Een vrijwilligersbegeleider van de Gezinsbond weet wat er leeft bij de vrijwilligers in het veld en is op de hoogte van de interne keuken. Die unieke positie geeft Marieke Duytschaever een goed zicht op de kansen van en uitdagingen voor vrijwilligerswerk bij de Gezinsbond. Haar ervaring met diverse doelgroepen biedt interessante inzichten. ‘Ontmoeting zorgt voor verbinding.’
Contactmomenten
Als aanspreekpunt voor vrijwilligers bij de Gezinsbond belichaamt Marieke Duytschaever sinds kort de connectie tussen het hoofdkantoor en de lokale afdelingen. ‘Wanneer afdelingen hulp nodig hebben om bijvoorbeeld de ledenadministratie te structureren, probeer ik ze op weg te helpen.
Ik zorg ervoor dat ik altijd aanwezig ben bij regioraden en andere samenkomsten om info van het centrum door te spelen aan de vrijwilligers. Dat zijn belangrijke contactmomenten waarop iedereen vragen kan stellen en veel behoeften duidelijk worden. Soms probeer ik zelf zaken aan te brengen: “Zou je dit niet zo of zo aanpakken?” en vrijwilligers te motiveren om die initiatieven samen uit te rollen.
Ik ga ook langs op activiteiten om een handje toe te steken. Zo leer ik alle vrijwilligers echt kennen en kom ik te weten wat er leeft, dat is altijd heel fijn.’
Maar corona heeft die activiteiten de laatste tijd behoorlijk gefnuikt. ‘De voeling is een beetje minder en dat is jammer. De annuleringen van al die activiteiten werkt demotiverend voor de vrijwilligers, en ook voor mij. Hopelijk kunnen we alles snel volledig weer opstarten.’
Enthousiast
Want motivatie blijft een cruciale factor in het vrijwilligersbestaan. ‘Iedere vrijwilliger moet intrinsiek gemotiveerd zijn. Als je niet enthousiast bent, ga je anderen ook niet enthousiast maken, en dat is wel belangrijk. Vrijwilligerswerk gaat over vrije tijd en hoort dus altijd leuk te blijven.
‘Vrijwilligersorganisaties moeten zich aanpassen aan de behoeften van de vrijwilligers’
Natuurlijk moet niet iedereen dezelfde motivatie hebben, dat kan verschillende vormen aannemen: een bijdrage willen leveren aan de buurt, mensen willen ontmoeten, een activiteit willen organiseren … Zo lang die motivatie er maar is.’
Diversiteit
Het belang van de sociale component vormt nog een gemeenschappelijke noemer voor de verschillende vrijwilligers die de Gezinsbond rijk is. ‘Dat vind ik zo leuk aan mijn werk: al die verschillende mensen ontmoeten, van bankdirecteurs tot leerkrachten. En iedereen werkt samen en voert een taak uit in het geheel, ongeacht zijn of haar achtergrond.
Wat ik interessant vind, en wat te weinig mensen weten, is dat er ook enorm veel diversiteit zit in wat je kan doen. De Gezinsbond wordt heel hard geassocieerd met activiteiten organiseren, maar eigenlijk is er voor ieder wat wils. Ik denk aan de administratie, de communicatie, het commerciële … Dat zijn cruciale taken voor een afdeling, die tegelijkertijd een ideale kans bieden om je talent te ontplooien.’
LEES OOK > Hoe breng ik mijn kind het belang van vrijwilligerswerk bij?
Projectmatig vrijwilligerswerk
Ondanks de vele voordelen en belangrijke waarden die vrijwilligerswerk in een vereniging oplevert, wordt het voor vrijwilligersorganisaties, waaronder de Gezinsbond, steeds moeilijker om enthousiaste zielen te werven. ‘Ik denk dat mensen nog altijd verbinding zoeken, maar dat onze drukke levens van tegenwoordig vrijwilligerswerk minder toelaten. Dat is de grootste uitdaging voor vrijwilligersorganisaties: het combineerbaar maken met werk, huishouden en gezin.
