Een mooi, vrijstaand huis in het landelijke Hillegem, in de Vlaamse Ardennen. Het is de thuis van het gezin De Brul: Tjörven – de ex-Club Brugge en AA Gent-speler, jawel – en An, en hun drie kinderen Eline (18), Laure (15) en Maxime (13). Niets doet vermoeden dat zich hier binnenskamers een heel gevecht heeft afgespeeld. Met anorexia, om precies te zijn. De eetstoornis kreeg Eline in zijn greep.
Sluipend gevaar
‘Ik kan niet zeggen: ‘O, op díe dag kreeg ik anorexia’, vertelt Eline. ‘Het is een proces, denk ik. Iets dat stilletjes aan gebeurt en gaandeweg escaleert.
Voor het echte beginpunt moet ik volgens mij terug naar het vierde leerjaar. We waren toen net verhuisd waardoor ik in een nieuwe school begon. Ik voelde me er niet aanvaard en aangezien ik zeer gevoelig ben, viel me dat zwaar.
In de grote vakantie na het vijfde leerjaar is mijn oma ook gestorven. Ze was mij erg dierbaar. Haar plots verliezen deed mij beseffen dat er dingen zijn waar ik geen controle over heb.
Het was een moeilijke tijd, en ik denk dat de kiem voor mijn latere eetstoornis toen geplant is.’
Tjörven: ‘Eline was een heel sociaal kind en had nooit problemen op school. Misschien hebben wij de verhuis en de nieuwe omgeving, samen met de gevoeligheid van Eline, onderschat.’
‘Jullie hebben op zeker moment wel iets in mijn agenda geschreven’, weet Eline, ‘en daarna is er een klasgesprek gekomen. In het vijfde en het zesde leerjaar ging het dan wat beter. Maar ik blijf erbij dat de gebeurtenissen in het vierde leerjaar onderhuids iets in gang hebben gezet. Iets sluipends.’
LEES OOK > Wat je als ouder kan doen als je kind een eetstoornis heeft
Veranderend lichaam
Plots sloeg dat sluipende bij Eline toch om in een concrete focus op haar lichaam en haar gewicht.
‘Ik werd mij voor het eerst erg bewust van mijn lichaam in de zomer tussen het eerste en het tweede middelbaar’, vertelt ze. ‘We waren op vakantie en ik zat constant in het zwembad. Toen zag ik voor het eerst vetrolletjes. Ik zat in mijn puberteit dus mijn lichaam was aan het veranderen en dat besef drong toen plots heel erg door.’
An: ‘Terwijl er niks mis was met je gewicht, je was gewoon aan het uitgroeien.’
‘Eline vergeleek zichzelf met haar zus die twee en half jaar jonger is, en nog niet in de puberteit zat’, vult Tjörven aan.
Op een zeker moment heb ik zelf aan de huisarts gezegd dat het niet meer ging – Eline
Eline: ‘De dag na onze terugkeer uit vakantie ben ik bij oma en opa op de weegschaal gaan staan. Dát was het feitelijke begin van mijn eetstoornis, achteraf bekeken. Voordien was ik daar totaal niet mee bezig. In het begin vertaalde die focus op mijn gewicht zich in meer gaan sporten. Vervolgens begon ik ook echt op mijn eten te letten. ‘
‘Tot je bijna níets meer at’, herinnert An zich.
Eline: ‘Inderdaad. Maar ik bleef wel sporten als een gek.’
Voor An was het snel duidelijk dat Eline aan het wegglijden was. ‘Ik had dat snel door. We gingen op vakantie in augustus en in oktober zaten we al bij de huisarts, omdat ik aanvoelde dat het de foute kant opging. In december is dan de diagnose gevallen: anorexia. Hoewel ik wist dat het niet goed ging, kwam dat nieuws toch keihard aan. De sluizen gingen open.’
Eerste hulp
Eline is toen bijna een jaar op de voet gevolgd door de huisarts, en die deed alles wat ze kon. ‘Ik denk niet dat ik overdrijf als ik zeg dat we daar wekelijks zaten’, vertelt Tjörven. ‘En niet voor een halfuurtje, hé.’
