Begeleiders in de kinderopvang proberen vaak risico’s zoveel mogelijk uit te sluiten. Het gebeurt met de beste bedoelingen, maar je perkt er de speelkansen van kinderen wel mee in, zeggen onderzoekers van de Arteveldehogeschool. Hun raad na een onderzoek in crèches: laat kinderen risicovol spelen.
Rijdt je kindje met een fietsje van een helling of averechts de glijbaan af terwijl het daar eigenlijk nog te klein voor is? Bedwing je neiging om zoon- of dochterlief meteen uit die situatie weg te halen, aldus de onderzoekers. Laat je kind zelf risico’s inschatten en kom niet te snel tussen.
Nieuwe vaardigheden
Bezig zijn op of net over de grens van wat ze eigenlijk al kunnen, maakt het spel voor kinderen veel uitdagender en dus plezanter. Dat is al een meerwaarde op zich, maar daarbovenop leren ze ook nieuwe vaardigheden.
Ze zijn trots dat ze iets kunnen en dat ze zelf risico’s overwinnen, wat goed is voor hun zelfvertrouwen. Ze gaan er motorisch op vooruit, leren risico’s beter inschatten, leren omgaan met iets wat niet lukt en ontdekken hoe ze het door een andere aanpak misschien toch kunnen, zijn gemotiveerd om te blijven proberen en door te zetten.
Vertrouwen hebben
‘Vertrouw op wat kinderen kunnen’, zegt ook speelconsulente Amke Bailleul van Speelmakers. Zij geeft jeugdwerkers, begeleiders, beleidsmakers en ouders tips en adviezen over alles wat met spelen te maken heeft.
‘We hebben het uiteraard niet over een mes geven aan een baby, maar kleuters kunnen nadenken en schatten ook de gevaren in. Sommige vijfjarigen zijn motorisch sterk en kunnen een klimrek wel aan. Hou hen in de gaten, maar hou ze niet tegen.’
‘Veel jonge kinderen kan je je grote schaar toevertrouwen om te knippen of met een echt keukenmes laten helpen bij het groenten snijden. Je kan uitleggen: “je houdt het mes het best zo om je niet pijn te doen” of “Heb je gezien dat het hoog is?” Maar roep niet meteen verschrikt “Pas op!” of “Neen, dat mag niet”.’
Gezond verstand
‘Eigenlijk komt het neer op gezond verstand’, zegt Amke. ‘Veiligheid is belangrijk, maar we moeten kinderen niet behandelen als kasplantjes.’
‘Gelukkig zijn er bij ons geen Amerikaanse toestanden waarbij kinderen tegen elk risico worden beschermd om schadeclaims te vermijden. Dan mogen ze alleen nog spelen op kunstgras of matten, met plastic speelgoed, en is alle uitdaging weg.’
Zo veilig als nodig
Is veiligheid dan van geen tel? Toch wel, zeggen de onderzoekers van de Arteveldehogeschool. Maar streef niet naar zo veilig mogelijk, wel naar zo veilig als nodig. Met aanvaardbare risico’s dus. Want anders neem je het avontuurlijke en veel leuke speelkansen weg.
LEES OOK > Waarom risicovol spelen zo belangrijk is voor kinderen
Alle informatie over het onderzoek naar risicovol spelen vind je op arteveldehogeschool.be/risicovolspelen. Je kan er ook praktische handvatten downloaden. In een volgende fase willen de onderzoekers ook handvatten ontwikkelen voor risicovol spelen bij kinderen van 3 tot 6 jaar.
Dit artikel verscheen in december 2019 in De Bond, het ledenblad van de Gezinsbond. De Bond kan ook bij jou (gratis!) in de bus vallen. Het enige wat je hoeft te doen, is lid worden. Nieuwtjes en activiteiten van de Gezinsbond meevolgen kan ook op Facebook, Twitter en Instagram.
Gepubliceerd op: 15/04/2020, laatste update op: 15/03/2022Tags: buiten spelen