Scheiden is voornamelijk een kwestie van het kerngezin: partners en de kinderen. Maar in de kring rond dat gezin zijn er ook betrokkenen, in de eerste plaats de grootouders. Ze worden geconfronteerd met een situatie waar ze zelf geen controle over hebben, maar die wel verregaande gevolgen kan hebben. Maaike Jappens (VUB) onderzocht deze groep uitgebreid, en wij mogen citeren uit haar onderzoek. Deel 4: hoe steunen grootouders hun kind bij een scheiding?

Een scheiding betekent een onzekere, emotionele tijd met veel veranderingen. Grootouders vinden het meestal hun plicht om hun kind en kleinkinderen te helpen. Er zijn verschillende manieren om je kind dat gaat scheiden te steunen.

1) Praat met hen

Een luisterend oor kan al wonderen doen. Probeer geen partij te kiezen en hou je neutraal bij conflicten. Er zijn altijd twee kanten aan een verhaal. Bovendien houden je kleinkinderen ook van hun andere ouder, jouw schoonkind.

Neem ook het initiatief om contact te houden, regelmatig te polsen hoe het gaat. Door de emotionele rollercoaster heeft je kind niet altijd tijd of energie om zelf de eerste stap te zetten.

2) Bied zelf hulp aan

Dit klinkt logisch, maar vaak wachten beide partijen op elkaar. Het scheidende kind wil de ouders niet belasten, de ouders willen zich niet opdringen… en ze lopen elkaar mis. Als je wenst bij te springen, kan je dit aangeven. Wees specifiek als je draagkracht of tijd beperkt is (een dag voor de kleinkinderen of de was bijvoorbeeld).

LEES OOK > Hoe verwerk je de emoties rond de scheiding van je kind?

3) Een extra paar handen

Het meest nuttige en dus ook het meest genoemde is praktische hulp om alleen rond te krijgen wat vroeger met twee gebeurde. Opvang voor de kleinkinderen, maar ook huishoudelijke taken, klusjes, administratie of juridisch papierwerk.

‘Wij hebben de kleinkinderen vaak opgevangen, en er veel mee gepraat. We zijn voor hen echt wel een steun en toeverlaat. De andere kleinkinderen zien ons ook graag, maar die hebben een goede thuis. Zij hebben niet zoveel nood aan ons.’

4) Een dak boven het hoofd

Sommige ouders boden hun kind en/of kleinkinderen een plek aan bij hen thuis. Omdat het niet anders kan, meestal. Een nobel gebaar, waarvan veel ouders vinden dat het zo hoort. Maar eenvoudig is het niet. Het brengt heel wat veranderingen en stress met zich mee, voor alle betrokkenen. Om spanningen te vermijden, kan je afspraken maken over taakverdeling en eventuele financiële tussenkomst bij voeding, huur en elektriciteit- en waterverbruik.

5) Financiële steun

Het kwam ook voor dat de ouders hun kind geld toestaken om de hogere kosten als alleenstaande ouder, de uitgaven voor een advocaat of om professionele hulp, zoals een psycholoog, te betalen.

LEES OOK > De rol van grootouders bij een scheiding: ‘Grootouders spelen belangrijke rol bij verwerkingsproces’

6) Steun bij ouderschap

Soms raakt je scheidende zoon of dochter zo opgeslorpt door het eigen verdriet of problemen dat ze minder oog hebben voor hun eigen kind(eren). Als grootouder kan je hier de stem van het kind vertalen naar de ouder, op voorwaarde dat die op dat moment voldoende draagkracht heeft om er mee om te gaan.

Als je merkt dat je kind negatief spreekt over de andere ouder, kan je aangeven dat dit niet ok is. dat je begrijpt waarom hij dit doet maar dat dit niet ok is naar de kinderen toe.

Hoeveel helpen?

Welke en hoeveel steun je geeft, beslis je zelf. Het is afhankelijk van enerzijds de noden van je kind en kleinkinderen, en anderzijds van wat je kan geven. Het is oké om je grenzen hierin aan te geven, al is dat niet altijd gemakkelijk.

‘Ik ervaar toch een zekere plicht om je kinderen te helpen. Maar ik denk ook dat er grenzen zijn. Dat je mag zeggen “tot hier”. Ik doe wat ik kan en daarmee moet ik mij goed voelen. Want ja, ik heb ook nog een ander leven. Ik doe vrijwilligerswerk, ik heb ook mijn hobby’s. Het was wel een strijd met mezelf om dat “eigen” leven te houden. In het begin dacht ik: “Als ik dat laat vallen, dan kan ik nog meer zorgen”.’

Sommigen maken bewust opofferingen, zowel qua werk als qua vrije tijd, om er vaker te kunnen zijn.

‘In die periode zocht ik werk. Dat was dubbel: ik wilde werken maar ook thuisblijven. Ik heb dan de zoektocht naar werk tijdelijk stopgezet, zodat ik kon helpen in haar huishouden en met de kinderen. Ik vond dat ik dat moest ja. Ah ja, ge kunt moeilijk anders, een kind moet toch iemand hebben. Ik had geluk dat ik thuis was he.’

Nochtans is het aangeven van de grens niet onbelangrijk. Verschillende grootouders gaven in het onderzoek aan dat ze er bijna aan onderdoor gingen, zowel emotioneel, fysiek als financieel.

Kleinkind in twee huizen

Dit artikel is een onderdeel van het dossier ‘Kleinkind in twee huizen’. Als Gezinsbond hebben we gemerkt dat grootouders zich zorgen maken wanneer hun kinderen en kleinkinderen met een scheiding worden geconfronteerd.

Ook zijn ze op zoek naar manieren om hen te ondersteunen, informatie over echtscheidingen en die rol die zij daarin kunnen spelen.

In dit dossier proberen we tips voor steun en begeleiding samen te brengen.

Volg de Gezinsbond ook op FacebookTwitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.

Gepubliceerd op: 10/02/2019, laatste update op: 07/02/2023

Tags: