Met je ouders praten over relaties, liefde en seks, de meeste jongeren vinden het pure horror. Lotte (24), Saizun (19) en Sabur (17), de (pleeg)kinderen van Liesbet, zien er evenwel geen graten in. We gingen langs voor een openhartige babbel over jaloerse vriendjes, anticonceptie en ontrouw.
‘Ik heb pas sinds een paar weken een lief’, vertelt Sabur. ‘Ik heb wel al wat gedatet, maar het is mijn eerste serieuze vriendin.’
Ook Saizun is samen met haar eerste lief. ‘Al drie jaar’, zegt ze. ‘Ik was 16 toen we een koppel werden. Al kenden we elkaar al langer als vrienden.’
Lotte heeft ongeveer een halfjaar een relatie, met een van de beste vrienden van haar beste vriend. ‘Gek eigenlijk dat we elkaar toen pas hebben leren kennen. Maar ik zag hem meteen zitten.’
Eerste lief
Rond haar zestiende had Lotte haar eerste relatie. ‘Ik ben de oudste, dus ik was de eerste die zoiets thuis moest vertellen. Niet dat ik dat moeilijk vond. Mama zou het sowieso ontdekken, dus waarom zou ik verzwijgen dat ik een lief had?’
Mama Liesbet: ‘Toen Lotte mij vertelde dat ze iemand had leren kennen, maakte ik daar geen probleem van. Zestien jaar vind ik een normale leeftijd voor een eerste lief.’
‘Plots hoorden we mijn stiefvader binnenkomen. Mijn vriend is direct in de kleerkast gekropen’ – Saizun (19)
‘Ik heb een maandje gewacht om hem officieel voor te stellen’, gaat Lotte verder. ‘Ik wou eerst zeker weten dat het goed zat. Hij was een paar jaar ouder, en kwam me altijd oppikken met de auto.
Ik herinner me dat mama er in het begin op stond dat hij aan de deur stopte, zodat ze hem toch al eens kon bekijken. Ze wou graag weten met wie ik wegging.’
Afspraken
Veel afspraken zijn daar toen niet over gemaakt. ‘Het is allemaal vanzelf gegroeid’, herinnert Liesbet zich. ‘De vraag of een lief mocht blijven slapen is nooit gekomen, maar sowieso is dat bespreekbaar. Op bezoek komen of samen weggaan vond ik ook geen probleem.’
Saizun: ‘Liesbet is inderdaad heel open. Dat ik een lief had, heb ik daarom veel sneller aan haar verteld dan aan mijn mama.’ Sabur en Saizun zijn broer en zus, en woonden bij Liesbet van hun twee en drie jaar, tot ze ongeveer negen en tien waren.’
Nadien konden ze terug naar hun mama, maar bleven ze bijna elk weekend naar hier komen’, verduidelijkt Liesbet.
‘Aan mijn mama kan ik ook veel vertellen, maar je moet bij haar niet afkomen met een relatie van enkele maanden’, zegt Saizun. ‘Voor haar moet er echt toekomst in zitten. Daarom heb ik ook zo lang gewacht om het te vertellen.’
LEES OOK > Met je tiener praten over seks? Flo Windey weet raad
In de kast
Nadien heeft het nog een hele tijd geduurd voor haar vriend op bezoek mocht komen thuis. ‘Je hebt hem zelfs een keer verstopt in de kleerkast!’, lacht Sabur.
‘Ja, hij kwam langs toen ik alleen thuis was’, legt Saizun uit. ‘Dan laten we normaal gezien de sleutel van de voordeur in het slot, zodat onze ouders niet zomaar binnen kunnen. Maar toen was ik dat vergeten, dus opeens hoorden we mijn stiefvader binnenkomen!
Mijn vriend is direct in de kleerkast gekropen en ik ben met mijn stiefvader gaan babbelen, met de deur van de woonkamer dicht. Zo kon mijn lief uiteindelijk ontsnappen langs de gang.’
Liesbet: ‘Ik denk niet dat zoiets hier ooit is voorgevallen. Of toch niet dat ik weet?’
