Pesten, dat kan niet: zo geef je het goede voorbeeld via opvoeding

Pesten voorkomen is niet mogelijk: overal waar sociale groepen ontstaan, ontstaan positieve én negatieve groepsprocessen. Maar wat wél kan is je kinderen de boodschap geven: pesten, dat kan niet. En wat ze moeten en kunnen doen als ze het toch zien gebeuren, of erger: als het hen ook overkomt.

Maar hoe geef je die boodschap als je zelf bijna nooit bent op de plekken waar pesten gebeurt? Door in alles uit de dragen dat pesten niet kan. Door je houding tegenover pesten, je reactie op andere mensen, je houding tegenover bepaald gedrag, leert een kind héél veel.

Het goede voorbeeld geven:

1. Benoem dat pesten niet kan

Elk voorbeeld van pesten haal je aan om het te veroordelen. Benoem letterlijk dat pesten niet kan. Zoek samen manieren om conflicten op te lossen.

2. Praat en handel zelf met respect

Hoe je praat over en tegen mensen, dieren of hoe je omgaat met de natuur of conflicten: dat is iets wat kinderen opslaan op hun harde schijf. Denigrerende opmerkingen, kleinerende taal, agressief of vervuilend gedrag sijpelen door naar je kind én zie je soms pijnlijk weerspiegeld in omgaan met vrienden.

Wie zelf praat en handelt met respect, leert zijn kind dat anderen er mogen zijn. De stap om te pesten wordt meteen een stuk groter.

LEES OOK > 5 vragen over cyberpesten

3. Neem het op voor anderen

Grijp in als iemand wordt gepest of aangevallen. Stap naar voor als iemand een probleem heeft. Dat is een duidelijk signaal dat iedereen het verdient om verdedigd te worden.

Is je kind getuige van pesterijen? Geef duidelijk aan dat zwijgen of wegkijken de pester een goed gevoel geeft. Hij voelt zich dan gesteund. Het slachtoffer daarentegen voelt zich erg alleen, en durft geen hulp vragen.

4. Ga constructief om met verschillen

Verschillen tussen mensen zullen er altijd zijn. Sommige gemakkelijk om mee om te gaan, andere lastiger om mee om te gaan. Een verschillend uiterlijk of een andere hobby is geen reden om iemand uit te sluiten of anders te behandelen. Hoe je zelf omgaat met verschillen, is een voorbeeld voor je kind. Het feit dat iemand ‘anders’ is, hoeft geen probleem te zijn. Diversiteit is net verrijkend.

LEES OOK > Mijn kind pest een ander kind: wat kan ik doen?

5. Lees samen boeken over pesten

Evengoed een onderdeel van opvoeding is informeren én je kind de handvaten geven om zelf informatie op te zoeken. Naar boeken grijpen is zo’n oplossing.

• voor kleuters (3+): Rood of waarom pesten niet grappig is (Jan De Kinder)
• voor pre-tieners (9-11): Survival-KID Pesten (Gie Deboutte, Luc Descamps)

Wat kan je kind doen bij pesten?

Niets doen bij pesten is dus geen optie. Maar wat kan je kind wel doen? Je kan je kind leren dat er bij pesterijen twee dingen moeten gebeuren:

• Je kind kan (liefst in groep) het signaal geven dat ze het echt niet oké vinden wat de pester doet. Dat alleen al kan het tij doen keren omdat de pester wat onzeker wordt, en het slachtoffer wat sterker.
• Benadruk dat je kind best een volwassene in vertrouwen neemt zodat die weet wat er gebeurt in de groep. Zij kunnen de groepsdynamiek die samengaat met pesten doorbreken, of hulp zoeken om dit te doen.

Word je kind zelf gepest, moedig hem of haar dan aan om medestanders te zoeken. Luister naar hem en zoek samen naar een mogelijke oplossing. Onderneem niets zonder medeweten of goedkeuring van je kind: zo behoud je het vertrouwen.

Is je kind de pester? Ook dan laat je hem mee nadenken over een oplossing en zelf verantwoordelijkheid dragen.

De website Alles over pesten kan je hierbij helpen: het is een wegwijzer voor kinderen die gepest worden, zelf pesten of zien pesten én voor ouders. Het heldere stappenplan helpt je door de moeilijke situatie te navigeren. De website lijst ook organisaties en hulplijnen op voor wie nood heeft aan een luisterend oor.

LEES OOK > Signalen dat je kind gepest wordt

Hoe snel grijp ik in?

Het is niet nodig om als ouder meteen in te grijpen als er tussen kinderen conflicten ontstaan of ze een keer kliekjes vormen bij het spelen. Laat kinderen zelf (proberen) eruit te komen: conflicten oplossen, omgaan met uitsluiting, aansluiting proberen vinden, zijn belangrijke sociale vaardigheden. Dat kan je alleen door zelf te oefenen.

Als je vindt dat de zaken uit de hand lopen, kan je een verantwoordelijke inlichten, zodat die kan monitoren en, waar nodig, bijsturen.

Geef je kind wel duidelijk het signaal dat hij er niet alleen voor staat, niet als iemand die gepest wordt noch als iemand die zelf pest. Ook wie pest, zit niet goed in zijn vel en heeft hulp, begrip en liefde nodig.

Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.