De positie van meisjes blijft zwakker dan die van jongens, ook in onze Westerse samenlevingen. Er beweegt gelukkig een en ander: er worden meer dan vroeger grenzen afgebakend en aanvaard, er worden looneisen gesteld en ingewilligd. Toch zijn er nog gewoontes die meisjes en jongens in vakjes duwen, zoals speelgoedboekjes en televisieseries. Wat kan gedaan worden om onze dochters sterker te maken? Een pak, zo blijkt.
1) Taal
Jongens zijn stoer, sterk, dapper, energiek. Meisjes krijgen waardering voor hun mooie kleedje, lange haren, heldere ogen, goede en brave gedrag.
Zelfs al ben je je bewust van deze valkuil, zo’n uitspraak is snel gedaan. En als jij het niet zegt, dan doet iemand anders het wel, zonder zich van enig kwaad bewust te zijn.
Wat je als ouder kan doen:
- Maak complimenten specifiek: richt ze op wat een kind (jongen of meisje) doet, in plaats van ze aan hun persoontje te verbinden. Prijs hun geheugen, werk, doorzettingsvermogen, wil tot oefenen en bv. niet hun ‘slimheid’ of ‘flink zijn’. Ook inspanningen of vooruitgang mogen benadrukt worden: het is het proces dat telt.
- Stel expliciet in vraag waarom hobby’s, kleren, series … voor jongens dan wel voor meisjes zouden zijn. Vraag je kind waarom ze iets voor meisjes vinden, en wat er bijvoorbeeld zou gebeuren als meisjes toch iets doen wat ‘voor jongens’ is.
- Wees je bewust van gendergekleurde taal, zoals ‘stoer’ of ‘mooi’. Gebruik deze woorden bewust bij het ‘andere’ geslacht: is je zoon naar de kapper geweest, dan kan je hem ook mooi noemen. Staat je dochter haar mannetje? Dan is ze eveneens stoer.
2) Zelfvertrouwen
Zelfvertrouwen en meisjes: het gaat niet altijd samen. De oorzaken zijn veelvuldig en hangen op een complexe manier samen. Er is dus niet één ‘schuldige’. Het genderspecifieke taalgebruik (zie vorige puntje) ligt mee aan de basis: het bevestigt rolverwachtingen, waarbij meisjes en vrouwen toch nog vaker sociaal afgestraft worden voor ‘mannelijke’ eigenschappen als ambitie en assertiviteit.
Wat je als ouder kan doen:
- Aanvaarden wie je kind is: dat zij/hij mag zijn wie zij of hij is, legt de basis voor zelfvertrouwen.
- Verantwoordelijkheid geven: door met jou mee te helpen, door te mogen proberen (en falen), door vaardigheden op te bouwen, werk je ook aan zelfvertrouwen.
LEES OOK > Tips om het zelfvertrouwen bij je kind te laten groeien
3) Grenzen
Als er één les te trekken valt uit #metoo, dan is het wel dat grenzen van vrouwen nog niet altijd worden aanvaard. Om je dochter (en zoon) sterk in zijn/haar schoenen te laten staan, is het nodig om te leren dat grenzen kunnen, mogen én moeten getrokken en gerespecteerd worden.
Wat kan je als ouder doen?
- Nee aanvaarden: de nee-fase bij kleuters kan enorm irritant zijn maar ze heeft wel nut. Straf niet elke ‘nee’ van je kind zomaar af, leg uit waarom.
- Fysieke grenzen van je kind respecteren: dwing je kind niet om mensen te kussen of knuffelen, dit leert hen over hun fysieke grens heen te gaan. Een high five of handje zijn ook goede alternatieven.
- Het goede voorbeeld geven: stel jij een grens, laat dan niet toe dat ze geschonden wordt. Gebeurt dat toch, uit dan de gevoelens die dat bij je opwekt. Dit leert je kind (zoon of dochter) om om te gaan met grenzen.
- Het thema ‘grenzen overschrijden’, ook fysieke, bespreken met je kinderen, eventueel naar aanleiding van iets in de media of wat je op straat ziet, een verhaal van school … Zo toon je ook aan dat zaken bespreekbaar zijn mocht één van je kinderen zelf slachtoffer worden van grensoverschrijdend gedrag.