Hoe dat precies moet, weet ik ook niet. Ik denk dat organisaties zich zullen moeten aanpassen door veel kortere engagementen en projectmatig vrijwilligerswerk te stimuleren. Dat je mensen bijvoorbeeld toelaat om af en toe te komen helpen als het past, maar dat daar geen verwachtingen tegenover staan. Vrijwilligers die veertig jaar aan boord blijven, zullen uitzonderingen worden.’
Vrijwilligerscultuur
Die vrijwilligerscultuur is typisch Belgisch, en we moeten ze koesteren. ‘Zeker het jeugdwerk is in Vlaanderen extreem goed uitgebouwd, iedereen weet wat een jeugdbeweging is.
Dat lijkt vanzelfsprekend, maar is het helemaal niet. In andere landen bestaat dat niet, dus als nieuwkomer in België heb je geen flauw idee en ga je daar ook niet naar op zoek. Terwijl die mensen, en dat heb ik gemerkt bij vzw Tumult, wanneer ze op de hoogte zijn van zulke werkingen, heel enthousiast zijn om deel te nemen.
Daarom is het belangrijk nieuwkomers te informeren en goed te onthalen, want voor zowel de Gezinsbond als die groep mensen liggen er veel kansen als ze elkaar weten te vinden.’
Vluchtverhaal
In een leven voor dat van de Gezinsbond begeleidde Marieke zeven jaar lang vrijwilligers bij vzw Tumult, een organisatie die zomerkampen organiseert voor maatschappelijk kwetsbare kinderen. De groep vrijwilligers die als monitoren de kampen begeleidt, bestaat uit een mix van voornamelijk jongeren uit de middenklasse en nieuwkomers met een vluchtverhaal van tussen de 15 en 23 jaar.
‘Aan die jongeren met een vluchtverhaal merk je dat ze als animator helemaal opbloeien omdat ze zelf iets kunnen betekenen. Meestal moeten ze heel veel dingen ondergaan en op hulp rekenen omdat ze hier niet op eigen benen kunnen staan, terwijl ze het liefst zelf dingen willen ondernemen, maar die kans vaak niet krijgen.
Op zo’n kamp voelen ze zich betekenisvol, want ze zijn een rolmodel voor de kinderen en dat draagt bij aan hun eigenwaarde. Veel van die maatschappelijk kwetsbare kinderen hebben ook een migratieverleden en het is vanuit hun perspectief heel waardevol dat ze kunnen opkijken naar een rolmodel met een gelijkaardige achtergrond.
De typisch Vlaamse jongeren, op hun beurt, maken kennis met andere culturen en leren dat mensen in se niet zo verschillend zijn. Iedereen wil zich gewoon amuseren en plukt daar vruchten van.’
LEES OOK > Pleegzorg jonge vluchtelingen: ‘We hebben al veel van Hekmat geleerd’
Verbinding
Op de kampen van vzw Tumult werkt het gemeenschappelijke doel van het vrijwilligerswerk als verbindend element. ‘Tegen het einde van zo’n kamp ontstaat daar een grote vriendengroep, dat is fantastisch om te zien. Welke kleur je hebt, taal je spreekt of cultuur je uitdraagt, valt daar weg. Het motiveert de jongeren met een vluchtverhaal om Nederlands te leren en te oefenen, waar ze anders soms uit schaamte niet durven te spreken. En dat is heel waardevol.’
Vrijwilligerswerk draagt zo bij aan de maatschappelijke integratie van die jongeren. ‘Want onbekend is onbemind, en ontmoeting zorgt voor verbinding.’
Foto: Kristof Ghyselinck
Dit artikel verscheen in maart 2022 in De Bond, het ledenblad van de Gezinsbond. De Bond kan ook bij jou (gratis!) in de bus vallen. Het enige wat je hoeft te doen, is lid worden. Nieuwtjes en activiteiten van de Gezinsbond meevolgen kan ook via Facebook, Twitter en Instagram.
Gepubliceerd op: 07/03/2022