Klaar voor een trip down memory lane? In onze rugzak: 94 (!) niet te evenaren nummers van BOTsing. Aan het stuur: twee fantastische madammen. Hilde Vissers stond aan de wieg van het magazine dat nu volledig digitaal gaat. Ze voelde 7 jaar lang opvoedspecialisten, ouders en tieners aan de tand. Sarah Van Gysegem sprong een paar jaar later mee aan boord en nam uiteindelijk het roer over. Als journalist en tienerexpert heeft ze intussen 21 jaar ervaring op de teller. Van haar leerde ik zelf de kneepjes van dit mooie vak. En zo vormen wij al iets meer dan 15 jaar een sterk (en hilarisch) ‘Team Sarah’. Vandaag mag ik deze twee pioniers interviewen over de vraag: hoe voed je tieners op als je zoveel bagage hebt? Spoiler alert: met vallen en opstaan, net zoals iedereen.
Vertel eens, hoe waren jullie zelf als tiener?
Sarah: Je zou het misschien niet meteen zeggen, maar ik was héél erg braaf. Ik deed flink en plichtbewust wat van mij werd verwacht, en haalde altijd goede punten.
Maar … vanbinnen voelde ik me vaak diep ongelukkig en verdrietig. Ik vond mezelf – zonder overdrijven – de lelijkste tiener op deze planeet. Niet dat iemand daar iets van merkte, want ik lachte mijn onzekerheden weg met mopjes en humor. Een haantje-de-voorste met een grote mond, zo kwam ik over.
Thuis heb ik nooit iets over al die twijfels en negatieve gedachten gezegd. Tegen niemand eigenlijk. Tja, er heerste toen gewoon nog niet zo’n praatcultuur als nu.
Hilde: Ook mijn puberteit was best heftig. Hoewel ik in een groot gezin ben opgegroeid en veel vrienden had, beleefde ik het toch als een geweldig eenzame periode. Terwijl het voor mijn omgeving leek alsof ik door het leven danste, voelde ik het vanbinnen wringen. Het idee dat niemand mij begreep, overheerste alles. Echt ellendig! Ik heb me toen voorgenomen dat ik later ouders zou helpen om die helse puberteit beter te begrijpen. En kijk, dat is uiteindelijk werkelijkheid geworden.
Beeld je eens in dat er toen een magazine zoals BOTsing bestond. Wat had daar dan in moeten staan?
Hilde: Ik botste als puber nogal met mijn moeder. Weet je wat mijn droom toen was? Dat ze eens op de rand van mijn bed kwam zitten en vroeg: ‘Vertel eens, wat scheelt er? Wat gaat er in je om?’ En dat is eigenlijk exact wat BOTsing probeert: eens die kopjes van die tieners opendoen en aan ouders tonen wat zich daar allemaal afspeelt. Daar een beter zicht op krijgen, maakt volgens mij al een wereld van verschil.
Sarah: Klopt! Ik zou ouders bovendien aanmoedigen om wat vaker terug te denken aan hun eigen puberteit. Vraag je eens af: ‘Hoe voelde jij je toen? Geef toe, dat was voor jou toch ook best een lastige en verwarrende periode?’ Het kan jullie wederzijds begrip alleen maar ten goede komen.
LEES OOK > Meepraten met je tiener: een handleiding
De boksbal
Jullie hebben allebei ontelbaar veel deskundigen, ouders en tieners geïnterviewd. Heeft dat jullie geholpen als ouder?
Hilde: Het heeft mij alleszins veel begrip bijgebracht. Voor het gedrag van mijn kinderen, maar ook voor mijn eigen reacties als moeder. Dankzij alle vergaarde bagage kon ik tijdens een conflict denken: ‘Oké, nu moet mijn zoon zich even tegen mij afzetten en ben ik de boksbal. Rustig blijven en incasseren. Dit gaat voorbij!’ Zonder die achtergrondkennis had ik in veel situaties ongetwijfeld heftiger gereageerd.
Sarah: Het helpt mij alleszins om milder te zijn, en typisch tienergedrag meer te relativeren en beter te plaatsen. Ik kan op emotionele momenten dan echt gaan redeneren: ‘Ah, dat is duidelijk zijn impulsieve brein dat nu spreekt. Hoort erbij!’
Als ik jullie kroost diezelfde vraag stel, gaan ze dan akkoord?
Sarah: Op een mooi moment hebben mijn kinderen me letterlijk gezegd: ‘Eigenlijk zou élke ouder de info moeten krijgen die jij hebt.’ Volgens hen reageer ik vrij rustig, in vergelijking met andere ouders. Pas op, ze hebben mijn job ook al vervloekt, hoor! Als ze bijvoorbeeld vertellen over een vriend die joints rookt, dan schakel ik in Wikipedia-modus en leg ik gedetailleerd uit wat dat doet met je hersenreceptoren. Waarna mijn kinderen me onderbreken: ‘Ja, ja, ’t is al goed!’ Ik ben waarschijnlijk beter geïnformeerd dan andere ouders, en dat is voor hen niet altijd even leuk.
De ultieme tip voor ouders? Doe altijd je best om elkaar te proberen te begrijpen, om te snappen waar een bepaald conflict of gedrag vandaan komt. Dat kan trouwens alleen op een rustig moment, en dus niet als de hele situatie net is ontploft. Zijn jullie allebei terug gekalmeerd? Ga even samenzitten en probeer uit te zoeken waar die frustraties vandaan komen – Hilde
In jullie gezinnen liep de puberteit dus niet altijd van een leien dakje?
