Toen Dhanyadha (10) van haar ouders een doos vol gezelschapsspellen kreeg, viel haar oog meteen op de stukken van het schaakspel. ‘Op dat moment was ze nauwelijks vijf jaar oud’, vertelt mama Chitra, ‘maar ze wilde dolgraag leren schaken.’ Intussen leeft dit jonge Indiase meisje, dat met haar gezin tijdelijk in ons land woont, zich volop uit in een Brugse schaakclub. Ze vertelt ons graag waarom ze schaken leuk vindt.
Bij sporten waar jonge kinderen warm voor lopen, denken velen onder ons vermoedelijk niet aan schaken. Maar bij Dhanyadha maakt dit spel zowat deel uit van de familietraditie. Haar opa langs moederszijde was in zijn middelbareschooltijd al een schaakliefhebber, die vaak in de prijzen viel.
‘Daardoor leerden mijn zus en ik al van kleins af schaken’, zegt Chitra, ‘maar voor ons bleef het wel altijd een hobby. Ook in de familie van mijn man wordt er veel geschaakt. En nu heeft onze dochter dezelfde microbe te pakken.’
LEES OOK > Een hobby voor de kind? Zo maak je goede keuzes én hou je het plezant
Natuurtalent
‘Schaken lijkt op een puzzel die je probeert op te lossen’, antwoordt Dhanyadha op de vraag waarom ze schaken leuk vindt. ‘Het is een beetje zoals een oefening voor wiskunde op school. Ik doe ook graag zulke oefeningen, maar bij schaken zijn er verschillende oplossingen mogelijk. Daar hou ik wel van.’
‘Schaken interesseerde haar al op jonge leeftijd,’ vertelt Chitra, ‘en dat is zo gebleven. Vergelijk het met iemand die van nature uit talent heeft voor muziek en zich daar helemaal aan overgeeft.’
In de club
‘Voor we naar België kwamen, woonden we een tijdje in Italië’, vertelt Dhanyadha. ‘Ik zat toen op een school waar je buiten de lessen ook veel leuke activiteiten kon doen. Toneel, muziek, zingen, dansen … en schaken. Ik koos voor muziek en één keer per week ging ik naar de schaakles.’
‘Alleen als ik goed geslapen heb, kan ik een toernooi winnen’ – Dhanyadha
‘We hebben haar nooit gepusht,’ zegt Chitra, ‘maar in Turijn kreeg ze de kans om lid te worden van een schaakclub. En toen ze voor het eerst deelnam aan een plaatselijk toernooi, viel ze al meteen in de prijzen.’
Dhanyadha: ‘Daar was ik heel blij mee. Mijn eerste beker is nu wel een beetje kapot …’
Italiaanse opening
Italiaanse openingBij schaken komt heel wat techniek en tactiek kijken. In een schaakclub pik je natuurlijk heel wat op. ‘Een schaakpartij begint altijd met wat ze een “opening” noemen’, legt Dhanyadha uit. ‘Sommige openingen komen veel voor. Zo heb je bijvoorbeeld de Engelse, de Franse of de Italiaanse opening. In Turijn waren ze vooral bezig met de Italiaanse opening. Dat is een makkelijke start van het spel.
In het begin speelde ik ook in België altijd Italiaans’, lacht ze. ‘Maar nu kies ik vaker voor het Londen System, een opening waar veel schakers van houden. Ook de konings-Indische verdediging ken ik al een klein beetje.’
‘Ze moeten eerst verschillende openingen kennen om naar een ander niveau te kunnen overstappen’, vult Chitra aan. ‘Maar Dhanyadha deed veel kennis op door naar filmpjes te kijken. Daardoor maakte ze zich bepaalde tactieken eigen en kon ze snel doorgroeien in de Brugse club waar ze nu lid van is.’
Verkeerde muisklik
Door corona kon Dhanyadha niet meer naar de schaakclub en is alles nu online. ‘Ik mis de toernooien en proeven’, zegt Dhanyadha. ‘En bij online schaken zijn er soms mouse slips. Door een verkeerde muisklik doe je dan een zet die je totaal niet wil. Dat vind ik vervelend.’
‘Live spelen geeft je een heel ander gevoel’, beaamt Chitra. ‘De sfeer, de vrienden, de spanning van de wedstrijden … En voor ons gezin is de schaakclub een kans om ons in België te integreren. Dat missen we nu ook heel hard.’
Schaken, een sport?
Schaken wordt een sport genoemd. Is dat niet wat vreemd? ‘Eigenlijk niet’, legt Dhanyadha uit. ‘Bij schaken moet je voortdurend nadenken en je gedachten erbij houden. Alleen dan word je een betere schaakspeler.
We maken veel plezier, maar ik wil het ook serieus doen. En net als bij andere sporten is dat erg vermoeiend. Als ik uren na elkaar schaak, raak ik helemaal uitgeput. Alleen als ik goed geslapen heb, kan ik een toernooi winnen.’
Meer dan geheugentraining
‘Het is een beetje studeren, maar je moet er ook erg creatief voor zijn’, vertelt Dhanyadha. Discipline en creativiteit, daar draait het volgens schaakkenners uiteindelijk om.
Dat je weet welke zetten elk stuk mag doen, is niet meer dan logisch. En ook op de vele openingen die er bestaan, worden jonge schakers getraind. Maar met discipline bedoelen schakers vooral de ‘patroonherkenning’: dat je een stelling correct kunt beoordelen zodat je het juiste plan kunt bedenken.
Creativiteit bij schakers houdt dan weer in dat je dingen ziet waardoor je met je volgende zetten de tegenstander kan verrassen.
‘Het is een beetje zoals een oefening voor wiskunde, maar dan met verschillende oplossingen. Daar hou ik wel van’ – Dhanyadha
Schaken is trouwens goed voor de leerprestaties van kinderen. Uit heel wat onderzoek blijkt dat het het denkvermogen prikkelt en een positieve invloed heeft op begrijpend lezen, je kunnen concentreren, ruimtelijk inzicht verwerven …
Maar wie schaakt, leert evengoed vaardigheden zoals omgaan met falen of het nemen van beslissingen waar je zelf de gevolgen van moet inzien.
Kriebelt het om te ontdekken of ook jij schaken leuk zou vinden? Neem dan een kijkje bij de Belgische Schaakbond.
LEES OOK > 3 creatieve kinderboeken voor denkers en doeners
Foto’s: Kristof Ghyselinck
Dit artikel verscheen in juni 2021 in De Bond, het ledenblad van de Gezinsbond. De Bond kan ook bij jou (gratis!) in de bus vallen. Het enige wat je hoeft te doen, is lid worden. Nieuwtjes en activiteiten van de Gezinsbond meevolgen kan ook via Facebook, Twitter en Instagram.
Gepubliceerd op: 31/05/2021, laatste update op: 03/08/2022Tags: ontwikkeling