‘Ik heb stiekem al eens een vriendje naar onze tuin laten komen’, biecht Lotte op. ‘Lang geleden hoor … Volgens mij lag je toen al te slapen, dus ik kon het sowieso niet vragen. Anders had ik dat wel gedaan.’ Meer dan een kusje viel er toen trouwens niet te melden.
Foute vriendjes
Of er al liefjes de revue zijn gepasseerd die ze niet zag zitten, vraag ik aan Liesbet. ‘Nee’, antwoordt ze, ‘al hoopte ik wel stiekem dat de vorige relatie van Lotte niet zou blijven duren. Ik had niets tegen die jongen als persoon, maar er waren bepaalde situaties waar ik me niet goed bij voelde.’
Lotte: ‘Dat was niet zo stiekem, hoor! Maar achteraf begrijp ik wat mama bedoelde. Hij was ontzettend jaloers en bezitterig. Als ik met vriendinnen wegging moest ik mijn locatie de hele tijd delen via mijn smartphone, zodat hij kon volgen waar ik was.
Als ik met een andere jongen had gepraat of als een jongen reageerde op een online foto, werd hij heel boos. Droeg ik een kort shortje en topje, dan was ik volgens hem te uitdagend gekleed.’
‘Mijn mama heeft eens een condoom gevonden in mijn portefeuille’ – Sabur (17)
‘Als je verliefd bent, zie je niet hoe extreem dat is. Omdat ik wist dat hij in het verleden bedrogen is geweest, ging ik erin mee. Ik wou tonen dat ik wél te vertrouwen was. Maar een jaar later was er nog geen beterschap … ‘
Liesbet: ’Dat je jouw locatie moest delen hoor ik nu voor het eerst. Ik weet wel dat er veel van dat soort ruzies waren en dat je vaak verdrietig was.’
‘Die details heb ik destijds alleen aan mijn beste vriendin verteld’, geeft Lotte toe. ‘Niet dat ik het voor jou wou verzwijgen, ik was er gewoon niet trots op. Daarom hield ik het zoveel mogelijk voor mezelf.’
Awkward
Hoe gaat het eraan toe bij Saizun en Sabur thuis? ‘Het valt me op dat ze voor Saizun strenger zijn dan voor mij. Mijn vriendin mag bijvoorbeeld wél al meteen op bezoek komen’, zegt Sabur.
Saizun: ‘Ja, nu je het zegt. Dat is niet eerlijk! Misschien omdat ik een meisje ben? Mama heeft ook al gezegd: Wees alsjeblieft voorzichtig. Als een van jullie een kind krijgt, is het je eigen verantwoordelijkheid. Ik ga er niet voor zorgen.’
Seksuele voorlichting kreeg het drietal thuis niet, wel op school. In het zesde leerjaar en in het vierde middelbaar. ‘Zo rond je zestiende, dat vind ik de ideale leeftijd’, vertelt Lotte.
‘Bij ons was die voorlichting heel uitgebreid. Er kwam iemand van een organisatie langs die video’s toonde en echt nuttige tips gaf. Waar je terechtkan met vragen over seks als je ouders daar niet open over zijn, bijvoorbeeld. We kregen ook allemaal een condoom en moesten met een neppenis oefenen hoe je die juist omdoet.’
Sabur: ‘Bij ons nam iedereen zo’n condoom mee, dus heb ik dat ook gedaan. Een jaar later heeft mama die gevonden in mijn portefeuille. Toen ze vroeg wat die daar deed, moest ik uitleggen dat ik die al had sinds we daarover geleerd hebben. Zo awkward!’
Meter Leslie
‘Ik wist dat ze die dingen al op school zagen, dus het leek me niet nodig om daar thuis nog eens op in te gaan’, zegt Liesbet. ‘Al schrok ik wel eventjes toen ik zag hoe beeldend die lessen tegenwoordig zijn.
Wij kregen vroeger een oude video voorgeschoteld, met veel beharing, waardoor je eigenlijk niets zag. Nu zijn die foto’s van geslachtsdelen erg expliciet.’
