Als er één iemand is die in Vlaanderen met de kracht van een orkaan taboes de wereld uitslingert, is het Jitske Van de Veire (26) wel. Via haar pure en eerlijke foto’s op sociale media pleit ze voor zelfliefde. Voor verdraagzaamheid. Want niet perfect zijn is normaal. En iedereen is oké. Ongeacht de buitenkant. Ongeacht de geaardheid.
Voor ze zo’n rolmodel werd, moest Jitske zelf een hele weg afleggen. Een weg vol putten, bulten en onzekerheid. Maar nu: wat een vrouw. Wat een boodschap. Wat een fijn gesprek.
Wat voor een tiener was je?
Als kind was ik echt lief, maar in mijn puberteit heb ik serieus lastig gedaan. De omstandigheden deden er natuurlijk geen deugd aan: mijn ouders gingen uit elkaar toen ik veertien jaar was en ik had het daar heel moeilijk mee. Ze waren een tijdje vooral met zichzelf bezig en minder met mij en mijn twee zussen.
Ik was ook de oudste en besefte nog maar pas dat ik op meisjes viel. Niet dat ik het zo moeilijk had om uit de kast te komen, maar het was toch iets waar ik door moest. In die periode ben ik dus heel rebels beginnen te doen.
‘Het logo van Tokio Hotel en twee rozen op mijn borsten, toen heeft mama wel gezegd: “Dit is erover.” En maar goed ook’ – Jitske Van de Veire
Ik zat in het aso maar dat was echt mijn ding niet: ik moest eerst nog een jaar humane wetenschappen volgen voor ik naar het kunstonderwijs kon en vond dat ronduit vreselijk. Dus zocht ik zo veel mogelijk grenzen op: tegendraads reageren, piercings laten zetten, beginnen roken, drinken… echt alles wat je als puber kan bedenken!
Eens ik op de kunstschool zat, verbeterde mijn gedrag enorm, ook omdat daar niet zoveel grenzen waren. Er heerste een sfeer van ‘zoek jezelf’. Er werd niet gezaagd over mijn donkere look of mijn piercings. Bovendien bleek de helft van de school daar lesbisch, homo of biseksueel, dus ik was niet langer de vreemde eend in de bijt.
Dat gevoel van mezelf te mogen zijn heeft me in mijn puberteit echt gered, die school heeft me voor een stuk gemaakt tot wie ik ben.
Hoe reageerden je ouders op je uiterlijke experimenten?
Ze lieten mij enorm vrij op dat vlak, ik mocht dragen wat ik wou. Ze zeiden nooit: ‘Oei, zou je dat wel aandoen?’ Al hadden ze dat misschien beter wel gedaan. (lacht)
Ik was echt zo’n typische emo-tiener: altijd in het zwart, veel doodskopjes op mijn kleren en het gewicht van de hele wereld op mijn schouders meedragen. Mijn ouders hadden daar begrip voor.
Toen ik mijn eerste piercing liet plaatsen, is mama zelfs met me meegegaan. En bij de tweede stuurde ik haar een bericht: ‘Mama, ik ga in de middagpauze om een neuspiercing hé.’ Zij maakte daar geen spel van.
Tattoos kwamen pas later, toen ik een jaar of negentien was. Maar ook toen bleef mama heel rustig. Het enige wat ze zei, was: ‘Denk er goed over na.’
Behalve die ene keer: ik was grote fan van Tokio Hotel en wou dat logo op mijn lichaam laten tatoeëren, samen met twee rozen op mijn borsten. Toen heeft ze wel gezegd: ‘Dit is erover.’ En maar goed ook.
Het is belangrijk dat ouders nog altijd bepaalde grenzen blijven aangeven. Stel dat tieners in grote letters ‘fuck the police’ op hun rug willen zetten: dat laat je toch niet zomaar toe?
Maar in plaats van het radicaal te verbieden, kan je er beter eens over babbelen en hen zo bepaalde dingen laten inzien. Dan gaan ze ook minder de neiging hebben om dingen stiekem te doen.
Kreeg je op andere vlakken veel grenzen thuis?
Er waren alleszins duidelijke regels. In verband met uitgaan, bijvoorbeeld: ze verwachtten ons op het afgesproken uur thuis. Mijn zus had heel veel moeite om zich daaraan te houden, maar ik was daar erg braaf in en kwam altijd proper op tijd thuis. In welke toestand, dat is alweer iets anders. (lacht)
Doordat ik me altijd goed aan die afspraak hield, vertrouwden ze mij en kreeg ik op mijn zestien jaar al best wat vrijheid. Mijn ouders gaven ook altijd aan dat ik hen alles mocht vertellen, en dat deed ik dan ook. Die twee wisten letterlijk ALLES over mij. Met wie ik gekust had, hoeveel pinten ik had gedronken, dat ik met mijn kop boven de wc had gehangen…
Die openheid gaf mijn ouders een gerust gevoel, ze wisten waarmee ik bezig was. En doordat ik zoveel vrijheid van hen kreeg, had ik er geen nood aan om thuis tegen grenzen aan te schoppen en respecteerde ik hun principes.
