Column Jeroen: 24 uur zonder smartphone door het leven

‘Wil jij vierentwintig uur zonder smartphone door het leven gaan en daar een column over schrijven?’, krijg ik de vraag. ‘Tuurlijk’, antwoord ik even impulsief als enthousiast, ‘consider it done!’ Nog geen paar uur later vraag ik mij af waarom ik in hemelsnaam heb toegezegd. In mijn hoofd leek het een goed idee, maar uitgerekend door die ene vraag ben ik er mij terstond van bewust hoe vaak ik dat mobiele ding ter hand neem. Conclusie: niet een paar keer per uur, per halfuur of per kwartier, maar per minuut. Per! Minuut! Het is officieel: ik heb een probleem. Ik moet een verslaving toevoegen aan de lijst waar ook al sigaretten op prijken. En in zomertijden: gin-tonics en rosé. En te allen tijde: boeken.

Dramaqueen, moi?

Als alleenstaande papa van een skatende puberzoon leg je je slimme telefoon niet zomaar pardoes vierentwintig uur opzij. Je nageslacht zal maar eens een been breken en je dringend moeten bereiken. Dramaqueen, moi? Neen hoor, de zoon belandde vorig jaar al eens in het gips. Ik ben dus gewoon realistisch. Je begrijpt meteen dat ik mijn pauze van de virtuele wereld zorgvuldig moet plannen. Aldus geschiedde.

Uiteindelijk duw ik de uitknop in tijdens een weekend in augustus. Zoonmans is vertrokken naar mama en zij is op de hoogte van mijn onderneming. We spreken af dat zij in een noodgeval – lees: een kwestie van leven of dood – mijn moeder verwittigt, die op wandelafstand van mij woont. Zij kan mij dus met gepaste zwier informeren over eventuele calamiteiten. Dat ik incommunicado zal zijn, meld ik daarnaast ook aan enkele dierbaren: zoonmans, moeder, zus en ook Eva, exlief slash BFF. Zij weten dat ik geen vaste telefoonlijn heb en dat ze dus ofwel een mail moeten sturen of aan mijn deurbel moeten hangen, mocht er iets voorvallen van prangende aard.

Zonder smartphone

Ik besluit mijn smartphoneloze avontuur te starten bij de avondval. Dan heb ik dankzij de nacht al meteen een flinke tien uur overbrugd. Dat klinkt makkelijker dan het is. Ik ben een vreselijk slechte slaper, moet je weten. Tijdens wakkere nachtelijke uren grijp ik niet zelden naar een boterham met choco, een glas water én mijn telefoon. Daarop scoor ik dan wat Netflix of check ik Facebook.

Ik gebruik het ding zelfs om ingevingen te noteren. Een openingszin voor een nieuw gedicht, bijvoorbeeld. Of een flard van een column. Ik grijp dus terug naar de ouderwetse degelijkheid van een schriftje en een potlood, uitnodigend uitgestald op mijn nachttafel. Ik kan je nu al verklappen dat ik die met geen vinger heb aangeraakt.

LEES OOK > Smartphoneverslaving? 8 tips om minder op je scherm te kijken

Zonder wakkermaker

Het eerste gevoel van onbehagen overvalt mij wanneer ik besef dat ik mijn zoon geen virtuele nachtwens kan overmaken. We hebben een ritueel waarin ik hem laat weten dat ik van hem hou: ‘Van hier tot aan de maan en weer terug. En dan nóg eens terug en vervolgens maal duizend miljoen. Plus één.’ Want zo win ik altijd. Dat ritueel speelt zich uiteraard live af wanneer hij bij mij resideert. Maar als hij bij mama is, brengt de smartphone soelaas. Niet zo deze keer. Ik voel mij wat kregelig. Geen goede startpositie voor een verkwikkende nachtrust.

Bovendien kan ik voor het slapengaan niet door TikTok scrollen. Jawel, deze bijna-vijftiger is verknocht aan TikTok. Eerst ga ik graag door de filmpjes die mijn zoon daar post. Daarna duik ik in de carrousel van beelden die zich op mijn maat aan mij openbaren. Daar zit veel stand-upcomedy tussen, maar ook verbouwingsongein, een occasioneel recept voor een ongezonde maaltijd en heel wat scherpe tussenkomsten van de juryleden van De Slimste Mens ter Wereld. Jeroom is altijd lachen.

Later die nacht voel ik mij alweer verloren. Ik lig wakker, maar er is geen gsm die mij vertelt hoe laat het is. En ook geen tijdverdrijf om de insomnia te overbruggen. Van de weeromstuit besef ik dat er geen wekker zal afgaan. Want, je raadt het al, ook die woont in bij mijn smartphone. Gelukkig hoef ik de volgende dag niet te voldoen aan verplichtingen die om een wakkermaker vragen.

Geen teken van leven

Woelend baan ik mij een weg naar de ochtend. Wanneer het zonlicht door de gordijnen breekt, weet ik andermaal niet hoe laat het is. Ik begin mezelf een beetje onnozel te vinden, stap uit bed en wandel naar de microgolfoven in de keuken. Die loopt een halfuur voor op de werkelijke tijd – ik krijg dat maar niet in orde – en zo leer ik na een snelle rekensom dat het omstreeks achten moet zijn. Zo vroeg!

Ik voel mij ontheemd zonder smartphone. Geen hoofdpunten van het nieuws. Geen mails om te checken. Geen WhatsApp met nieuwe berichten. Geen Facebook en dus geen likes op wat ik net voor de shutdown nog postte. Geen muziek, want Spotify seint niets door naar de draagbare luidspreker in de badkamer. Ergo ook geen vrolijke douche. Geen teken van leven van zoonmans. Geen kans om hem te zeggen dat ik van hem hou ‘van hier tot aan de maan en terug, enzovoort’. Geen agenda, terwijl ik straks op controle moet bij de tandarts. Om hoe laat in hemelsnaam? Er is ook een afspraak bij de barbier, maar God weet wanneer. Nee, die zaken weet ik niet uit het blote hoofd.

LEES OOK > Smartphone op vakantie: 6 tips om offline te gaan

Openbaring

En plots vind ik mezelf een loser. Een verloren ziel. Iemand die het noorden niet van het zuiden kan onderscheiden. Een hulpeloze vod, die door de dag sukkelt zonder dat verlengde van zijn hand.

Tegelijk is dit alles een openbaring, want ik denk: no more. Zó afhankelijk wil ik niet zijn van zo’n dom ding. Dus hang ik kattenbelletjes in de kamer van zoonmans, met boodschappen van algemeen nut en specifieke liefde. En haal ik een kalender in huis, zo eentje om aan de muur te hangen. Ik houd ook weer een materiële agenda bij, zo eentje waar je in kan bladeren. En jawel, ik ben in dat boek begonnen dat al heel lang op mijn nachtkastje ligt. Ga heen, TikTok en co!

Weet je, ik adem weer een beetje. En ik kan jou alleen maar van hetzelfde laken een broek toewensen.

Jeroen

Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.