‘Ik heb Lotte wel duidelijk gemaakt dat ze altijd bij mij terechtkon met vragen of problemen. Alles is hier bespreekbaar’, gaat Liesbet verder.
Maar vragen zijn er niet echt gekomen, behalve bij de eerste menstruatie. Met sommige gevoelige problemen zou ze misschien toch eerder naar meter Leslie stappen, vertelt Lotte.
‘Dat snap ik’, knikt Liesbet. ‘Leslie is een vriendin van mij, die ook altijd voor de kinderen klaarstaat. Als ze het moeilijk vinden om iets met mij te bespreken, kunnen ze bij haar aankloppen.
De regel is wel dat zij me op de hoogte brengt als ze het nodig acht. Ik begrijp trouwens volkomen dat het soms makkelijker is om iemand anders in vertrouwen te nemen dan je eigen moeder.’
#MeToo
Een ander onderwerp dan: ongewenste aandacht. Daar hebben beide meisjes ruimschoots ervaring mee.
‘Ik word vaak nageroepen of nagefloten op straat’, vertelt Saizun. ‘Verschrikkelijk! Negeren is dan het beste wat je kunt doen, die mannen willen gewoon aandacht.’
Lotte moet er ook op het werk mee om. ‘Ik werk in de horeca, als enige meisje in de zaak. Zeker als klanten te veel hebben gedronken, worden er wel eens foute opmerkingen gemaakt.
Over hoe mijn kleren aansluiten bijvoorbeeld, over de grootte van mijn borsten, over mijn lippen en wat ik er volgens hen mee zou kunnen doen. Ik zeg het hen altijd wanneer het genoeg is geweest.’
‘Als je iemand graag ziet, bedrieg je die toch niet? Voor mij zou het direct gedaan zijn’ – Lotte (24)
Het is belangrijk dat je voor jezelf kunt opkomen als je ongepaste opmerkingen of voorstellen krijgt, gelooft Liesbet. ‘Ik raad de meisjes dus aan om in zulke gevallen een antwoord klaar te hebben.’
Sabur zou zelf nooit foute of seksueel getinte opmerkingen of mopjes maken, zegt hij: ‘Echt, ik ben daar te verlegen voor.’ ‘Dat is waar’, beaamt Saizun, ‘hij heeft enorm veel respect voor vrouwen. Dat vind ik zo mooi aan mijn broer.’
Genderlabels
Datzelfde respect heeft het drietal voor seksuele oriëntatie en genderidentiteit. ‘Als iemand ook maar iets slechts zou zeggen over homebiseksualiteit zou ik direct reageren’, zegt Lotte.
‘In mijn omgeving staat iedereen daar positief tegenover’, vertelt Saizun.
‘Op school ken ik iemand die van geslacht veranderde. Ook daar heb ik respect voor. Tegenwoordig is dat toch allemaal normaal?’ vindt Sabur.
Via haar werk bij het CAW hoort Liesbet jammer genoeg nog regelmatig verhalen van jongeren die worstelen met hun geaardheid.
‘Vaak zijn het tieners van een andere cultuur, maar soms ook Vlaamse tieners uit katholieke families die bang zijn om thuis niet langer aanvaard te worden’, vertelt ze. ‘Hier mag iedereen met om het even wie naar huis komen.’
LEES OOK > Senne Misplon (22) over zijn coming-out als trans man
Videobellen in je ondergoed
Sexting, kijken ze daar nog van op? ‘Ik heb het al ontzettend vaak zien mislopen’, vertelt Saizun. ‘Dat is exact waarom ik het niet zou durven.’
‘Uitdagende foto’s van mezelf maken is sowieso niets voor mij. Ik heb intussen al zoveel verhalen gehoord over foto’s die massaal worden verspreid, dat ik nooit zulke beelden van mezelf zou durven doorsturen’, zegt Lotte.
‘Al moet ik wel zeggen dat ik mijn vriend vertrouw. Stel dat hij aan de andere kant van de wereld zit, dan denk ik niet dat ik het erg zou vinden om te videobellen in mijn bh of zo. Of om iets meer te laten zien als hij dat vraagt.’