Welke principes dan zoal?
Dat je gewoon braaf moest zijn en niet te vervelend mocht doen. Als mijn mama zei: ‘Dit mag echt niet’, dan deed ik dat niet. En voor de rest: taalgebruik! Papa verbeterde ons heel vaak. Hij kon echt hameren op dingen als: “Het is niet ‘ik en mijn zus’ maar ‘mijn zus en ik’.” We werden in het AN opgevoed en daar ben ik wel blij om, want het Waarschoots is echt heel plat.
Ook respect vonden ze ontzettend belangrijk: schelden op onze ouders was not done. Ik kon vertellen over de pinten die ik had gedronken, maar ik zou het niet gewaagd hebben om mijn mama in een boze bui ‘bitch’ te noemen.
LEES OOK > Mag ik nog grenzen stellen aan mijn tiener?
Nu kom je op voor body positivity, maar was je altijd even tevreden met je uiterlijk?
Maar nee, gij! Ik was echt een laatbloeier: mijn borsten, mijn regels, het begon er allemaal pas door te komen op mijn vijftiende. Ik babbelde er in het begin wel over met mijn mama, maar toch werd ik in die periode enorm onzeker over mijn uiterlijk.
Voordien was ik echt een plank, een stokske: plat vooraan, plat achteraan en graatmager. En ineens kreeg ik daar een stel billen, een buikje en borsten. En wat voor borsten! Ze waren meteen héél nadrukkelijk aanwezig.
In het begin vond ik dat nog leuk: ‘Joepie, ik ben nu een vrouw’, maar toen die dingen maar bleven groeien, werd ik steeds onzekerder en stopte ik ook met erover te praten. Ik dacht: ‘Mama zal dat misschien stom vinden: ze heeft drie kinderen gekregen, dus haar lichaam ziet er sowieso al anders uit dan het mijne.’ Ik schaamde me ongelooflijk hard voor mijn lichaam en kon dat niet met iemand delen.
Hoe lang heeft die worsteling met je lichaam geduurd?
Héél lang! Naast het feit dat mijn borsten bleven groeien en mijn billen bleven uitzetten, kwam ik rond mijn negentiende heel wat kilo’s bij doordat ik ongezonde eetgewoonten had, veel te veel snoepte en regelmatig pintjes dronk. Ik was het als mager kind nooit gewoon geweest om op mijn voeding te moeten letten. Dus ja, dat ging verder en verder, tot ik boordevol complexen zat.
LEES OOK > Hoe we als ouders praten over ons lichaam beïnvloedt het zelfbeeld van onze kinderen
Over zulke dingen werd tot tien jaar geleden ook gewoon niet gepraat, dat was allemaal taboe. Nu is het gelukkig al wat beter, maar toen kreeg je in de media alleen maar de perfecte meisjes met de perfecte maatjes voorgeschoteld.
Ik zat me constant met hen te vergelijken en voelde me abnormaal. Want nergens zag ik iemand met mijn lichaamsbouw. Er was ook niemand die naar buiten kwam met de boodschap: ‘Je bent oké zoals je bent’.
Kleren kopen was een hel, ik stond huilend in het pashokje. Wat moest ik in hemelsnaam aantrekken om er uit te zien als die magere modellen in magazines en op catwalks? Ik begreep mijn lichaam niet en raakte mezelf compleet kwijt.
Je hebt blijkbaar echt diep gezeten…
Achteraf bekeken is het ronduit triest dat ik mijn leven daar zo lang en zo erg door liet bepalen. Mijn mentale toestand was een hele tijd echt slecht. Ik kreeg een depressie en ontwikkelde een eetstoornis. Eten werd mijn vijand. Ik studeerde niet meer en functioneerde nauwelijks nog. Op den duur sloot ik me gewoon op.
Toen ik op een bepaald moment al twee weken niet meer buiten was geweest, is papa me komen halen. Ik ben toen naar een psychologe gegaan en zij heeft me enorm geholpen. Maar het heeft echt lang geduurd.
Tot drie jaar geleden was ik ongelukkig met hoe ik eruitzag en durfde ik nooit rokjes of shortjes te dragen. Ook al was het dertig graden, dan nog trok ik een lange zwarte broek aan en een zwarte trui met lange mouwen. Want oei, wat als iemand zag dat ik niet het perfecte lichaam had?
Als ik daar vandaag over babbel, besef ik hoe absurd het was. Er zijn uiteraard nog altijd dagen dat ik me niet goed voel, maar ik ben er veel rustiger in geworden. Ik neem nu eerder een houding aan van: ‘Als het je niet aanstaat, tja, bol het dan af.’
Is het vooral de psychologe die jou geholpen heeft?
Ja, maar ook mijn ex-lief. Voor wij een koppel werden, had ik wel eens een relatie, maar het waren altijd jongens en dat liep nooit echt goed. Met haar was het anders, we zijn meer dan vier jaar samen geweest en ik heb er enorm veel uit geleerd.
