Hoe moeders tegen hun baby’s spreken, en waarom

Voel jij jezelf soms ook een beetje belachelijk als je op babybezoek boven de wieg van een kleine uk plots verandert van een weloverwogen, ernstige volwassene in een ‘oetsjie-koetsjie’ kraaiende versie van jezelf? Of dacht je dat jij, als je zelf ouder werd, mooi niet mee zou doen aan deze brabbeltaal, en is het nu toch zover?

Niet mee inzitten. ‘Moederspraak’ (brabbeltaal), zoals dat in de wetenschap heet, is een heel natuurlijk fenomeen. Het komt voor over alle nationaliteiten en talen heen. En hoewel er nog geen onderzoek is verricht bij mannen, maken wetenschappers zich sterk dat het in grote mate geldt voor beide geslachten.

Klankenbrij

Het fenomeen dat we onze taal aanpassen als we praten tegen baby’s of kleine kinderen is al lang wetenschappelijk gekend. Over het algemeen spreken we trager, in kortere zinnen, op een hoger toontje en met meer afwisseling tussen hoge en lage tonen.

Dat is zonder meer nuttig! Het is een van de dingen die heel jonge kinderen helpt om intuïtief inzicht te krijgen in de structuur van een taal.

Langzaam leren ze lettergrepen, woorden en zinsstructuren herkennen in wat eerst een onbegrijpelijke klankenbrij is. Iedereen die een paar weken op vakantie is op een plek waar hij geen jota verstaat van de lokale taal weet hoe dat voelt.

LEES OOK > Babytaal: van geluidjes tot gebrabbel

Timbre

Nu heeft een onderzoek van de neurologe Elise Piazza en haar collega’s van de universiteit van Princeton aangetoond dat we onbewust nóg iets veranderen als we tegen heel kleine kinderen praten: ons stemtimbre.

Timbre is niet hetzelfde als toonhoogte. Een ander woord ervoor is ‘klankkleur’. En het is dat wat je stemgeluid uniek maakt. Zoals wanneer je een viool en een trompet ook van elkaar kan onderscheiden als ze precies dezelfde noot spelen. Je verwart de stem van je partner ook niet met die van een broer of zus. Je herkent mensen aan de telefoon aan hun timbre, veeleer dan aan hun toon of woordenschat.

Digitale vingerafdruk

Piazza en haar team haalden een aantal moeders naar het labo. Filmden hen terwijl ze met hun baby speelden, en ook terwijl ze met een volwassen onderzoeker praatten. Uit die opname puurden ze via een computerprogramma de ‘digitale vingerafdruk’ van hun stemtimbre. En die vingerafdrukken verschilden merkelijk al naargelang tegen wie de moeders spraken.

Het computerprogramma had amper één seconde geluidsopname nodig om uit te maken of de moeders tegen hun baby spraken of tegen de onderzoekers. Elementen als toonhoogte of omgevingsgeluiden werden uitgesloten, en die duidelijke verschuiving in timbre bleek ook nog eens gelijk bij alle moeders. Aan vaders kwamen de onderzoekers voorlopig niet toe.

LEES OOK > Baby leert praten: dit kan ie na een jaar

Universeel

Maar Piazza en haar team herhaalden de test al wel met een groep van moeders die allemaal een andere taal spraken dan Engels (Duits, Frans, Russisch, Mandarijns…). Opmerkelijk: het fenomeen blijkt universeel. Mannen mogen zich opmaken voor de volgende ronde experimenten, want het team ziet nog een heleboel mogelijkheden voor vervolgonderzoek.

Hang de volgende keer dus maar met volle overgave over die wieg. En wees gerustgesteld dat het allemaal wel meevalt met je sérieux. Het kind dat je toespreekt in nonsenwoordjes en hoge, korte zinnetjes, mét een merkelijk ander stemtimbre, kan er alleen maar taalvaardiger van worden.

(Bron: De Standaard, Princeton Universiteit )

Met een baby in huis ziet je leven er een pak anders uit. Daarom krijg je als jonge ouder gratis ‘Brieven aan Jonge Ouders’, een tijdschrift van de Gezinsbond boordevol herkenbare verhalen en boeiende weetjes. Ook kan je je inschrijven voor onze maandelijkse nieuwsbrief die perfect de leeftijd van je kindje volgt. Schrijf je hier snel in!

Tags: leren praten, taal leren