga zitten om Elias zijn flesje te geven, ben ik geneigd om mijn smartphone te bekijken. Vaak gebeurt het dan dat Casper naar mij toegesneld komt en vraagt: “Mama, wat ben je aan het doen? Mag ik meekijken?”‘
Disney-zondag
‘Nu moet ik er wel bij zeggen dat onze kinderen sowieso niet veel schermtijd krijgen. Ze weten dat we de zondag reserveren voor een Disneyfilm op tv, en dat is voor hen dan hét moment om naar uit te kijken. In de loop van de week gaat de televisie zelden aan. En als ze kijken, is dat meestal naar een programma dat we voor hen opgenomen hebben.
Toen hij nog kleiner was, hebben we gemerkt hoe verslavend gewoon al een reeks als Bumba is voor zo’n kind. Om hun schermtijd toch een beetje te beperken, hebben we die Disney-zondagen ingevoerd.’
LEES OOK > Schermtijd bij kleuters: wat is te veel?
Weg met die app!
‘Ons belangrijkste communicatiemiddel is WhatsApp. Maar als ik een bericht hoor binnenlopen, voel ik niet meteen de behoefte om dat te lezen. Wanneer iemand mij dringend wil bereiken, zal die persoon wel bellen. Als we met vrienden op een feestje zitten, laat ik de smartphone in mijn handtas zitten. Zo kom ik niet in de verleiding om in gezelschap voortdurend mijn berichten te checken.
Sommige mensen beslissen om hun meldingen uit te schakelen, maar dat doe ik niet. Ik zal al sneller een app gewoon verwijderen omdat ik hem toch weinig gebruik. Vroeger had ik bijvoorbeeld Instagram, tot ik merkte dat ik alleen maar naar posts van anderen zat te kijken zonder er zelf iets op te zetten.
Ook privémails lees ik meestal op mijn telefoon, maar niet de mails van het werk. Dat heb ik bewust zo ingesteld om mezelf te beschermen. Voor mijn job hoeft het ook niet dat ik tijdens mijn vakanties het mailverkeer opvolg. Ik ben trouwens benieuwd of we straks op vakantie weer in een huisje zonder wifi terechtkomen. We gaan daar niet bewust naar op zoek, maar we vinden het wel fijn als we zo eens een tijd offline kunnen zijn.’
Een paar concrete tips:
- Gebruik media samen, net zoals je samen een prentenboek bekijkt
- Help je kind toestellen bedienen
- Praat over wat je ziet, dan zal je kind dat later als tiener ook zelf blijven doen
- Vergeet niet dat je kind je nabootst
- Zoek naar leuke, positieve inhouden
- Zeg duidelijk wat mag en wat niet
Meer tips om je kind stap voor stap vertrouwd te maken met de digitale wereld lees je op de website medianest.be. Via de Mediagroeilijn op de site vind je concrete info over kinderen van nul tot achttien jaar.
LEES OOK > Als ouders aan de smartphone kleven… proberen kinderen op te vallen
Dit artikel verscheen in augustus 2019 in De Bond, het ledenblad van de Gezinsbond. De Bond kan ook bij jou (gratis!) in de bus vallen. Het enige wat je hoeft te doen, is lid worden. Nieuwtjes en activiteiten van de Gezinsbond meevolgen kan ook via Facebook, Twitter en Instagram.
Gepubliceerd op: 12/12/2019, laatste update op: 15/03/2022Tags: digitale opvoeding, smartphonegebruik, smartphoneverslaving, sociale media