Liesbet aarzelt: ‘Goh, ik zou zoiets toch niet doen. Je moet daar verschrikkelijk voorzichtig mee zijn. Zelfs ik kreeg die naaktbeelden van BV’s onder mijn neus geduwd, terwijl ik dat helemaal niet wou zien.’
‘Ik begrijp niet waarom mensen foto’s doorsturen die ze in vertrouwen gekregen hebben. Zoiets doe je toch niet? Dat is echt erg’, vindt Sabur.
LEES OOK > Digitaal ontmaagd: ‘Sexting verbieden heeft geen zin’
Bedrogen
Vertrouwen en eerlijkheid zijn dus sleutelwoorden in een relatie. ‘En humor!’, vindt Sabur. ‘Je moet samen kunnen lachen.’ Lotte vult aan: ‘Goed kunnen communiceren is ook een must. Zeker over gevoelens en over moeilijkheden. Zo voorkom je veel problemen.’
Hoe je moet omgaan met bedrog, daar hebben ze niet zo’n eenduidig antwoord op. ‘Onder invloed iemand kussen op een feestje is iets anders dan je lief langere tijd bewust bedriegen’, denkt Sabur. ‘Al zou ik het eerlijk gezegd nooit volledig kunnen vergeten.’
‘Seksuele voorlichting? Wij kregen vroeger een oude video voorgeschoteld, met veel beharing, waardoor je eigenlijk niets zag’ – Liesbet
Saizun kreeg al te maken met ontrouw. ‘Toch heb ik ervoor gekozen om mijn relatie niet te verbreken. Het was best zwaar. Maar als je besluit om het nog een kans te geven, weet je dat je door een moeilijke periode moet.’
Liesbet: ‘Saizun heeft me dat toen verteld. Ik geef altijd eerlijk mijn mening, dus ik heb haar duidelijk proberen te maken dat ze zoiets niet verdient. Maar het was haar beslissing om toch samen verder te gaan.
Ik weet dat ze nadien lange tijd erg op haar hoede is geweest. Terecht, het was aan hem om zich te bewijzen. Intussen zijn we al een hele tijd verder en lijkt het erop dat ze de juiste keuze heeft gemaakt.’
‘Ik zou het mijn lief nooit kunnen vergeven mocht hij iets achter mijn rug doen’, zegt Lotte. ‘Ook al ben je totaal van de wereld, als je iemand graag ziet, bedrieg je die toch niet? Voor mij zou het direct gedaan zijn.’
‘Dat zei ik vroeger ook altijd’, vertelt Saizun. ‘Tot ik zelf in die situatie verzeild raakte. Als je iemand echt graag ziet …’
Voor eeuwig en altijd?
Kan zo’n jeugdliefde dan een leven lang blijven duren? ‘Ik geloof van wel. Als je niet denkt dat het voor altijd is, waarom heb je dan met iemand een relatie?’, zegt Saizun.
Liesbet treedt haar bij. Ze kent leeftijdgenoten die nog altijd bij hun eerste grote liefde zijn. ‘Maar zoiets weet je nooit op voorhand’, nuanceert ze. ‘Velen zijn samen van hun 16 tot hun 27, maar dan loopt het alsnog mis.’
‘Volgens mij kan het best dat ik voor altijd met mijn huidige vriendin samenblijf’, zegt Sabur. ‘Jullie zijn wel pas drie weken samen, hé!’ lacht Liesbet. ‘Dan is het helemaal anders om zoiets te zeggen dan na drie jaar, zoals bij Saizun.’
Saizun: ‘Het is waar dat de manier waarop je naar elkaar kijkt na een tijdje verandert. In het begin is dat echt nog verliefd zijn. Daarna evolueert het naar houden van. Het zou mooi zijn als dat blijft duren.’
Foto’s: Kristof Ghyselinck
Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.
Gepubliceerd op: 26/01/2021, laatste update op: 18/10/2023