Eline: ‘Er is ook even beterschap geweest. Toen de dokter zei dat ik in het ziekenhuis zou belanden, heeft mij dat wakker geschud. Ik ben toen een paar kilo bijgekomen en ook maanden op dat gewicht gebleven. Maar verder bijkomen tot het gewicht dat voor mij was vooropgesteld? Neen, dat zat er niet in. Ik hield toen bijvoorbeeld nog nauwgezet op papiertjes bij hoeveel calorieën ik elke dag binnenkreeg.’
‘Ze deed veel achter onze rug’, zegt An. ‘Als we niet thuis waren, ging ze zoveel mogelijk lopen om calorieën te verbranden. Toen we daarachter kwamen, hebben we eens alle deuren op slot gedaan, zodat ze niet weg kon. Eline is toen door het raam ontsnapt om toch maar te kunnen joggen.’
‘Ik ging zelfs lopen tijdens een zwaar onweer of bij dertig graden’, geeft Eline toe.
LEES OOK > Mentale gezondheid bij tieners: tips van Lex en Miel
Crash
En toen kwam de grote crash, aan het begin van het derde middelbaar. ‘Ik zal nooit vergeten dat ik na een werkdag thuiskwam en vaststelde dat Eline niets van energie meer had en totaal uitgeput was’, vertelt An.’ Ze was compleet verzwakt. Een stukje chocolade heeft ze uiteindelijk – onder lichte dwang van ons – opgegeten, maar cola wou ze absoluut niet.’
Het was keihard voor An en Tjörven. ‘De dag nadat ik haar zo goed als immobiel aantrof, zijn we naar het ziekenhuis in Zottegem getrokken’, vertelt An. ‘Daar ging ze aan een baxter om aan te sterken.’
Tjörven: ‘Eline kon toen niet meer bewegen. Ze had niet eens de energie om nog te eten.’
An: ‘Na een paar dagen aan een infuus mocht ze terug naar huis. Eline heeft het dan nog een paar weken uitgezongen, maar er was iets geknapt.’
‘Op zeker moment heb ik zelf aan de huisarts gezegd: “Het gaat niet meer thuis.” Dat was ergens rond de herfstvakantie’, herinnert Eline zich. De huisarts verwees haar meteen door naar het UZ Gent, maar haar hospitaliseren bleek nog niet zo simpel.
An: ‘We hebben een gesprek gehad met een psychiater, maar die vertelde ons dat Eline te jong was om opgenomen te worden. Ze moest minstens zestien zijn. Alweer was het onze huisarts die in de bres sprong. Zij besefte hoe ernstig het was en regelde meteen een afspraak op de pediatrie in het UZ Brussel. Daar kon Eline gelukkig onmiddellijk opgenomen worden.’
Freaky Franky
‘We hebben aan den lijve ondervonden dat er een tekort is aan medische hulp’, vertelt Tjörven. ‘Als je ziet welk titanenwerk onze huisarts verzet heeft… respect hoor. Zij was alles tegelijk: dokter, diëtist en psycholoog. Ik zei het al: úren heeft ze vrijgemaakt om Eline te helpen. Om met haar te praten. Maar een huisarts kan niet alles oplossen natuurlijk. (kijkt naar Eline) Mag ik vertellen over Freaky Franky?’
Eline schiet in de lach: ‘Die naam heb ik gegeven aan mijn innerlijke criticus. Dat laat me toe een beetje afstand te nemen. Freaky Franky is trouwens de titel van het boek dat ik geschreven heb over het gevecht met mijn eetstoornis.’
Jawel, Eline heeft een boek geschreven. ‘Ik heb er lang aan gewerkt’, lacht ze verlegen. ‘Omdat het meer dan een persoonlijke getuigenis moest worden. Ik ga ook in op de psychologische aspecten die bij een eetstoornis komen kijken. Momenteel heb ik nog geen uitgever voor mijn boek. Als iemand zich geroepen voelt: bel me, schrijf me, laat me vlug iets weten’, lacht ze.
Vallen & opstaan
Een viertal maanden is Eline opgenomen geweest met anorexia. ‘Het ging met vallen en opstaan, want ik was erg beïnvloedbaar. Er was bijvoorbeeld nog een ander meisje met een eetstoornis. Zij had haar eigen manieren om zo min mogelijk vetstof binnen te krijgen, en ik begon die meteen ook toe te passen.’
