Scheiden is voornamelijk een kwestie van het kerngezin: partners en de kinderen. Maar in de kring rond dat gezin zijn er ook betrokkenen, in de eerste plaats de grootouders. Ze worden geconfronteerd met een situatie waar ze zelf geen controle over hebben, maar die wel verregaande gevolgen kan hebben. Maaike Jappens (VUB) onderzocht deze groep uitgebreid, en wij mogen citeren uit haar onderzoek. Deel 2: welke emoties gaan er door de grootouders heen als hun kind gaat scheiden? Onzekerheid en boosheid, maar ook opluchting en machteloosheid bijvoorbeeld.
Niet echt verwonderlijk gaan er veel emoties gepaard met het nieuws dat hun kind gaat scheiden. Er is geen vast patroon vast te stellen: de emoties die je voelt als je kind gaat scheiden, zijn afhankelijk van de persoon, de situatie en de plek in het proces.
1) Onzekerheid
De toekomst is plots onzeker, niet zozeer voor zichzelf maar voor hun kind, (schoon)kind en kleinkinderen. Wat zal er gebeuren met het huis, waar gaan de kleinkinderen wonen, gaan ze ze nog (even) vaak zien? Wat betekent de scheiding voor de financiën en zal hun zoon of dochter het proces aankunnen?
Allemaal vragen waar niemand het antwoord op weet.
‘Want je weet dat er miserie volgt. Alles is plots een groot vraagteken, je weet dat je erdoor moet, maar waar dat je gaat uitkomen, dat weet je niet. Je gaat van een zekere toestand naar een totaal onzekere toestand.’
2) Boosheid
Nogal wat grootouders kampten met gevoelens van boosheid over de scheiding. Omdat er niet genoeg gedaan was om de relatie te redden bijvoorbeeld, omdat de scheiding niet eerlijk verloopt of omdat er een ander in het spel was.
‘Ik was boos op mijn zoon, hij was het die mijn schoondochter in de steek heeft gelaten.’
Een andere bron van kwaadheid was niet in vertrouwen te zijn genomen door hun kind.
‘Dat viel als een bom, en bij mijn vrouw nog meer. En dan heb ik mij heel kwaad gemaakt. Niet omdat ik dat niet goedkeurde die scheiding, die pasten niet goed bij mekaar, maar omdat ze mij nooit in vertrouwen had genomen om er iets over te vertellen. Ik beklaag mij dat nog, dat ik me zo kwaad heb gemaakt, maar ik was echt op mijn tenen getrapt.’
LEES OOK > Schuld, schaamte en verdriet: als je kind gaat scheiden
3) Ontgoocheling
Sommige grootouders zagen met de scheiding een droom uit elkaar spatten. Soms vonden ze dat hun zoon of dochter niet voldoende had gedaan om de relatie te doen slagen.
‘Ontgoocheling, omdat je zegt “Allez, verdomme. Na twintig jaar, na tien jaar…. Hoe komt dat toch?” Hebben zij voldoende pogingen gedaan om zich een beetje naar mekaar te wenden en begrip te tonen voor elkaar?’
4) Opluchting
Soms gaven grootouders aan opgelucht te zijn dat de relatie achter de rug was. In bepaalde gevallen was er misbruik van geweld of alcohol in het spel.
‘Dat is raar om zeggen, maar ik voelde dat als een bevrijding. Want hij had dezelfde impact op mij. Als er een familiefeest was waren wij blij als hij buiten was, zo van “nu kunnen we beginnen feesten”. Ik had het er alleen moeilijk mee voor mijn kleinkinderen. Niet voor mijn dochter, want ik zag dat ze bevrijd was.’
5) Machteloosheid
Bijna alle grootouders vertelden dat ze zich machteloos voelen. Ze voelen zich betrokken bij de scheiden, ze dragen er de gevolgen van maar ze hebben er geen enkele impact op.
‘Dat is een zaak die je ondergaat, waar je machteloos tegenover staat. Het is niet dat wij over een zekere macht beschikken om die zaak te regelen of daarin te helpen. Dat is logisch. Het is ons kind haar leven. Het is niet ons leven.’
LEES OOK > Hoe verwerk je de emoties rond de scheiding van je kind?
Wat met de emotie?
De scheiding van een kind maakt dus veel los. Het is heel normaal om verschillende van deze emoties te voelen. Een volgorde is er niet, wie wat voelt, is afhankelijk van persoon tot persoon.
Maar wat nu? Dan zit je daar, als betrokken partij zonder zegje, met de emoties die door je heen razen. Je kind of schoonkind zit tot over zijn oren in het eigen verwerkingsproces. Bij hen is er weinig tot geen ruimte voor de emoties en gevoelens van anderen.
Kleinkind in twee huizen
Dit artikel kadert het dossier ‘Kleinkind in twee huizen’. Als Gezinsbond hebben we gemerkt dat grootouders zich zorgen maken wanneer hun kinderen en kleinkinderen met een scheiding worden geconfronteerd.
Ook zijn ze op zoek naar manieren om hen te ondersteunen, informatie over echtscheidingen en die rol die zij daarin kunnen spelen. In dit dossier brengen we tips voor steun en begeleiding samen, voor jezelf, voor je kind én voor je kleinkind(eren).
Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.
Gepubliceerd op: 07/02/2019, laatste update op: 15/02/2023Tags: echtscheiding, rol grootouders bij scheiding, uit elkaar voor grootouders