Met de start van het stookseizoen gaan de energieprijzen meestal weer omhoog. Ook dit jaar stijgen ze begin oktober, maar dat lijkt eerder samen te hangen met de onzekerheid over de conflicten in het Midden-Oosten. Tijd om nog eens kritisch naar je energiecontract te kijken.

De prijzen in oktober

We zitten op dit moment in een eigenaardige situatie. Door de onzekerheid over het conflict in het Midden-Oosten stijgen de prijzen op de energiemarkten begin oktober snel. Maar in september waren de prijzen eerst gedaald. En de prijs van september bepaalt de prijzen van de energiecontracten voor gezinnen. Wie een variabel contract heeft betaalt deze maand 12% minder voor elektriciteit, en 7% minder voor gas. Maar ook de prijzen voor nieuwe contracten met vaste prijs zijn deze maand gedaald.

Voorlopig staan de prijzen dus laag. Ideaal om je huidig energiecontract er eens bij te nemen en te vergelijken. Hoe je dat doet vertellen we je hieronder. Voor je begint zoek je best even je laatste eindafrekening. Daar vind je je energieverbruik en je huidige contractformule.

Heb je een contract met een vaste prijs, dan kijk je best eens naar de datum waarop je dat contract afsloot. Heb je in 2023 of januari 2024 een contract gekozen met een vaste prijs, dan stap je beter over naar een nieuw contract met de prijzen van augustus 2024. Dat kan je bij de meeste leveranciers gemakkelijk zelf regelen via de online klantenzone. Een nieuw contract aan de huidige prijzen is ongeveer 25% goedkoper.

Heb je een contract met variabele prijs, dan volgt jouw prijs automatisch de marktprijzen. Nu de marktprijzen dalen, zal je de komende maand wat minder betalen per kilowattuur. Maar pas niet te snel je voorschot aan, vanaf november betaal je waarschijnlijk weer wat meer. Het kan wel de moeite lonen om je contract eens te vergelijken met de huidige energiecontracten. Veel leveranciers bieden betere prijsformules dan een aantal maanden geleden.

Tijd om de prijs vast te klikken?

De zekerheid van een vaste prijs klinkt aanlokkelijk. Je beschermt jezelf tegen prijsstijgingen. Volgens de onafhankelijke prijsvergelijker vtest.vreg.be is een gascontract met vaste prijs is voor een gemiddeld verbruik op dit moment 280 euro of 23% duurder per jaar dan een contract met variabele prijs. Voor een elektriciteitscontract met vaste prijs betaal je gemiddeld 130 euro of 14% meer dan voor een variabel contract.

Maar die prijsvergelijker baseert de voorspelde variabele prijs nog op de lagere prijzen van september. Op dit moment is de gasprijs voor een vast contract 13% duurder dan de voorspelde winterprijs, de vaste elektriciteitsprijs is 12% duurder dan de prijzen voor januari. Heb je vertrouwen in de politiek, en ga je er van uit dat de conflicten in Oekraïne en het Midden-Oosten niet uit de hand lopen, dan zit je nog steeds goed met een variabel contract. De Europese gasvoorraden zijn bijna volledig gevuld, de meeste Franse kerncentrales draaien weer en wind en zon leveren goedkope elektriciteit. Voorlopig lijken de prijzen dus vrij stabiel.

Speel je liever zeker, en ben je bereid een meerprijs te betalen om zeker te zijn van een vaste energieprijs, dan lijkt oktober voorlopig de laatste kans om relatief goedkoop een contract met vaste prijs aan te gaan. Volgende maand gaan de vaste prijzen bijna zeker naar omhoog.

Hoe vergelijken?

Hoeveel gas en elektriciteit je verbruikt, hangt sterk af van de technologie die je gebruikt. Verwarm je met gas, dan verbruikt een gemiddeld gezin van 2,3 personen daar ongeveer 17.000 kilowattuur (kWh) van. Een gemiddeld elektrisch verbruik is ongeveer 3.500 kWh. Maar verwarm je elektrisch of heb je een elektrische auto, dan kan dat veel meer zijn.

