In de zomer van 2003 mag ik op bezoek bij ex-wielrenner Eddy Planckaert en zijn Christa. Ze vertellen honderduit over hun tieners en over de openhartige opvoeding die ze hen geven. ‘Stephanie houdt niet van uitgaan en heeft een vast vriendje: Christopher. Hij blijft regelmatig bij ons slapen, op haar kamer. In veel gezinnen kan dat niet, maar ik zie daar geen graten in. Vooral omdat ik weet dat ze het menen met elkaar.’
LEES OOK > Elkaar helpen, bij de Planckaerts zit dat in de genen
Eddy had gelijk: die twee menen het inderdaad met elkaar. Want zestien jaar later zit ik in Rochefort aan tafel bij Stephanie Planckaert (30) en Christopher Timmerman (33). Ze zijn intussen mama en papa van Iluna (14), Mageno (12) en Elara (4). Na een geweldig mooi gesprek weet ik het zeker: dat van die appel en die boom klopt écht.
Stephanie, jij was twaalf toen jullie met het gezin naar de Ardennen verhuisden. Wat deed dat met jou?
Stephanie: ‘In het begin was het echt niet evident. Ik moest net overstappen naar het secundair onderwijs, sprak geen Frans, kwam terecht op een onbekende school in een onbekende omgeving… De eerste weken ben ik vaak huilend thuisgekomen, maar na een maand of twee maand begon het te vlotten. Ik kreeg het Frans onder de knie, maakte vrienden én ik leerde Christopher kennen. (glimlacht)’
Christopher, ook jij belandde hier als tiener. Hoe verliep dat bij jou?
Christopher: ‘Ik kende hier al wat mensen en was aangesloten bij de lokale voetbalclub, waardoor de overgang voor mij ontzettend vlot verliep. In die periode was ik wel echt een haantje de voorste. Vijftien jaar, héél zeker van mezelf en een héél grote mond. Hier was alles anders, veel rustiger. Niemand van de leeftijdgenoten had zo’n patser-houding. Dus ik viel enorm hard op en werd in no time populair op school. Heel fout, als ik het nu zo bekijk. Dat uiterlijk vertoon, dat stoer gedrag… Aan mijn kinderen geef ik vandaag mee dat zulke dingen echt niet belangrijk zijn. Dat is niet wat telt in het leven.’
Stephanie: ‘Tja, het is uit je fouten dat je iets kunt leren, hé.’
Christopher: ‘Ik heb ook heel veel van jou geleerd! (tegen BOTsing) Stephanie had op haar twaalfde een wijzere visie op het leven dan ik op mijn vijftien.’
Stephanie: ‘Door hun faillissement zaten mijn ouders toen in een moeilijke periode. Het was echt behelpen. Als je je vader en moeder zo ziet lijden, ga je niet de puber uithangen. Je wordt op slag volwassen.’
Christopher: ‘Mja, ik bekeek de dingen toen maar langs één kant. Mijn eigen kant. Heel onvolwassen.’
Stephanie: ‘Dat is toch normaal op die leeftijd?’
Christopher: ‘Klopt. Ik denk dat je als ouder ook moet toelaten dat je pubers al eens domme dingen doen. Uiteindelijk, vroeg of laat, gaan ze het wel inzien. De ouders van Stéphanie waren daar heel goed in: ze gaven hun kinderen genoeg vrijheid zodat ze bepaalde dingen konden leren uit ondervinding.’
Stephanie: ‘Wij kregen inderdaad heel veel vertrouwen. Wanneer alles niet zomaar voor jou beslist wordt, ga je als tiener ook wel twee keer nadenken.’
Eén team
En dan ontmoeten die Antwerpse rebel en dat brave Oost-Vlaamse meisje elkaar in de Ardennen. Liefde op het eerste gezicht?
Stephanie: ‘Bij mij wel! Ik was twaalf-dertien jaar en had Christopher nog nooit in het echt gezien. Maar toen zijn mama een foto toonde van hem, dacht ik meteen: “Oh wauw …” Raar hé!’
Christopher: ‘Héél raar! Ik durf sindsdien aan geen enkele vrouw nog een foto tonen! (gelach)’
Stephanie beviel al op zestien jaar van hun eerste kindje, Iluna. Na vier jaar volgde Mageno en acht jaar later kwam Elara.
Stephanie: ‘Ik wou zeker en vast kinderen, maar het is natuurlijk niet ideaal om zo jong al moeder te worden. En toch, als ik ons gezin nu bekijk: ik zou het echt niet anders willen! We hebben een bijzonder goeie band met Iluna, Mageno en Elara, we kunnen over alles praten en we zitten hier vaak te lachen om de kleinste onnozelheden.
Ik heb er ook geen moeite mee om me te verplaatsen in hun leefwereld. Maar heeft dat met leeftijd te maken? Misschien zou dat ook zo zijn mochten we tien jaar later aan kinderen begonnen zijn.’
Intussen hebben jullie al twee tieners in huis, valt dat een beetje mee?
