Laat je oude smartphones recycleren

Er is veel kans dat je tijdens het opruimen van een rommellade een paar oude gsm’s of smartphones terugvindt. En de bijbehorende opladers… Die zouden we eigenlijk zo snel mogelijk naar het recyclagepark of de elektrozaak moeten brengen. Ze bevatten immers heel wat kostbare materialen die teruggewonnen kunnen worden. Oude smartphones recycleren draagt bij aan een circulaire economie.

Misschien heb je al gehoord van ‘stadsmijnbouw’ of urban mining? Dat betekent niet dat er nu ook in steden delfstoffen worden opgegraven, maar wél dat er in onze huizen nog veel kapotte elektronische apparaten rondslingeren, op zolder, in lades of kasten.

Je oude smartphone, een goudmijn

Als je met een heleboel gezinnen samen één ton oude gsm’s zou verzamelen en recycleren, dan zou dat een verbluffend resultaat opleveren. Uit die berg elektronica kan je namelijk 50 tot 150 kilogram koper recycleren, terwijl je uit één ton kopererts amper 4 kilogram ‘nieuw’ koper wint.

Uit diezelfde ‘afvalberg’ kan je bovendien 500 à 700 gram zilver halen, terwijl je in een zilvermijn slechts 4 gram zilver uit een ton erts wint. De afvalberg is verder ook goed voor 150 à 400 gram goud, waar een ton erts hooguit een paar gram goud oplevert.

De tol van kobalt- en lithiumwinning

In de batterijen van smartphones en gsm’s zit zowel lithium als kobalt. Van dat laatste mineraal is bekend dat het hoofdzakelijk in Oost-Congo wordt gedolven, vaak in erbarmelijke omstandigheden en niet zelden door kinderen.

Lithiumwinning in de Andes staat doorgaans gelijk met een aanslag op de schaarse watervoorraden van de boeren… Een extra reden om er zuiniger mee om te gaan. Daarbij komt nog dat mijnbouw veel water vervuilt, veel energie verbruikt en voor extra broeikasgassen zorgt. Ten slotte is er ook de enorme impact op de natuurlijke omgeving door grondstoffenwinning.

Overigens bevat een smartphone meer dan veertig verschillende elementen, vaak zeldzame mineralen die we grotendeels kunnen recupereren. Als we echt voor een circulaire economie gaan, zoals Europa met zijn Green Deal wil, dan is er werk voor de boeg.

Groeiende afvalberg

Elektronisch afval is wereldwijd een van de snelst groeiende afvalbergen. Jaarlijks komt er zo’n 50 miljoen ton bij. De helft daarvan is afkomstig van huishoudens: naast computers, tablets, tv’s en smartphones, gaat het ook over grotere toestellen zoals elektrische radiatoren, microgolfovens of airco’s.

Hooguit 20 procent van onze elektronica wordt vandaag op een verantwoorde wijze gerecycleerd. De rest wordt gedumpt of illegaal geëxporteerd naar arme landen waar bepaalde metalen op artisanale wijze worden teruggewonnen. Vaak is daar vrouwen- en kinderarbeid mee gemoeid. Zij ademen permanent vervuilde lucht in en werken zonder beschermende kledij.

LEES OOK > Herbruikbare luiers voor een kleinere afvalberg

Langere levensduur

De volledige levenscyclus van smartphones is in Europa verantwoordelijk voor 14 miljoen ton klimaatemissies. Een verlenging met slechts één jaar gebruiksduur zou al ruim 2 miljoen ton aan uitstoot besparen.

De gemiddelde levensduur van een smartphone in Europa is momenteel drie jaar. Jaarlijks worden er dan ook ruim 200 miljoen nieuwe toestellen verkocht.

De groeiende Europese beweging Repair pleit ervoor om consumentenelektronica en andere huishoudtoestellen een langere levensduur te geven, door ze makkelijker en goedkoper te laten herstellen.

Dit artikel verscheen in maart 2020 in De Bond, het ledenblad van de Gezinsbond. De Bond kan ook bij jou (gratis!) in de bus vallen. Het enige wat je hoeft te doen, is lid worden. Nieuwtjes en activiteiten van de Gezinsbond meevolgen kan ook op Facebook, Twitter en Instagram.

Tags: recycleren, smartphone