Op de jaarafrekening van je energieleverancier vind je jouw gemiddeld verbruik van de laatste drie jaar, meestal in een staafjesgrafiek. Zowel voor gas als voor elektriciteit is een goedkoop contract voor een gemiddeld verbruik honderden euro’s goedkoper dan het duurste contract. Je kunt dus flink wat besparen door elk jaar opnieuw verstandig te kiezen.

Een onafhankelijke vergelijking van contracten, specifiek voor jouw verbruik, kan je maken bij de energieregulator Vreg voor Vlaanderen, of Brugel voor Brussel. Elk contract heeft een tariefkaart. Daar kan je naar doorklikken vanuit de resultaten in de prijsvergelijker. Op de tariefkaart vind je alle informatie over het contract: van de vaste kosten en de energieprijs (of de tariefformule voor variabele contracten) tot alle kleine lettertjes.

Vast, variabel of dynamisch?

Contracten met een vaste energieprijs

Deze contracten hebben bij veel gezinnen de voorkeur. De zekerheid van een vast bedrag maakt het makkelijk om het gezinsbudget te plannen. Maar voor die zekerheid betaal je meestal een hogere prijs. Overweeg dus goed of die stabiliteit je de mogelijke meerprijs waard is. Als de marktprijzen sterk schommelen, zijn contracten met vaste prijs vaak veel duurder.

Op de tariefkaart vind je de vaste energieprijs die je voor de looptijd van het vaste contract zal betalen. Voor de eindafrekening vermenigvuldigt de energieleverancier je jaarverbruik met die vaste prijs. Daar komen dan nog de distributiekosten, taksen en BTW bij.

Contracten met een variabele energieprijs

Deze contracten volgen de marktprijs. Meestal ligt die in de zomer wat lager, en in de winter wat hoger. Het weer, maar ook de wereldpolitiek, beïnvloeden de marktprijs. Je weet dus nooit op voorhand hoeveel je exact zal betalen. Maar de meeste jaren betaal je minder met een variabel contract dan met een vast contract.

Op de tariefkaart vind je de tariefformule van je variabel contract. Die formule bepaalt elke maand de prijs die je betaalt voor je energie. De tariefformules zijn gebaseerd op verschillende soorten marktprijzen, maar op jaarbasis zijn de verschillen klein. De winstmarges en de vaste kosten bepalen meestal of een contract duurder of goedkoper is dan de concurrentie, en dat zie je in de prijsvergelijker. Heb je nog een klassieke energiemeter, dan zal je energieleverancier je jaarlijks verbruik over de verschillende maanden verdelen op basis van een voorgeschreven verbruiksprofiel. Zo betaal je bijvoorbeeld ruim 17% van je gasverbruik aan de januariprijs, en maar 2% aan de juniprijs. Ook als je heel de winter op vakantie in het buitenland was. Heb je een digitale meter, dan zal de energieleverancier vanaf juli 2024 je echte verbruik per maand gebruiken voor de berekening, in plaats van het gemiddeld profiel.

Contracten met een dynamische energieprijs

Deze contracten bestaan enkel voor elektriciteit. Bij een dynamisch contract verandert je elektriciteitsprijs elk uur. In de krant zie je in de zomer geregeld berichten over negatieve elektriciteitsprijzen. Zonnepanelen en windmolens geven dan een overschot aan elektriciteit. Met een dynamisch contract betaal je op die momenten heel weinig, of krijg je soms zelfs geld betaald om elektriciteit te verbruiken. Dat klinkt aanlokkelijk, maar pas op: dynamische contracten kunnen ook de andere kant uit slaan. Als er weinig elektriciteit is, of als er veel vraag is naar elektriciteit, dan kan de prijs tijdelijk sterk oplopen. Een dynamisch contract is dus enkel interessant als je heel flexibel bent in je elektriciteitsverbruik. Met een automatische sturing kan je de voordelen maximaal benutten. Echt een product voor energie-nerds.

LEES OOK > Hoe ga ik om met het capaciteitstarief op mijn elektriciteitsfactuur?

Een contract van een jaar? Of van onbepaalde duur?

