‘Zeker dat je dit allemaal wil delen?’ Die feedback kreeg Frances Lefebure (36) van haar beste vriendin toen die de eerste versie van haar boek had gelezen. ‘Dán pas besefte ik hoe intiem de zaken zijn die ik heb neergeschreven’, lacht ze. Het toont exact hoe authentiek, open en eerlijk Frances in het leven én in het ouderschap staat. In ons gesprek daarover is ze al even openhartig.
Uniek verhaal
Frances werd bij het grote publiek bekend als presentatrice van het tv-programma Hotel Römantiek. Daarna was ze onder meer te zien in de serie F*** You Very, Very Much en tegenwoordig ontmaskert ze als panellid ‘Masked Singers’ op VTM.
Zelf een masker opzetten, doet deze goedlachse Gentse nooit. Ook niet als het gaat over zwangerschapsverlies, het trauma na een keizersnede en de uitdagingen van het (plus)ouderschap – zaken die stuk voor stuk op Frances haar pad zijn gekomen in de afgelopen jaren. ‘Dat zijn helemaal geen uitzonderlijke dingen’, zegt de mama van Saul (1) en echtgenote van acteur Boris Van Severen, die nog twee zonen heeft (van 10 en 12). ‘Uiteraard is elk verhaal uniek, maar er zijn zoveel mensen die hetzelfde meemaken. Alleen durft niet iedereen het te bespreken, of zelfs de gevoelens die ermee gepaard gaan toe te laten. In mijn boek, ‘Wat ik nog wilde zeggen’, deel ik mijn gevoelens heel openlijk. Want misschien kan dat wel iemand helpen.’
Doodmoe
Je schrijft dat jij je niet direct mama voelde na de geboorte van Saul. Kwam dat door de manier waarop hij geboren is?
Frances Lefebure: ‘Veel zaken hebben invloed op dat moederschapsgevoel. En de manier waarop Saul geboren is, heeft in mijn geval vast ook een rol gespeeld. Mijn keizersnede was een heel afstandelijke bedoening. Ik was superzwaar verdoofd, besefte amper wat er gebeurde.
En wat ik het ergste vond, is dat ik niet direct dat lijfelijke contact had met Saul. Dat is zo tegennatuurlijk! Je kind zit zo lang in jou, maar als het uit je lijf komt, ben jij niet de eerste die het vasthoudt… Dat is toch absurd? Voor mij was dat traumatisch.
De dagen daarna had ik ontzettend veel pijn, de borstvoeding kwam moeilijk op gang en ik was zo hard bezig met mijn kind in leven te houden, dat ik amper tijd had om met hem te connecteren. Het was niet warm of huiselijk. Het was stresserend.’
LEES OOK > Traumatische bevalling verwerken: neem je tijd
Hoe voel jij je vandaag als mama?
Frances Lefebure: ‘De eerste maanden vond ik superintens en verwarrend, maar hoe ouder Saul wordt, hoe meer ik me op mijn gemak voel. Sinds hij zo’n zes maanden is, ben ik niet meer zo van slag als hij weent. Ik zie dat het doorgaans niet zo erg is en ik kan hem vanuit een rust in mezelf troosten. Ik besef nu dat zaken weer overgaan, dat het soms écht “een fase” is. Alles is nu veel chiller. Ik loop nog altijd doodmoe rond, want Saul wordt telkens wakker tussen vijf en zes uur. Maar hij is dan zo blij dat ik er direct goedgezind van word. Ik ben echt zot van hem.’
‘Ik ben misschien wat ouderwetser dan andere mama’s.’
Paardje doet vroem
Welke waarden wil je Saul meegeven in zijn opvoeding?
Frances Lefebure: ‘Ik geloof dat elk kind geboren wordt als z’n eigen mens. Sommige ouders leggen zichzelf op dat vlak te veel druk op, vind ik. Ze denken dat ze hun kind helemaal moeten vormen – en dat het dus hun schuld is als er iets misloopt. Maar je hebt zaken maar tot op een bepaalde hoogte in de hand. Ik hoop dus dat Saul een leuk karakter zal hebben, maar veel kan ik er toch niet aan veranderen.
Waar we thuis wel belang aan hechten, is respect. Op dat vlak ben ik misschien wat ouderwetser dan sommige generatiegenoten die achter een vrije opvoeding staan. Ik vind niet dat je kinderen zomaar mag laten roepen, gewoon omdat ze daar zin in hebben. Nee, ze weten dat er grenzen zijn en dat ze die moeten respecteren.
Ook hebben we ervoor gekozen om zo lang mogelijk schermen te weren. Wij willen de creativiteit en verbeelding van Saul stimuleren door hem te leren zich op andere manieren bezig te houden. Hij kan dat nu al best goed. Het is zalig om te zien hoe hij opgaat in zijn spel en tien minuten “vroem, vroem” doet met zijn autootjes. Of met zijn paard, dat dan ook “vroem, vroem” zegt. (lacht)
Verder hoop ik dat we op termijn superopen met Saul kunnen communiceren. Ik heb dat zelf meegekregen van mijn moeder. Ik mocht niet veel omdat ze best ongerust was, maar we konden wel alles bespreken. Dat vond ik heel fijn. Ik probeer dat trouwens ook te doen met de kinderen van Boris. Zij zijn nu tien en twaalf, dus het is al mogelijk om goede gesprekken te hebben. Je moet kinderen niet te veel betuttelen, open en eerlijk zijn is in mijn ogen waardevoller.’
