De overgang naar het eerste middelbaar is een grote stap in het leven van een twaalfjarige. Het is een nieuwe stap naar een zelfstandig leven: met vriendjes naar de film, belwaarde kopen of sparen voor iets groots. De meeste ouders geven daar zakgeld voor. Maar hoeveel zakgeld geef je een tiener? En hoé geef je het? Krijgt ie een bankkaart of geef je het liever cash? En: leer je je kind sparen, of is dat iets voor later?
Vanaf een jaar of zes leren kinderen de waarde van geld kennen. Veel ouders beginnen op die leeftijd met zakgeld. Meestal gaat het om een symbolische som van een aantal euro’s per week of per maand.
Vanaf het eerste middelbaar verandert er veel. Naarmate je kind ouder wordt, moet je het meer loslaten en er rekening mee houden dat het uiteindelijk zijn eigen leven zal leiden. Dat houdt ook in dat je kind in grote mate zelf mag beslissen over wat het met zijn zakgeld doet.
Waarom heeft je kind zakgeld nodig?
In principe heeft je kind natuurlijk geen geld ‘nodig’, of toch niet als ouders alles voor hem of haar betalen. Maar zo leert je tiener niet omgaan met geld, leert het niet de prijzen van spullen en de waarde van geld kennen of komt je tiener niet in aanraking met sparen en budgetteren (‘als ik nu een nieuwe smartphone koop, kan ik zoveel maanden geen nieuwe game kopen’).
Zakgeld voor tieners is meer dan een extraatje: het is echt bedoeld om te leren omgaan met geld. En omdat ze ‘goestingskes’ hebben waar ouders niet altijd aan willen of kunnen voldoen. Met hun eigen zakgeld kunnen ze er dan zelf voor sparen.
LEES OOK > Tieners: wat met zakgeld?
Hoeveel zakgeld geef je?
Er zijn geen vaste regels voor hoeveel zakgeld je geeft. Veel hangt af van het inkomen van de ouders én wat je kind er allemaal mee moet betalen. Enkel de frisdrank na de voetbal of de scouts of ook cadeautjes, kleren, of een gsm-abonnement?
Algemeen geldt wel dat de meeste tieners minstens 5 euro per maand krijgen. Het bedrag stijgt met de leeftijd, in lijn met de stijgende verantwoordelijkheden en zelfstandigheid van je tiener.
Cash of bankkaart?
Hoe geef je zakgeld: cash of op de rekening? Vanaf 12 jaar mogen kinderen een eigen rekening hebben dus dat kan. Maar het maakt geld ook ‘virtueel’ en je ziet minder goed hoe weinig er over blijft.
Anderzijds is een bankkaart veiliger: je tiener kan het geld niet verliezen of in een broekzak laten zitten waardoor het misschien meegewassen wordt.
Algemeen wordt aangeraden om het geld cash te geven, zeker voor de jongere tieners. Vanaf 16 jaar wordt vaker overgeschakeld op een bankkaart.
Spaarders vs spenders
Het algemene principe is dat kinderen met hun zakgeld mogen doen wat ze willen. Het is van hen, zo leren ze verantwoordelijkheid nemen en lopen ze vanzelf tegen de grens aan als ze iets duurder willen maar wel constant geld uitgeven aan prullen.
Wat je wel kan doen, zeker bij de jonge tiener, is je kind bevragen over de gevolgen van een uitgave: wat betekent dit voor de toekomst? Wilde hij of zij geen nieuwe gsm en nu zie je een nieuwe game of stapel nieuwe kleren? Je kan ook afspreken een bepaald percentage van het zakgeld en verjaardagsgeld naar de spaarrekening te versluizen of te besteden aan een goed doel.
Maar wat als je puber echt niet kan sparen en zijn zakgeld meteen door ramen en deuren gooit? De beste les is dan nog steeds de ondervinding. Als zoon of dochter niet kan sparen, maar plots iets heel graag wil dat vrij veel geld kost, komt het erop aan om consequent te zijn en te zeggen: je hàd hiervoor kunnen sparen, met je zakgeld.
Kom niet in de verleiding ‘voor een keer’ extra geld te geven. ‘Moet’ een bepaalde aankoop echt, dan kan je meefinancieren ‘op krediet’ en een aantal weken het zakgeld (deels) inhouden. Gebruik dit ook enkel bij wijze van uitzondering.
Alleen maar voor leuke dingen?
Ook ouders moeten rekeningen betalen en dus noodgedwongen keuzes maken in het budget. Kleren, schoenen of reizen: je kan ze stapsgewijs toevoegen aan het zakgeld van je tiener. Zo wordt duidelijk dat geld niet alleen te besteden valt aan ontspanning en leren ze het evenwicht zoeken tussen werken, sparen, en uitgeven.
En ze leren het door de jaren heen, het zorgt ervoor dat de “wereld van alles krijgen” minder ver af komt te staan van “als je iets wil, moet je ervoor sparen.”
Tip om te leren budgetteren: het kasboek van de Gezinsbond.
LEES OOK > Kleedgeld: ideaal om je tiener te leren omgaan met geld
Leren zonder zakgeld
Sommige ouders zijn gekant tegen zakgeld. Ook dan kan je aan de financiële opvoeding van je kind werken, met de tips uit dit artikel bijvoorbeeld.
Speelse kennismaking met geld
De Gezinsbond ondersteunt ouders bij de financiële opvoeding van hun kinderen. Dat doen we met onze standpunten, vormingsavonden en artikelen over allerlei financiële thema’s in De Bond en op deze website. Maar ook verzekeraars en kinderbijslagfondsen nemen hier initiatieven.
Zo heeft AG Insurance, samen met de Gezinsbond en My Family (een van de uitbetalers van het groeipakket), financiele-educatie.be gelanceerd. Dit platform prikkelt je kind om samen met jou allerlei vragen en opdrachten over geldzaken op te lossen.
Vooraf kies je het leerniveau van de vragenronde op maat van je kind. We hopen dat deze speelse quiz met thema’s als geld en sparen helpt om kinderen financieel weerbaarder te maken.
Ook een aanrader: het webinar ‘financiële opvoeding van kinderen: tips van experts’ met tips & tricks van 3 experten. Het webinar kan je makkelijk hier herbekijken.
Ledenvoordeel Gezinsbond
Gezinsbond en Yongo slaan de handen in elkaar. Onze leden die de code ‘gezin’ gebruiken, krijgen bij Yongo 20 euro op de lange termijn, en vanaf de 13de maand onder bepaalde voorwaarden een gratis overlijdensdekking ter waarde van 1000 euro, gestort op een geblokkeerde rekening (met een maximum van 3000 euro per ouder). Lees meer op deze pagina.
Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.
Gepubliceerd op: 01/10/2019, laatste update op: 04/04/2022Tags: financiële opvoeding, leren sparen, zakgeld, zakgeld voor tieners