Wat kan je zeggen tegen ouders van een overleden kindje?

De meeste mensen zijn sociaal onhandig in situaties rond verlies en verdriet. Ze weten niet wat zeggen, willen niemand kwetsen en zeggen dan vooral niets. Voor mensen in rouw is dat vaak net wat ze niét willen: dat er niét over wordt gepraat. Dat hun kindje wordt doodgezwegen, dat er wordt gedaan alsof er niets is gebeurd. En ja, erover praten is vaak emotioneel, maar ook al doen de herinneringen pijn, het negeren doet méér pijn. Wat kan je zeggen tegen ouders van een overleden kindje?

Wat je kan zeggen tegen ouders van een overleden kindje

– Proficiat met de geboorte

Echt? Jawel, zegt Nina Mouton. ‘Ook al hebben de kindjes de wereld alweer verlaten, ze zijn wel nog altijd geboren. Twee mensen zijn ouders geworden. Dat verdient een proficiat.’

– Ik weet niet wat zeggen

Eerlijk duurt het langst, en dat geldt ook bij moeilijke en rouwsituaties. Weet je het niet, dan weet je het niet. Het is in elk geval beter dan zwijgen of doen alsof er niks is gebeurd.

LEES OOK > Het koesterboekje: een beetje troost voor wie een kindje verliest

– Hoe gaat het vandaag?

Deze vraag is beter te beantwoorden dan het algemene ‘hoe gaat het?’ of het suggestieve ‘gaat het een beetje?’. Schrik ook niet terug als je een ‘nee’ krijgt. Kunnen toegeven dat het niet gaat, is goed. Je hoeft dat ook niet op te lossen.

– Laat mij de was doen

Het mag ook boodschappen, de kinderen naar de speeltuin, een lasagne maken zijn. Hoe concreter, hoe beter. “Laat mij weten als ik iets kan doen”, is goedbedoeld maar leidt nergens naar en helpt uiteindelijk niemand.

– Je bent niet tot last

Ook mensen die door het ergste verlies gaan, willen anderen niet tot last zijn. Door te benoemen dat dat mag, dat je het kan dragen, dat ze mogen leunen, neem je een deel van de schroom weg.

– Wat is er gebeurd?

Een simpele vraag, die meestal wordt vermeden. Je wil niet té nieuwsgierig blijken, je wil niet overkomen alsof je drijft op het lijden van een ander. Maar tegelijk is het dé vraag die ouders aangeeft dat ze hun verhaal kunnen doen. Mogen doen. Dat er geluisterd zal worden.

– De naam van het kindje

Het doet sterrenouders over het algemeen deugd als hun kindje wordt vermeld, als het erbij hoort, ook als het er niet meer is. De naam van hun zoon of dochter erkent hun bestaan.

Zeg het met symbolen

Het is niet altijd nodig om iets letterlijk te zeggen. Ook kleine gebaren kunnen aantonen dat je aan het sterrenkindje denkt, en dat je hem of haar in je hart hebt gesloten.

Een geboortekaartje met een kaarsje bij, een berichtje bij een belangrijke datum of een symbooltje dat je altijd bij je draagt, zoals een koesterkeitje of een herinnering tonen dat je het sterrenkindje in je hart draagt.

LEES OOK > Wat je kan doen als ouders hun kind verliezen

Wat je niét zegt tegen ouders van een overleden kindje

Er zijn ook een aantal dingen die sterrenmama’s en sterrenpapa’s niet willen horen. Zinnen die goedbedoeld worden gezegd, maar meestal verkeerd overkomen.

– Je bent nog jong, er komt er nog wel eentje

Dit kindje heeft bestaan en wordt gemist, het kan ook niet vervangen worden.

– Wees blij dat je het niet hebt gekend

Net het gebrek aan tastbare herinneringen maken het moeilijk om voor jezelf en aan de buitenwereld kenbaar te maken dat het kindje heeft bestaan en dus ook een leegte nalaat.

– Gelukkig heeft het niet geleden

Goedbedoeld, maar niet altijd waar. En zelfs als het waar is: het maakt het verdriet niet minder.

– Ik ken iemand die…

Zeker als het verdriet vers is, hebben de meesten mensen geen boodschap aan het verhaal, het verdriet, het lijden van anderen. Het maakt hun verlies niet lichter.

– Het kan erger

Voor ouders op dat moment is er niets erger dan hun kindje niet bij zich hebben, niet kunnen vasthouden, niet zien opgroeien. Dit verdriet en deze pijn mag er zijn.

– Het is beter zo

Ook dat wordt goedbedoeld gezegd, verwijzend naar het lijden dat het gestopt is of de moeilijke periode of lasten die de zorg met zich mee hadden gebracht. Maar voor ouders voelt op dat moment niet slechter, niets oneerlijker dan dat hun kind is overleden. Idem voor ‘ze zijn op een betere plek’: er is geen betere plek dan de armen van mama en papa, en daar hoorde het sterrenkindje ook te zijn.

Mama’s en papa’s die rouwen om hun kind, ondergaan veel. Ze hebben niet altijd energie om iets aan te pakken of te reageren, het verdriet overheerst, ze luisteren en knikken. Dat wil niet zeggen dat ze niet geraakt worden door woorden of daden, op een positieve of negatieve manier.  Als familielid of vriend van de familie kan je er zijn en met (aanhoudende) gebaren en uitnodigingen tot gesprek. Of je kan gewoon samen zijn.

LEES OOK > Dubbel verdriet voor grootouders als een kleinkind overlijdt

Lees meer artikels over sterrenkindjes in het dossier. Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.