Zoek een fijn, vlot gezin en praat met die mensen over privacy en tieners. Dat was de opdracht. Awel, ik zocht en ik vond. Luz (15), Phara (11) en hun mama Sibille laten me even binnen gluren in hun wereld. Een heerlijk herkenbare en grappige babbel over badkamers, Facebook, bruine benen en bakstenen.
Beginnen we met de privacy in huis: hebben Phara en Luz een plek waar ze zich kunnen terugtrekken?
Mama Sibille: ‘Hier wel, maar ze wonen ook de helft van de tijd bij hun papa, en daar delen ze voorlopig een kamer.’
Luz: ‘Bij papa zijn we met vijf kinderen, maar we zijn aan het bouwen en in dat nieuwe huis gaan we wel een eigen kamer hebben.’
Phara: ‘Af en toe vind ik het irritant om bij papa een kamer te moeten delen met mijn zus. Zeker met die muziek van haar.’
Luz: ‘Elkaar irriteren is soms onze favoriete bezigheid. Maar hier bij mama hebben we dus gelukkig onze eigen kamer. Al komt Phara soms zomaar binnengestapt in die van mij …’
Phara: ‘Ik klop altijd eerst op de deur!’
Luz: ‘Duh, logisch toch?’
LEES OOK > Privacy bij pubers: hoe ga je daarmee om?
Gewoon naakt
Brengen jullie veel tijd door op je kamer?
Luz: ‘Ik wel. Al mijn gerief ligt daar en ik ben er op mijn gemak. Beneden verveel ik mij.’
Phara: ‘Ik minder. Ik speel daar af en toe met mijn poppen, maar ik ben ook graag beneden om wat bij mama te zitten of om tv te kijken.’
Mama Sibille: ‘Ik heb er absoluut geen probleem mee dat Luz veel op haar kamer zit, dat hoort bij haar leeftijd.’
Luz: ‘Het is ook niet zo dat ik thuiskom van school en meteen naar boven storm, hé. Ik vraag eerst beleefd hoe je dag geweest is.’
Mama Sibille: ‘Klopt! En je biedt ook altijd hulp aan als je ziet dat ik aan het koken ben. Het voelt zeker niet alsof je vlucht, je hebt gewoon rust en een eigen plek nodig. En je muziek.’
En wat met de badkamer?
Luz: ‘Phara en ik hebben een badkamer voor ons twee, dus van mama en haar vriend heb ik geen last. Ik kleed me niet graag uit in het bijzijn van Phara, maar eens ik in de douche sta, heb ik er geen probleem mee dat zij ook in de badkamer is.’
Phara: ‘Pfff … Ik heb daar totáál geen moeite mee.’
Luz: ‘Nee, jij loopt gewoon naakt rond in huis!’
Mama Sibille: ‘Ik klop altijd voor ik in hun badkamer binnenga. Phara vindt het nog gezellig dat ik erbij ben wanneer ze zich aan het wassen is. Luz absoluut niet.’
En hoe zit het met jou en je vriend, Sibille? Hebben jullie genoeg privacy met dat jonge volk in huis?
Mama Sibille: ‘Eigenlijk wel. We hebben co-ouderschap, dus Luz en Phara zijn hier sowieso maar één week op twee. De meisjes en ik, wij zijn echt een drie-eenheid: wij vertellen heel veel aan elkaar. Met mijn vriend delen ze een pak minder. Ook al zijn we al acht jaar samen, het blijft toch altijd een beetje zoeken in zo’n nieuw samengesteld gezin. Je merkt gewoon dat de loyaliteit naar de biologische ouders een pak groter is dan naar de co-ouders.’
‘Soms denk ik wel eens: mama! Ben je daar nu weer met je sociale media? Moet iedereen nu weten dat ik hier naast een boom sta of in de dierentuin ben?’ – Phara
Luz: ‘Met mijn plusmama praat ik ook veel. Maar daar zijn ook nog andere kinderen in huis, dat helpt om een betere band te scheppen.’