LEES OOK > Schermtijd bij je baby: tips en handvaten voor ouders
Inner circle
Jij werd eerst plusmama en daarna pas mama, hoe heb je dat ervaren?
Frances Lefebure: ‘Ik heb op dat vlak veel geluk gehad, bij ons waren er weinig wrijvingen. Maar dan nog was het erg lastig om mijn plaats als plusmama te vinden. Hoe moeilijk moet het zijn voor samengestelde gezinnen waar de contacten stroever lopen? Daar mag best wat meer over gesproken worden.
Want een plusgezin, dat is gewoon niet evident. Een moeder is een moeder, een kind is een kind. Die rollen zijn duidelijk. Maar een plusouder, welke rol heeft die? Iedereen bepaalt dat zelf en daardoor gaat er veel onzekerheid mee gepaard. Plots val je binnen bij kinderen die al aardig onderweg zijn in hun ontwikkeling en identiteitsvorming.
De zonen van Boris waren vijf en zeven toen we elkaar leerden kennen. Ga je dan ook mee opvoeden, of hou je je daarbuiten? Hoe wil je dat die kinderen je zien? Hoe ga je om met de eenzaamheid die je soms voelt? Daarover met je partner kunnen communiceren is enorm belangrijk. Want zeker voor Saul er was, heb ik mij op sommige momenten echt eenzaam gevoeld. Je doet namelijk alle taken die een ouder doet, maar je bént geen ouder. Je krijgt diezelfde soort liefde niet. Dat is heel logisch en heel normaal en helemaal niet erg. Maar het is een zoektocht. Al zijn er ook erg mooie kanten aan een samengesteld gezin.’
Wat vind je het mooiste aan plusouderschap?
Frances Lefebure: ‘Als alles goed samenvalt, geloof ik oprecht dat een samengesteld gezin ook een verrijking kan zijn. De mama van de jongens heeft een heel toffe vriend, dus zij hebben in feite vier ouderfiguren die allemaal ook nog eens erg verschillend zijn. Dat zijn vier mensen en vier wereldbeelden om van te leren. Ik vind het geweldig als ik merk dat ik van betekenis ben voor de jongens. Als ze ergens mee zitten, nemen ze mij wel eens in vertrouwen. Samen tot een oplossing komen tijdens zo’n babbel geeft me veel voldoening.
Al zijn de mooiste momenten waarschijnlijk wanneer ik de jongens en Saul samen bezig zie. De zonen van Boris zijn week om week bij ons en telkens als Saul ze na hun afwezigheid terugziet, is hij door het dolle heen. Hij steekt zijn armpjes uit en beseft duidelijk, ondanks de tijd die is gepasseerd, dat de jongens deel uitmaken van zijn inner circle. Zij spelen graag met hem, ze helpen zo veel mogelijk met zijn flesjes, ze vinden het leuk als hij hun kamer in loopt. Dat zijn misschien kleine dingen, maar zien hoe zij als broers met elkaar verbonden zijn, is heel bijzonder. En dat maakt mij – als mama van Saul – ook deel van het grote geheel.’
LEES OOK > Relatie tussen plusouder en pluskinderen heeft zijn eigen vorm
Mama zonder mama
Zelf heb jij als tiener afscheid moeten nemen van jouw mama. Hoe beïnvloedt dat jouw kijk op het moederschap?
Frances Lefebure: ‘Je mama verliezen, op welke leeftijd ook, is heel heftig. Er waren veel dingen die ik op dat vlak nog een plaats moest geven. Ik ben blij dat ik in therapie ben gegaan om dat te doen voor ik zelf een kind kreeg. Ik had er nooit eerder bij stilgestaan hoe het voor mijn mama moest voelen om door haar ziekte drie kinderen achter te laten. Dat inzicht is er nu pas gekomen.
‘Door vroeg afscheid te nemen van mijn mama, kan ik sommige dingen beter relativeren.’
Het ergste wat je kan overkomen, is je kind verliezen. Het tweede ergste, besef ik nu, is waarschijnlijk om als mama te weten dat je je kind zonder moeder achterlaat. Langs de andere kant besef ik door mijn moeder te verliezen dat het in zo’n geval ook niet allemaal verloren is. Je mama is natuurlijk je nummer één, maar een kind heeft nog mensen in zijn familie en omgeving die belangrijk zijn. Dus zelfs als ik zou wegvallen, zal het leven van Saul niet volledig om zeep zijn. Zelf ben ik er ook goed uitgekomen. Ik ben normaal – voor zover iemand “normaal” kan zijn. Ik ben gelukkig. Dat maakt dat ik het enge idee dat mij iets zou kunnen overkomen, kan relativeren.’
In ‘Wat ik nog wilde zeggen’ (Borgerhoff & Lamberigts, 2024) schrijft Frances brieven aan sleutelfiguren die op haar pad kwamen tijdens haar reis naar het moederschap.
Foto’s: Kristof Ghyselinck
Dit artikel verscheen in oktober 2024 in De Bond, het ledenblad van de Gezinsbond. De Bond kan ook bij jou (gratis!) in de bus vallen. Het enige wat je hoeft te doen, is lid worden. Nieuwtjes en activiteiten van de Gezinsbond meevolgen kan ook via Facebook, Twitter en Instagram.
Gepubliceerd op: 31/10/2024