Onder andere dat het oké is om je open te stellen voor iemand. En dat je graag gezien kan worden, ook al heb je niet de perfecte maten. Zij zei me regelmatig dat ik er goed uitzag, dat ik me niet moest schamen en dat ze blij was met mij zoals ik ben. Het was allemaal heel rustgevend.
Wat me ook geholpen heeft: het feit dat ik een aantal jaren geleden begonnen ben met tegen de grenzen van Instagram te schoppen door ietwat blotere foto’s te posten en heel open te zijn. In Amerika is heel die body positivity-beweging al langer aan de gang, maar in België was ik echt één van de eersten. Het gaat trouwens niet alleen over gewicht, het gaat over alles waar je je onzeker over voelt.
‘Wanneer ik een foto post met mijn lief, verlies ik sowieso honderd volgers’ – Jitske Van de Veire
Door alle reacties die ik krijg op mijn Instagram, ben ik gaan beseffen hoeveel mensen er worstelen met hoe ze eruitzien. Mannen, vrouwen en alles tussenin, elke dag krijg ik een hoop berichten van mensen die me bedanken. ‘Dankzij jou heb ik geleerd dat ik er mag zijn. Ik durf er nu eindelijk over te babbelen.’
Ook in verband met geaardheid en zo. Meisjes van vijftien-zestien jaar die nog uit de kast moeten komen en mij hun rolmodel noemen: wauw. Ik wou dat ik vroeger ook iemand had gehad die openlijk over die dingen vertelde.
LEES OOK > Jitske Van de Veires beste social media-tips voor tieners
Voel je ook de druk, als rolmodel voor jonge mensen?
Oh ja, zeker weten. Als ze mij een tip vragen om uit de kast te komen of om zich beter te voelen in hun vel… ik kan niet meer doen dan mijn eigen verhaal vertellen. Of het nu gaat over geaardheid, lichaam of mijn kapperszaken, ik post altijd heel persoonlijke beelden. Dus wanneer mensen daarop bashen en vitten, raakt me dat wel. Dan denk ik soms: ‘Waarom doe ik dit allemaal nog?’
Maar zolang ik al die commentaar over mij krijg, is het duidelijk nog heel erg nodig dat ik die boodschap verspreid. Wanneer ik een foto post met mijn lief, verlies ik sowieso honderd volgers. Twee meisjes die kussen, heel wat mensen willen dat blijkbaar toch niet zien.
Idem voor wat maandstonden betreft: ik heb ooit eens een foto gepost waarop je een klein wit hoekje van mijn maandverband kon zien. Ik schreef erbij: ‘Wanneer gaan we stoppen met daar belachelijk over te doen? Waarom praten we er niet over en is dit nog altijd taboe?’
Zoveel kwade reacties! Mannen noemden me een vulgair wijf. Komaan, het is toch heel natuurlijk om ongesteld te zijn?
Er is blijkbaar nog veel werk aan de winkel…
Klopt, maar sociale media hebben toch al veel taboes doorbroken. Zo zijn er nu heel wat hulpmiddelen voor jongeren die worstelen met hun geaardheid. Ze kunnen online mensen volgen naar wie ze opkijken of die hetzelfde meemaken als zij. En als ze dat via een privé-account doen, kunnen ze op die manier hun eigen veilige bubbel creëren en daar eerst een beetje ontdekken wat het allemaal inhoudt.
Ik krijg nogal wat tieners in mijn kappersstoel, en ik merk toch dat die in het algemeen veel opener zijn dan mijn generatie. Dat is echt wel dankzij sociale media, en ook omdat hun popidolen zo openlijk getuigen over hun geaardheid. Homo-, pan-, bi-, en transseksualiteit: heel de waaier wordt eindelijk wat meer besproken.
Heb je nog een boodschap voor ouders van tieners?
Praat met je tieners over hun lichaam dat verandert en over alle onzekerheden die daar komen bij kijken. Het is misschien een cliché, maar praten is en blijft heel waardevol. En neem het verhaal van je tiener altijd ernstig, ook al lijkt het in jouw ogen misschien banaal.
Verdriet is verdriet, liefde is liefde en onzekerheid is onzekerheid, of je nu veertien bent of veertig bent. Ik betrap mijzelf daar ook op: als een meisje van zestien mij in tranen vertelt over haar eerste lief, denk ik: ‘Och, is het dat maar? Er zijn grotere problemen op de wereld!’ Maar voor dat meisje is dat op dat moment in haar wereld het allerergste. Mijn problemen zijn voor andere mensen vast ook banaal. Als ik zaag over cellulitis, gaan anderen misschien zeggen: ‘Tsss, waar zaag je over? Je bent toch gezond?’
Het is menselijk om jezelf als maatstaf te nemen, maar als ouder moet je volgens mij proberen om simpelweg te luisteren. Mijn papa is daar trouwens sterk in: hij werkt wel voor de radio maar is echt een goeie luisteraar, je moet het maar doen met drie dochters! Ja, die man is het intussen gewoon om flink wat drama te incasseren. (lacht)
Foto’s: Kristof Ghyselinck
Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.
Gepubliceerd op: 31/07/2020, laatste update op: 13/06/2023