Mama Sibille: ‘Het is niet altijd evident om te bepalen wat de plusouder in de pap te brokken heeft. Voor niemand, maar zeker niet voor de kinderen: zij hebben twee verschillende setjes van regels en afspraken. We hebben geprobeerd een onderscheid te maken tussen opvoedregels en huishoudregels. De opvoedregels komen van hun papa en mij, de huishoudregels komen ook van de plusouders.
Pas op, dat klinkt heel mooi, maar in praktijk … als we botsen is het meestal daarop. Dan merkt mijn vriend terecht op dat Luz en Phara beter naar mij luisteren dan naar hem. Bij hem zullen ze al eens vaker met de ogen rollen.’
Prins op een skateboard
Luz en Phara, delen jullie alles met je mama? Of zijn er toch dingen die je liever voor jezelf houdt?
Luz: ‘De dingen die ik doe of meemaak … ooit vertel ik ze wel. Maar daarom niet meteen die dag. Of die week. Of die maand. Ik wacht eerst een beetje, dan kan ze het vlotter verwerken.’
Mama Sibille: ‘(lacht) Zo gaat het effectief. Ik heb daar onlangs nog een mooie illustratie van gekregen. Blijkbaar is Luz vorige zomer in de Schelde gaan zwemmen. Had ze mij dat die avond zelf verteld, ik zou in alle staten geweest zijn. Maar ze heeft mij dat pas onlangs meegedeeld, toen we in de krokusvakantie een paar dagen met vakantie waren. Toen pas toonde ze mij dat filmpje. Een half jaar later!’
En als het gaat om verliefdheid en zo, vertellen jullie dat ook?
Phara: ‘Ik wel, ik kan dat niet verzwijgen!’
Luz: ‘Ik ben nog nooit verliefd geweest dus er valt niets te vertellen. En soms vraagt mama daar eens naar, maar er zijn gewoon nog geen leuke jongens voorbijgekomen in mijn leven. Wie weet, ooit …’
… op een wit paard?
… op een wit paard?Luz: ‘Nee, dat hoeft niet.’
Phara: ‘Liever op een skateboard, hé Luz! Voor mij mag het wel op een wit paard, met een koets en alles erop en eraan. (gelach)’
In de lagere school is het evident dat je de vrienden van je kinderen kent, maar eens ze in het middelbaar zitten, wordt dat meestal minder makkelijk. Sibille, ken jij de vrienden nog van Luz?
Mama Sibille: ‘Goh, ik weet wie haar beste vriendinnen zijn en ik wil ook altijd weten waar en met wie ze afspreekt. Maar de ouders van die vrienden ken ik niet meer, zo gaat dat bij tieners.
En dat is oké. Ik kan het loslaten omdat ik merk dat het goed zit. Er is vertrouwen tussen ons en ik weet dat ze het zal vertellen als er iets is. (knipoogt) Al is het dan zes maanden later.’
Facebook, bruine benen & botten
Over naar de smartphone en de online privacy: hoe pakken jullie dat aan? Hoe zwaar is jullie toestel vergrendeld en beveiligd en wat posten jullie zoal op sociale media?
Phara: ‘Ik heb een oude gsm van mama die ik eigenlijk als iPod gebruik, er zit geen simkaart in. Op sociale media zit ik nog niet. Alleen op TikTok, maar niemand volgt me. Dat klinkt nu zielig, maar dat is het niet. Ik wil daar gewoon een beetje belachelijk doen zonder dat iemand het ziet.’
Luz: ‘Er zit een toegangscode op mijn gsm, iedereen kent die hier maar niemand neemt mijn toestel. Ik ben sowieso niet bezorgd dat ze mijn berichten zouden lezen want ik chat via Snapchat. Dus alles wordt meteen automatisch verwijderd. Goeie uitvinding! (lacht)
Op Instagram heb ik twee accounts: het ene is voor iedereen die ik ken en het andere is privé, alleen voor mijn echte vrienden. (glimlacht) Mama volgt me alleen op het eerste. Hoe sommige jongeren met sociale media omgaan, dat is volgens mij echt een bedreiging voor hun privacy. Ikzelf heb daar geen last van want ik post niet veel.’
