We hebben een nieuwe federale regering! En er ligt een federaal regeerakkoord op tafel. Wat betekenen al die voorstellen voor jouw gezin?
Combinatie gezin en werk
De regering zet volop in op hogere tewerkstellingscijfers. Ze doet dat door meer flexibele werkregelingen en strengere regels rond werkloosheid, maar voor onregelmatige uurroosters is er zelden opvang. Ook op gewone uren zijn kinderopvang en zorgvoorzieningen nu nog niet toereikend. Bovendien worden sociale vangnetten afgebouwd, wat vooral moeders, alleenstaande ouders en mensen met een zorgtaak financieel kwetsbaar maakt.
Gelukkig zijn er verlofstelsels. De verloven die ouders gebruiken voor de zorg voor hun kinderen worden hervormd tot een familiekrediet. Dat is een rugzakje gekoppeld aan een kind, niet aan de ouders. Maar hoe de periodes verlof verdeeld worden over beide ouders en tegen welke vergoeding is nog niet gekend, en ook niet hoe het eruit ziet als de ouders niet meer samen zijn. Een deel van het verlof zou ook door (onder andere) grootouders opgenomen kunnen worden. Alleenstaande ouders en zelfstandigen zouden meer verlof krijgen én pleegouders krijgen eindelijk ouderschapsverlof. Met die uitbreiding zijn we tevreden, ze komt tegemoet aan onze vraag. Of de verloven ook echt toegankelijk zullen zijn voor ieder gezin zal afhangen van de hoogte van de vergoeding.
LEES OOK > Een goede combinatie gezin en werk: nog heel wat uitdagingen
Hervorming van de fiscaliteit
Er komen ingrijpende fiscale hervormingen. We juichen enkele initiatieven toe, zoals de verhoogde aftrekbaarheid van de kinderopvangkosten. Tegelijkertijd wijzen we op een aantal belangrijke randvoorwaarden. Voor alle gezinnen die dat wensen, moeten er opvangplaatsen zijn waar je betaalt volgens inkomen, en terechtkan binnen een redelijke afstand en termijn. Anders leidt belastingvoordeel mogelijk gewoon tot hogere prijzen, terwijl gezinnen die wel nog altijd moeten voorschieten.
De Gezinsbond is ook bezorgd. We betreuren dat de regering ervoor kiest om het huwelijksquotiënt te halveren voor niet-gepensioneerden en niet te hervormen naar een instrument dat gezinnen fiscaal ondersteunt in hun opvoedings- en zorgtaken: het gezinsquotiënt.
Hervorming van de pensioenen
De regering wil het overlevingspensioen vervangen door een overgangsuitkering van twee jaar voor wie nog niet met pensioen is. De Gezinsbond verzet zich tegen deze plannen en voelt zich gesteund door het Grondwettelijk Hof, dat eerder het verhogen van de minimumleeftijd van 50 naar 55 jaar heeft verworpen. Het is immers oneerlijk voor specifieke groepen, zoals mensen in een kwetsbare situatie op de arbeidsmarkt of met een erkende arbeidsongeschiktheid.
LEES OOK > Wat betekent de pensioenhervorming concreet voor jou?
Energie en klimaat
De regering wil gezinnen beter beschermen op de energiemarkt en de energiefactuur duidelijker maken, zodat overstappen naar het goedkoopste tarief makkelijker wordt. Voor de Gezinsbond is (toegang tot) betaalbare energie een basisrecht, maar dat principe wordt nog niet erkend door de overheid. Wel staan ‘betaalbaar, betrouwbaar en duurzaam’ al in het regeerakkoord. Maar als bedrijven kunnen genieten van verlaagde accijnzen, waarom zou een basisbehoefte zoals energie dan niet gedeeltelijk vrijgesteld kunnen worden van extra belastingen voor gezinnen? Wij vragen om de taksen en toeslagen op de basishoeveelheid energie af te schaffen, en deze te verrekenen op het comfortverbruik.
De regering blijft akkoord met de Europese richtlijnen om de klimaatverandering tegen te gaan. Dat botst met de Vlaamse regering die slechts 40% van de 47% broeikasreductie voor eigen rekening wil nemen. De Gezinsbond wil dat België werk maakt van een ambitieus en realistisch klimaatplan dat een maximale opwarming van de aarde van 1,5°C nastreeft en ons land CO2-neutraal maakt tegen 2050.
Mobiliteit
Positief is dat er meer alcohol- en drugscontroles komen en dat recidivisten harder worden aangepakt. Maar zonder een volwaardig puntenrijbewijs en strengere maatregelen voor zware overtreders blijft de impact beperkt. De Gezinsbond vraagt meer gerichte handhaving en een aanpak die echt gedragsverandering stimuleert.
Net zoals bij De Lijn wordt ook het aanbod van de NMBS onder de loep genomen. Maar deze efficiëntie-oefening brengt een risico met zich mee: minder haltes en minder treinen kunnen vervoersarmoede verder in de hand werken. De Gezinsbond pleit voor een openbaar vervoer als volwaardig alternatief dat voorziet in ieders mobiliteitsnoden.
Het regeerakkoord zet dus stappen in de goede richting, maar laat nog veel ruimte voor verbetering, vooral voor gezinnen en kwetsbare groepen.
Gepubliceerd op: 18/02/2025, laatste update op: 03/03/2025