De liefde van grootouders dwarrelt vaak als goudsnippers over twee generaties. De jongste en de oudste generatie zijn gulle ontvangers. Maar soms haalt zorg de bovenhand en krijg je ook de rol van mantelzorger op jouw bord.
Zorg bestaat in alle soorten en maten. Soms tuimel je pardoes in een zorgsituatie en krijg je naast een rol van ouder, broer, zus of kind, ook de rol van mantelzorger toebedeeld.
In zijn jongste boek ‘Hemelrijk’ schrijft Chris De Stoop daarover: ‘Sinds de dag dat mijn moeder viel werd alles anders, zij een andere moeder, ik een andere zoon, aan elkaar geklonken door de mantelzorg.
Ik werd zelf al een dagje ouder en zorgde zo veel mogelijk voor een stokoude ouder, terwijl mijn kinderen het huis nog niet uit waren. Geen uitzonderlijk fenomeen, want veel mensen van mijn generatie overkwam hetzelfde. De sandwichgeneratie noemt men ons. En zo voelde ik me soms. Gesandwicht.’
LEES OOK > De sandwichgeneratie: hoe ziet jouw sandwich eruit?
Takenpakket
Wie als (buitenhuis) werkende grootouder de ene dag een rolstoel voortduwt en de andere dag een buggy, verdient ook zorg. Zelfzorg. Je kan je liefdevol toewijden aan twee generaties maar die energiebron is niet onuitputtelijk.
Cruciaal hierbij is de regie van het ‘takenpakket’ in eigen handen te houden. Wil je een oma of opa zijn die af en toe uitstapjes met de kleinkinderen maakt? Of sta je steevast in voor opvang op vrijdag? Sta je sowieso aan de schoolpoort op je vrije woensdag? Of spring je enkel bij in noodsituaties? En als je oppast, wacht dan ook een stapel strijk of krijg je de tijd om voor te lezen?
Voorkom dat de bijzondere relatie tussen generaties verstoord raakt door verkeerde verwachtingen van ouders of grootouders. Vermijd een opbod tussen de grootouders. Bespreek en deel de agenda’s indien mogelijk en wenselijk. Aan het eind komt iedereen er beter uit.
Positieve keuze
Zorg wordt vaak opgenomen met een groot hart maar kan op termijn wegen als een loden bol om een been. Ervaringsdeskundige Chris De Stoop schrijft daarover: ‘De hele weg naar huis voelde ik me zo bezwaard. Waarom was er altijd dat schuldgevoel dat zich in ons hoofd nestelde en dat ons bleef achtervolgen als een kwade hond? Soms sluimerde het een tijdje, om dan weer hevig op te flakkeren. Het kon me zo bedrukken, maar het kon me ook aansporen om iets te doen. Voor ma, mijn broer, de boerderij.’
Gelijkaardig klinkt de liefde maar ook de noodkreet in ‘What Am I Without You?’ van Elbow, waarin frontman Guy Garvey zingt over zijn zorgende vrouw die in eigen huis haar zieke moeder met warme liefde omringt: ‘Wat zou ik zonder jou?’
Toch dient de zorg voor iemand steeds een vrijwillige en positieve keuze te zijn. Zowel voor de vrager als de drager. Wanneer mantelzorg niet (meer) mogelijk is, moeten professionele zorg en ondersteuning het kunnen overnemen.
LEES OOK > Mantelzorg: wanneer ‘gewoon zorgen’ plots ‘extra zorgen’ wordt
Mantelzorger
Zorgdragers die gesteund worden door een partner en gedragen door een (familie-) netwerk kunnen er beter tegenaan. Samen met de kleinkinderen vrije tijd mogen delen, geeft extra energie.
Erkenning voor de vaak verborgen inzet hoeft niet met zevenslagers of vlamfonteinen, maar mag wel vaker onder de aandacht gebracht worden. Een klusje uit handen nemen, boodschappen doen, op de koffie vragen kan al een verschil maken. Uitwisseling met ‘lotgenoten’ is zeker wenselijk. Een overheid die mantelzorgers omarmt, is een minimum. Verwen hen, de zorgdragers, want ze verdienen het. Niet alleen op 23 juni als we de ‘Dag van de Mantelzorg’ vieren.
In ons dossier Mantelzorg lees je nog meer artikels over dit onderwerp.
Op 25 november 2022 is Chris De Stoop te gast op de Grootouderontmoeting van de Gezinsbond. Interesse? Laat iets weten via scw@gezinsbond.be.
Dit artikel verscheen eerst in het Magazine voor GROOTouders (nr. 13, 2022). Ook ontvangen? Schrijf je dan in voor het magazine en de bijbehorende nieuwsbrief. Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.
Gepubliceerd op: 06/07/2022, laatste update op: 09/06/2023