Mama Sibille: ‘Luz zit vaak te sturen met haar vrienden, maar ze post inderdaad heel weinig. Zij is echt geen schermkind, dus ik moest me daar bij haar nooit druk om maken.
Phara gaat er anders mee om: ik merk dat zij met die oude gsm enorm in de weer is en dat ze veel vlugger afgeleid is door dat ding. Met haar zal ik zeker afspraken moeten maken in verband met schermtijd.’
Overleg je met Luz en Phara ook over de foto’s die je online van hen deelt?
Mama Sibille: ‘Normaal wel. Maar onlangs had ik een foto gepost zonder het bij hen te checken, en toen hebben ze mij daarmee geconfronteerd. En gelijk hadden ze! Ik zeg in mijn job voortdurend dat het belangrijk is om daar met je kinderen over te praten, dus dan moet ik het zelf ook toepassen, hé.
‘Mijn Facebook vergelijk ik met een cafétoog: ik vertel er graag wat me bezighoudt’ – Mama Sibille
Sinds dan ben ik er extra aandachtig voor: ik laat hen de foto eerst zien en vraag of het oké is dat ik hem op Facebook of Instagram post. Van Luz mag ik niet veel plaatsen. Ik voel ook dat ze dat niet zo graag meer heeft dus ik beperk het tot een minimum. Phara heeft daar minder problemen mee, maar ook bij haar zal ik altijd eerst checken.’
LEES OOK > Meepraten met je tiener: een handleiding
Phara: ‘Soms denk ik wel eens: ben je daar nu weer met je sociale media? Moet iedereen nu weten dat ik hier naast een boom sta of in de dierentuin ben?’
Mama Sibille: ‘(lacht) Zie je hoe ze mij hier een spiegel voorhouden? Mijn Facebook vergelijk ik met een cafétoog: ik vertel er graag wat me bezighoudt. En ja, ik ben nogal extravert, dus ik deel regelmatig foto’s en tekstjes, maar ik zal via sociale media nooit reageren op nieuwsberichten of mijn frustraties uiten. Nu ja, misschien ben ik gewoon niet zo’n gefrustreerd mens …’
Phara en Luz: (kijken elkaar met een frons aan) ‘Ah nee? En je frustraties over de politiek dan?’
Mama Sibille: ‘(lacht) Klopt! Maar die deel ik niet.’
Luz: ‘Ik reageer alleen op foto’s van vrienden. Eigenlijk vooral omdat ze verwachten dat ik dat doe, en liefst met een complimentje erbij. Je kent dat wel: “Ooooh, zo moooooi!” “En jij dan???”
Vermoeiend is dat. Ik denk vaak: oké, meer fake dan dit gaat het niet worden. Het boeit me ook echt niet om veel likes te halen. Komaan, dat hangt zelfs af van het uur waarop je iets post! Ik ben gewoon niet zo goed in die dingen. Ik vraag me soms af hoe die influencers dat volhouden. En die moeten er ook altijd goed uitzien! Wat een job.’
Straf hoe je dat allemaal doorprikt, Luz. Het valt echt op hoe nuchter je daarin bent.
Mama Sibille: ‘Luz lacht vaak met mij en met de foto’s die ik post: “Mama! Heb je daar nu weer je benen en je botten opgezet?” (lacht)’
Luz: ‘Héél de zomervakantie lang! Het begint zelfs al in mei en het duurt tot in oktober! Een rond tafeltje met een glas wijn erop, haar bruine benen en haar botten, en hop! Op Facebook en Instagram!’
Maar misschien is dat gewoon wie en hoe je mama is?
Luz: ‘Klopt! Mama drinkt graag wijn, ze stoeft graag met haar bruine benen én ze draagt altijd botten. Maar om dat nu élke dag van de zomervakantie te laten zien? Moet dat? Die vrienden weten intussen wel dat ze bruine benen heeft, en dat van die wijn weten ze ook! (Sibille lacht luid)’
Amai Sibille, ze confronteren jou hier wel met jezelf!