Sarah: Ben je op zoek naar perfect opgevoede kinderen, dan moet je vooral niet bij mij aanbellen. (glimlacht) Als ik één ding weet, is het dat over opvoeden schrijven een pak makkelijker is dan de praktijk. Ik blijf dus niet altijd rustig in- en uitademen, nee. Ik kan ook erg emotioneel worden en gaan roepen. Zeker als mijn kinderen op mijn hart trappen of mij ongerust maken. Hoeveel theoretische kennis je ook hebt, je kunt niet altijd volgens de boekjes reageren.
Hilde: Zelfs de grote opvoedkundige Peter Adriaenssens geeft toe dat zijn kinderen met vallen en opstaan zijn opgegroeid. Dan mogen wij als ouder allemaal wel eens de mist ingaan, toch?
Dikke laag stof
Over grote opvoedkundigen gesproken, aan welk advies hebben jullie zelf veel gehad?
Hilde: Ik denk nog vaak terug aan de psycholoog die me op het hart drukte dat álle gevoelens mogen bestaan. Er zijn geen goede of slechte emoties, ook verdriet en woede horen erbij. Is je tiener kwaad? Probeer dat intense gevoel dan niet meteen om te buigen of toe te dekken, maar laat het gewoon even gebeuren.
Sarah: Bij mij blijft vooral de beeldspraak van Peter Adriaenssens bij. Hij vergelijkt de ontwikkeling van een kind naar een volwassene met grote verbouwingswerken. Wie al eens verbouwingen heeft meegemaakt, weet dat het een helse periode is: niemand vindt z’n draai en alle mooie zaken liggen verstopt onder een dikke laag stof. Als ouder met een tiener zit je daar momenteel middenin, en mag je vooral niet vergeten dat het een fase is waar jullie nu even met z’n allen door moeten ploeteren.
We horen ouders van tieners regelmatig zuchten dat het nu moeilijker is om op te voeden dan vroeger. Hoe denken jullie daarover?
Sarah: Ouders beweren inderdaad dat het vroeger makkelijker was. Maar mijn ouders vonden het ook moeilijk, en hun ouders ook. Ik denk dat je als ouder altijd wel iets vindt waarover je je zorgen maakt, dat zit nu eenmaal zo ingebakken. Nu komen er vooral vragen over sociale media en smartphones, bij vorige generaties waren televisie en strips de struikelblokken. Gek eigenlijk, terwijl mijn ouders erover kloegen dat we te veel voor de televisie lagen, zou ik het nu best fijn vinden om met mijn kinderen gezellig voor het scherm te hangen.
Hilde: Er duiken inderdaad steeds nieuwe uitdagingen op. Zelf kon ik als tiener urenlang verdwijnen in een boek. Daar was mijn moeder ook niet altijd even gelukkig mee: ‘Ga nu eens buitenspelen!’ Stel je voor dat zij mijn leestijd had ingeperkt met een keukenwekker, net zoals ik de computertijd van mijn zonen probeerde te begrenzen. Absurd! We zouden het net mooi kunnen vinden dat jongeren worden opgeslorpt door een hobby of fascinatie. Hebben ze daarbuiten nog andere bezigheden en vrienden om mee af te spreken? Laat hen dan vooral even genieten van die ‘andere wereld’ waarin ze vertoeven.
LEES OOK > Instagrammer Elodie Gabias is hét toonbeeld van zelfliefde: ‘Ik schaam me niet voor wie ik ben’
Restauratiewerken
Denken jullie dat het voor jongeren moeilijker is geworden? Zouden jullie het bijvoorbeeld zien zitten om vandaag, in deze wereld, jong te zijn?
Sarah: Zo lelijk als ik me toen voelde? Help, nee! Ik ben blij en opgelucht dat ik toen nog niet omringd werd met zoveel smartphones en camera’s.
Hilde: Ik twijfel toch ook, hoor! Die exposure op sociale media lijkt me vreselijk. Ik mag er niet aan denken hoeveel druk ik op mijn schouders zou voelen. Oké, die body positivity is een mooie evolutie, maar zijn jongeren echt al zoveel milder geworden voor elkaar?
Sarah: Hoewel er tegenwoordig heftig wordt gereageerd op zaken als body shaming, blijft het zelfbeeld van jongeren erop achteruitgaan. Daar maak ik me persoonlijk oprecht zorgen over. Aan de andere kant … ik zat als tiener met oneindig veel vragen over mijn lichaam, seksualiteit en relaties. Die zaken gewoon kunnen googelen, lijkt me een geruststellende en bevrijdende gedachte. De stap is nu makkelijker gezet naar een luisterend oor of correcte info. Die evolutie kan ik alleen maar aanmoedigen.
Als ouder ben je een coach aan de zijlijn. Kijk en luister daarom in de eerste plaats naar je kind. Tieners zijn volop op zoek naar hun eigen identiteit en eigenheid. Is bijvoorbeeld hun studiekeuze niet helemaal wat jij in je hoofd hebt? Dan is dat maar zo. Laat hen vooral zijn wie ze zijn, waar ze gelukkig van worden – Sarah
Hilde: Weet je wat het mooie is? Elke periode in het leven heeft z’n sterke en minder sterke kanten. En de kunst is om op elke leeftijd minstens een beetje tevreden te zijn met de levensfase waarin je zit. En te blijven evolueren, want die verbouwingen zijn eigenlijk nooit afgerond.
Sarah: Goed gezegd! Ook al zitten wij intussen in de fase dat we terug aan het afbrokkelen zijn. Helemaal klaar voor restauratiewerken! We zullen onszelf dan maar eens afstoffen en oplappen voor die fotoshoot, zeker? (hilariteit)
Foto’s: Kristof Ghyselinck
Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.
Gepubliceerd op: 21/03/2023