Scheiden is voornamelijk een kwestie van het kerngezin: partners en de kinderen. Maar in de kring rond dat gezin zijn er ook betrokkenen, in de eerste plaats de grootouders. Ze worden geconfronteerd met een situatie waar ze zelf geen controle over hebben, maar die wel verregaande gevolgen kan hebben. Maaike Jappens (VUB) onderzocht deze groep uitgebreid, en wij mogen citeren uit haar onderzoek. Deel 1: hoe ervaren grootouders het nieuws van de scheiding van hun kind?
Het nieuws van een scheiding is niet alleen groot voor het kerngezin. Ook de andere betrokkenen zullen zo’n aankondiging niet snel vergeten. Dat bleek ook uit het onderzoek: bijna alle ondervraagden konden zich het nieuws dat hun kind gaat scheiden nog goed herinneren, soms zelfs inclusief tijd en plaats. ‘Zo’n dingen vergeet je niet’, verwoordde één grootouder het.
‘Wij zagen het aankomen’
Niet dat het nieuws altijd als een donderslag bij heldere hemel kwam. Sommigen zagen een relatiebreuk aankomen of waren op de hoogte van problemen bij het koppel. ‘Ik ben met hen op reis geweest: dan zie je veel.’
Sommigen leefden al maandenlang in permanente stand-by zodat ze konden bijspringen zodra het nodig was.
Een enkele keer speelden de grootouders een rol bij het tot stand komen van de scheiding.
‘Wij moedigden haar aan: “Alsjeblieft, je hebt geen leven”. Haar zus deed dat ook. We zagen haar allemaal achteruit gaan.’
Gefrustreerd en boos
Maar voor de meerderheid kwam het nieuws van de scheiding wél als een verrassing. De respondenten gaven aan dat het pijnlijk was dat ze niet in vertrouwen werden genomen. Ze waren gefrustreerd of zelfs boos.
‘Dat viel als een bom, en bij mijn vrouw nog meer. En dan heb ik mij heel kwaad gemaakt. Niet omdat ik dat niet goedkeurde die scheiding, die pasten niet goed bij mekaar, maar omdat ze mij nooit in vertrouwen had genomen om er iets over te vertellen. Ik beklaag mij dat nog, dat ik me zo kwaad heb gemaakt, maar ik was echt op mijn tenen getrapt.’
Vooral als anderen er wel van wisten, werd het als een belediging ervaring dat ze niet op de hoogte waren voor een beslissing was gevallen.
‘Haar zus wist het, haar beste vriendin wist het, maar mama en papa…’
LEES OOK > Bang, boos of onzeker: deze emoties voel je als je kind gaat scheiden
Reactie
Het is een minderheid die niet akkoord gaat met de scheiding maar echt klein is ze niet: ongeveer 1 op 5. Twee derde vindt de scheiding wel de beste beslissing voor hun zoon of dochter.
Als gevraagd werd naar de kleinkinderen, verschoof het beeld: 40 procent vindt de scheiding nadelig voor de kleinkinderen. Bij kleinkinderen van een dochter was dit minder dan bij kleinkinderen van een zoon.
Verwerking
De meeste grootouders moesten bekomen van het nieuws. Het was een bron van zorgen en emoties, velen lagen ervan wakker of werden er ziek van. Voor een tijdje domineerde de scheiding (ook) hun leven.
‘Het was het grote probleem van mijn leven toen, ik kon over niks anders spreken.’
Voor anderen werd de plotse en extra zorg te zwaar.
‘Ik heb antidepressiva moeten nemen. Al die spanning ineens… Ook in huis, ineens drie mensen erbij. Het is een heel zware periode geweest. Vooral omdat je je recht moet houden, je moet moreel ondersteunen maar je moet het zelf ook zien te verwerken. En het was goed dat ik op dat gebied een heel sterke man had. ‘
Als er kleinkinderen bij betrokken zijn, hebben grootouders het moeilijker om de scheiding te verwerken. Opvallend: als het ging om een scheidende zoon hadden ze het nog moeilijker dan bij een dochter. Ook duurde het dan langer om de scheiding te verwerken.
Grootouders die zelf gescheiden waren, hadden het minder moeilijk met een scheiding. En natuurlijk speelt ook de reactie op de scheiding een rol in het verwerkingsproces.
“Ik heb heel fel afgezien. Erger dan toen mijn moeder is overleden. Dat was emotioneel minder zwaar. Van het één heb je alleen verdriet. Van het ander ben je koleirig en begin je te wenen van colère. […] Wat betreft je moeder zeg je ‘Zij is oud en ze was al niet goed’ en dan kan je je erbij neerleggen. Maar bij dat kon ik mij echt niet neerleggen.”
LEES OOK > Hoe verwerk je de emoties rond de scheiding van je kind?
Kleinkind in twee huizen
Dit artikel kadert het dossier ‘Kleinkind in twee huizen’. Als Gezinsbond hebben we gemerkt dat grootouders zich zorgen maken wanneer hun kinderen en kleinkinderen met een scheiding worden geconfronteerd.
Ook zijn ze op zoek naar manieren om hen te ondersteunen, informatie over echtscheidingen en die rol die zij daarin kunnen spelen.
In dit dossier brengen we tips voor steun en begeleiding samen, voor jezelf, voor je kind én voor je kleinkind(eren).
Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.
Gepubliceerd op: 01/02/2019, laatste update op: 15/02/2023Tags: echtscheiding, rol grootouders bij scheiding, uit elkaar voor grootouders