Mama Sibille: ‘Geen probleem, ik vind dat super! Niet dat ik mezelf daardoor ga veranderen, maar zo sta ik eens stil bij dingen waar ik eerder niet over nadacht.’
Sexting & bakstenen
Sibille, jij bent naast mama ook directeur van Awel. Krijgen jullie daar veel vragen over online privacy van tieners?
Mama Sibille: ‘Ik denk dat ouders er meer mee worstelen dan jongeren zelf. Maar verhalen over cyberpesten krijgen we natuurlijk wél vaak binnen. En vorig jaar, met de heisa rond de gelekte naaktbeelden van een aantal BV’s, zaten jongeren met enorm veel vragen en angsten rond sexting.
Wanneer tieners ons vertellen dat er naaktbeelden van hen rondgaan, zullen we hen altijd eerst duidelijk maken dat ze daar zelf geen schuld in hebben. Het zijn degenen die zulke beelden verder verspreiden die in de fout gaan. En oké, jongeren moeten beseffen welke risico’s er bestaan en waar ze moeten op letten, maar ouders mogen zeker niet panikeren. Sociale media bieden enorm veel mogelijkheden, dus het zou gek zijn om alleen de gevaren te belichten.’
LEES OOK > ‘Sexting, je zou dat moeten verbieden’ en andere nonsens ontkracht
Luz: ‘Weet je wat ik tof zou vinden? Als iedereen gewoon met zo’n baksteen zou rondlopen, zo’n oude Nokia-gsm waarmee je alleen kan bellen en sms’en. Maar iedereen hé, dan voelt niemand zich uitgesloten.
Echt, ik zou al die apps niet eens missen, en er zouden ziek veel mensen gelukkiger zijn. Sociale media zorgen er namelijk voor dat onzekere tieners nog onzekerder worden. En degenen die sowieso al populair zijn, worden nog populairder.’
Mama Sibille: ‘Voilà. Iedereen aan de baksteen! Je hebt al een titel voor je artikel! (lacht) En de volgende keer dat je mijn benen ziet op Facebook, weet je dat Luz met haar ogen rolt! (gelach)’
Awel!
Sibille, jij hoort als directeur van Awel dagelijks waar jongeren mee worstelen. Maakt jou dat bezorgder of alerter dan andere ouders?
Mama Sibille: ‘Ik ga vooral vaak in dialoog met Luz en Phara. En van zodra ik iets gehoord heb vanuit mijn Awel-hoek, zal ik hen dat advies ook meegeven. Maar ik ben zeker niet bezorgder, integendeel zelfs, want ik merk dagelijks hoeveel veerkracht jongeren hebben. En die veerkracht, daar geloof ik heel hard in.’
Luz en Phara, merken jullie soms dat de job van je moeder haar beïnvloedt?
Luz: ‘Nee, niet echt … Maar euh, mama, je zegt net dat je minder bezorgd bent dan andere ouders? Dat vind ik niet. Weet je nog, onlangs? Toen je zo trots was omdat ik om half elf alleen met de fiets naar huis reed? Trots op jezelf hé, niet op mij! Omdat je het toegelaten had! (gelach)’
Mama Sibille: ‘Haha, klopt helemaal! Loslaten vind ik inderdaad lastig …’
Phara: ‘Het valt allemaal best mee, vind ik. Wanneer ik verdrietig ben, zal mama het misschien wat beter snappen dan andere ouders. Ze heeft verstand van kinderen. Wat wél irritant is: als we hier in een zin toevallig het woordje ‘awel’ zeggen, roept mama altijd heel luid: “AWEL!” (gelach)’
LEES OOK > Moet ik toelaten dat het lief van mijn kind blijft slapen?
Awel wil luisteren naar kinderen en jongeren. Je kan Awel elke dag bellen van 16 tot 22 uur, behalve op zon- en feestdagen. Op woensdag en zaterdag kan je al vanaf 14u bellen. Er is ook een forum en een chat.
Foto’s: Kristof Ghyselinck
Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.
Gepubliceerd op: 21/04/2021, laatste update op: 06/06/2023