Zie je een contract met goede voorwaarden of een aantrekkelijke prijs, dan teken je in. Een contract van bepaalde duur geeft je de zekerheid dat de voorwaarden niet veranderen gedurende de looptijd van het contract. Er zijn contracten van één, twee of drie jaar. Heb je een contract met vaste prijs, dan blijft die zo lang ongewijzigd. Heb je een contract met variabele prijs, dan zal de leverancier heel die periode dezelfde tariefformule gebruiken. Hij mag zijn winst dus niet verhogen of verlagen.

Er zijn ook contracten van onbepaalde duur. Hier mag de leverancier de prijs of de berekeningsformule altijd aanpassen. Hij moet je wel minstens twee maand op voorhand verwittigen. Ben je niet akkoord met de wijziging, dan moet je overstappen naar een ander contract. Bij sommige contracten van onbepaalde duur is er wel een prijsgarantie voor het eerste jaar.

Zonnepanelen? Let op het injectietarief

Heb je zonnepanelen en een terugdraaiende teller, dan kan je gewoon het contract met de laagste prijs kiezen. De stroom die je niet direct verbruikt gaat terug naar het net en laat de meter achteruit draaien. Zorg alleen dat je meter bij de meteropname niet lager staat dan de vorige keer. Hebben je zonnepanelen meer elektriciteit gemaakt dan je zelf kon opgebruiken, dan ben je dat overschot kwijt. Let op: sommige leveranciers rekenen een extra kost aan als je gebruik wil maken van een terugdraaiende meter.

Heb je zonnepanelen en een digitale meter, dan kan je ook stroom terugleveren aan het net. De digitale meter houdt bij hoeveel je teruglevert, en de energieleverancier betaalt er een injectievergoeding voor. De prijsvergelijkers kunnen die vergoeding voor je berekenen.

Meestal moet je een injectiecontract combineren met een afnamecontract bij dezelfde leverancier. Kies dus slim: lever je veel terug, dan kies je een contract met een hoge terugleververgoeding. Verbruik je veel, dan kies je beter voor een lage afnameprijs.

LEES OOK > Geen terugdraaiende teller meer voor zonnepanelen: alle vragen op een rij

De kleine lettertjes

Contracten kunnen heel wat voorwaarden hebben. Sommige goedkope contracten kunnen bijvoorbeeld alleen met domiciliëring. Sommige contracten zijn volledig digitaal. Of de helpdesk is alleen via mail bereikbaar.

Let ook op de vaste kosten. Bij een prijsvergelijking worden die gewoon meegerekend. Dus het goedkoopste jaarcontract is voor de volledige looptijd van dat jaar ook gewoon het goedkoopst. Maar als je voor het eind van je contract wil overstappen naar een ander contract, krijg je die vaste kosten niet terugbetaald. Kies je een contract met hoge vaste kosten (meer dan 60 euro), dan moet je oppassen met voortijdig opzeggen.

Welkomstkorting

Sommige leveranciers geven het eerste jaar een welkomstkorting aan nieuwe klanten. Dat kan een vast bedrag zijn, een korting op de energieprijs, of een deel van je piekverbruik aan daltarief. Een duur contract wordt zo kunstmatig goedkoper gemaakt.

Ook hier geldt: stap je voor het einde van je contract over naar een ander contract, dan vervalt de korting en moet je die terugbetalen bij je eindafrekening. Ga je na dat eerste jaar voor een automatische verlenging, dan zit je in een duurder contract zonder korting.

Welkomstkortingen zijn dus enkel interessant als je jaarlijks overstapt, mooi op de vervaldag van je contract. Een vergelijking met kortingen kan je doen op Mijnenergie of Energievergelijker. Beide hebben een kwaliteitslabel van de Federale energieregulator.

Meer tips om je energiekosten te beheersen lees je in ons dossier energie.

LEES OOK > Wat vinden gezinnen van de kinderopvang? Dit zegt de Gezinsbarometer

Volg de Gezinsbond ook op FacebookTwitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.

Gepubliceerd op: 19/01/2023, laatste update op: 07/10/2024

Tags: , , ,