4) Schoonheid
Bij meisjesspeelgoed ligt de focus vaak op uiterlijke zaken: glitterarmbanden maken, zelf nagels versieren, het haar van de pop kappen… Helemaal goed als dat de interesse van dochter (of zoon) is, maar er is meer schoonheid in de wereld dan dat. Dat kan je benoemen door te wijzen op schoonheid in karakter, daden, reacties.
Ontken niet dat uiterlijk een rol speelt in onze samenleving, maar geef mee dat het niet het enige is dat telt.
Wat doe je als ouder:
- Probeer vage complimenten als ‘je bent mooi’ te vermijden en maak het specifiek: een tof kapsel, mooie rok of goed gemaakte glitterarmband.
- Praat anders over mensen: mensen zijn ook mooi als ze iets vriendelijk, genereus, menslievend doen: zo wordt schoonheid meer dan rechte tanden, een platte buik of glanzend haar.
LEES OOK > Weg met het hokjesdenken: dromen van een toekomst zonder genderlabels
5) Rolmodellen
Hoe vrouwen worden neergezet in series, films, boeken, media, heeft een impact op de manier waarop meisjes en jongens hun rol in de wereld zien. Het is echt geen ramp als meisjes dol zijn op prinsessen, maar wijzen op andere rolmodellen kan zeker geen kwaad (niet opdringen!).
Wat doe je als ouder:
- Wees je bewust dat je zelf het belangrijkste rolmodel van je kind bent. Vermeld je sterke kanten en alles wat je regelt en doet in het gezin: je mag daar terecht trots op zijn. Al te vaak hebben we de neiging om te focussen op wat niet goed is en wat beter kan.
- Besteed aandacht aan de prestaties van vrouwelijke wetenschappers, atleten, politici en bedrijfsleiders maar ook van sterke vrouwen in je omgeving.
- Vermeld ook mannen die buiten de lijntjes kleuren, of wijs op de onzichtbare steun die sterke mannen krijgen van hun omgeving om te geraken waar ze staan.
6) Lichaamsbeeld
Lichaamsbeeld en zelfvertrouwen gaan hand in hand: weinig zelfvertrouwen leidt tot een zwak lichaamsbeeld, ontevredenheid over het lichaam verlaagt het zelfvertrouwen. Het ene versterken, heeft ook effect op het andere. Hoe zelfvertrouwen versterkt kan worden, lees je hierboven.
Wat kan je als ouder doen om lichaamsbeeld te versterken:
- Neem de zorgen van je kind over zijn of haar lichaam serieus en praat erover.
- Wees zelf niet te kritisch voor je lichaam: focus op gezond leven, gevarieerd eten, voldoende bewegen en niet op ‘dik’, ‘vet’ of ‘lui’.
- Werk aan mediaopvoeding: toon in welke mate beelden bewerkt zijn, wat celebs doen voor dat perfecte lichaam
LEES OOK > Hoe ouders het zelfbeeld van hun tieners beïnvloeden
7) Tijd met papa
De tijd dat vaders als ondergeschikt in de opvoeding werden beschouwd, ligt gelukkig achter ons. Uit onderzoek blijkt eerder het tegendeel: betrokkenheid van de papa heeft invloed op schoolresultaten, toekomstige relaties en ondernemingszin.
8) Aandacht voor … de jongens
Meisjes, dochters, vrouwen: ze leven niet in een bubbel, maar zijn onderdeel van de maatschappij. Ze kunnen versterkt, ondersteund en gedragen worden op veel manieren, maar dat is niet het enige waar nog aan gewerkt moet worden. Ook bij de opvoeding van jongens kan aandacht besteed worden aan de rol van meisjes, bijvoorbeeld door afkeuring van ‘meisjesachtige’ dingen door je zoon niet te aanvaarden, te hameren op het feit dat jongens en meisjes evenveel kunnen én door je zoon (net als je dochter) te aanvaarden zoals hij is.
LEES OOK > 9 opvoedtips voor jongens waar ook meisjes van profiteren
Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.
Gepubliceerd op: 09/03/2018, laatste update op: 13/06/2022