An: ‘Ik herinner me dat je toen zelfs nakeek hoeveel calorieën er zaten in keukenzout.’
‘Tijdens mijn opname heb ik nog twee keer een sonde gekregen’, vertelt Eline. ‘In het begin bleef mijn gewicht dalen en moest ik op die manier een paar dagen bijgevoed worden. De tweede keer was tijdens de kerstvakantie. Toen heb ik één week sondevoeding gehad. ‘
De uiteindelijke klik kwam er gestaag. ‘Na vier maanden moest ik het ziekenhuis verlaten, maar het is niet zo dat ik op die korte tijd helemaal van mijn eetstoornis verlost was’, zegt Eline. ‘Er was ook niet één exact moment waarvan ik kan zeggen: “Dáár was de klik.” Na mijn opname in het UZ Brussel hebben we met ons gezin nog een heel traject afgelegd in Antwerpen.’
Het ziekenhuis voelde als een veilige cocon, alleen mag je blijkbaar niet te lang blijven hangen, omdat je anders niet meer wil vertrekken – Eline
An: ‘Eline zegt dat ze het ziekenhuis “moest” verlaten en dat mag je letterlijk nemen, want zelf wilde ze nog niet weg.’
Eline: ‘Neen, ik had daar vrienden gemaakt, en het ziekenhuis voelde als een veilige cocon. Alleen mag je blijkbaar niet te lang blijven hangen, omdat je anders niet meer wil vertrekken en dan wordt het heel moeilijk om je normale leven weer op te pikken. Het is nog een tijd moeilijk geweest, maar ik zakte tenminste niet meer in gewicht. De laatste duw voorwaarts kreeg ik in Antwerpen.’
Daar ging het hele gezin in begeleiding. ‘We stapten in een Multi Family Therapy-programma. Dat is een behandelmethode voor kinderen en jongeren met een eetstoornis’, legt An uit. ‘Je volgt de therapie tegelijk met meerdere gezinnen. De plaatsen zijn schaars en we hebben geluk gehad dat we een plekje konden bemachtigen.’
Tjörven: ‘Alles samen ben je een jaar in begeleiding. De therapie wordt gespreid over tien dagen. In het begin doe je ineens vier dagen na elkaar. Het feit dat je onder lotgenoten bent, helpt. Al zijn er flink wat gezinnen die onderweg afhaken.’
LEES OOK > Charlotte getuigt over haar strijd tegen anorexia
Boterhammen met choco
Naast Eline hebben An en Tjörven nog twee kinderen: Laure en Maxime. Het moet voor hen ook niet makkelijk geweest zijn om hun grote zus te zien worstelen met anorexia.
An: ‘Ze begrepen het niet altijd, zeker niet toen ze nog jonger waren. Er ging veel aandacht naar Eline. Dat was ook nodig. Gelukkig is dat nooit tussen ons in komen staan.’
‘Ik weet nog dat ze in het ziekenhuis vaak briefjes op de muur achterlieten om mij aan te moedigen’, vertelt Eline. ‘Dat vond ik heel lief.’
Vandaag stelt Eline het goed, en ze studeert verpleegkunde. Maar hoe zit het nu met haar relatie met eten?
‘Goed’, zegt Eline met een lachje. ‘Heel goed, vind ik’, klinkt het bij An. Daar is Tjörven het roerend mee eens: ‘Eten is niet problematisch meer. Je doet het gewoon en je geniet ervan.’
En ze eet weer gewoon alles. Van sommige dingen was ze zelfs vergeten hoe lekker ze zijn. ‘Boterhammen met choco!’ Eline schiet in de lach. ‘En ijsjes.’
Laat die uitgever voor ‘Freaky Franky’ maar snel bij Eline komen aankloppen!
Foto’s: Kristof Ghyselinck
Maak je je zorgen of zoek je hulp? Bij Eetexpert vind je een toolkit voor ouders.
Deze getuigenis verscheen in nummer 93 van ons magazine BOTsing, bedoeld voor ouders van tieners tussen 12 en 17 jaar. Word lid van de Gezinsbond en ontvang BOTSING gratis.
Gepubliceerd op: 29/07/2022, laatste update op: 30/08/2022