Stephanie: ‘Ja hoor, echt wel. Iluna kan soms wel eens hevig reageren. Ze heeft over alles en heel uitgesproken mening en ze verkondigt die mening ook graag, maar dat hadden wij ook. Dat hebben wij nog altijd!’
Christopher: ‘Ik vind dat eigenlijk een goede eigenschap voor in haar verdere leven. Zolang het niet arrogant wordt, natuurlijk.’
Stelt ze zich soms ook vragen bij de opvoeding die jullie haar geven?
Christopher: ‘Ik denk dat ze ons enorm respecteert. Ze zégt dat trouwens regelmatig. Wij hebben eigenlijk een beetje dezelfde aanpak als onze ouders: we geven onze kinderen zo veel mogelijk zelf de verantwoordelijkheid. Zo zullen we bijvoorbeeld nooit zeggen: ‘En nu ga je van zes tot acht aan je bureau zitten en studeren.’ Nee, ze moeten uit zichzelf weten wat er nodig is om te slagen voor een toets.’
Stephanie: ‘Mijn mama zei ook nooit tegen mij: “Vandaag sportles, vergeet je spullen niet!” Ik moest daar zelf aan denken. (glimlacht) Met als gevolg dat ik héél vaak met mijn hoofd tegen de muur botste. Sportgerief, boeken, mappen: ik vergat altijd alles!
Maar doordat ik zelf de verantwoordelijkheid kreeg, leerde ik dat op den duur wel. En zo pakken wij dat nu ook aan. Laat ze maar een keer een foutje maken, ze zullen het wel leren.’
Christopher: ‘We willen dat onze kinderen proper, vriendelijk en beleefd zijn, maar we hanteren geen strikte schema’s of takenlijstjes. Ik vind het zelf niet zo leuk om een schema te volgen, dus waarom zou ik het mijn kinderen dan opleggen? Bepaalde dingen moet je gewoon uit jezelf moet doen, zonder dat het ergens opgeschreven staat.’
Stephanie: ‘Pas op, om te verkrijgen dat kinderen dingen uit zichzelf gaan doen: daar is veel werk aan!’
Christopher: ‘Klopt. Wij voeren daar regelmatig gesprekken over met hen. En de basis van die gesprekken is: wij zijn één team. We werken sámen en we stellen ons nooit boven de kinderen. Het is onze taak om hen te begeleiden maar we zijn hun baas niet.’
Stephanie: ‘Wij respecteren altijd de mening van de kinderen. Zo gaat dat in een team.’
Niet brullen maar lachen
Jullie aanpak werkt wel: ik zag Mageno daarnet het gras maaien. Deed hij dat spontaan?
Christopher: ‘Jawel, ik had hem niets gevraagd! Wie als eerste in de keuken komt, dekt de tafel. Wie als laatste van tafel gaat, maakt ze schoon. Moeilijk is dat niet. Humor helpt ook. Het gebeurt natuurlijk wel eens dat Iluna haar kamer niet opgeruimd heeft. Dan ga ik binnen en zeg ik: “Amai, schone kamer!”, ik trek zwijgend een paar foto’s en ga naar beneden. ’s Anderendaags heeft ze áltijd haar kamer gekuist. (lacht)’
Stephanie: ‘Een beetje lachen met de dingen is inderdaad veel efficiënter dan staan te brullen. En het zelf ook wat loslaten! Toen we hier pas woonden, zat ik constant bezig van: “Hang je jas aan de kapstok en zet je schoenen weg!” Ik was daar echt te fanatiek in en heb dat bewust wat teruggeschroefd.’
Christopher: ‘Wij maken ons niet druk om details of om slordigheden van de kinderen. Want dan kunnen zij ons ook op veel dingen pakken. Zolang de basis goed zit, is het voor ons oké.’
Stephanie: ‘Ze mogen ook zelf beslissen wanneer en hoeveel ze studeren.’
Jullie checken dus geen agenda’s en zo?
Christopher: ‘Nee, dat doen we niet. We willen dat ze zelf die verantwoordelijkheid nemen.’
Stephanie: ‘Als Mageno zegt dat hij geen huiswerk heeft, ga ik echt niet checken of dat wel klopt. Hij moet zelf beslissen hoe hij dat aanpakt. Als hij niet studeert, is híj degene die met die situatie en met dat gevoel van slechte punten moet omgaan. Niet wij. En dat werkt.’
Christopher: ‘Zelf je verantwoordelijkheid leren opnemen, dat is uiteindelijk toch waar het om draait bij volwassen worden? We zijn wel geïnteresseerd in hoe ze het doen op school en we gaan ook altijd naar oudercontacten, maar dan vooral om te horen hoe ze zich gedragen.’
Stephanie: ‘Dat is voor ons het belangrijkste: dat ze goed opschieten met de andere kinderen, dat ze opkomen voor de mensen rond hen, en dat ze zeker niemand pesten. Die dingen zitten bij alle drie allemaal goed en dat maakt ons ontzettend trots.’
Gewoon geduld
Hebben jullie om af te sluiten nog een ultieme tip voor ouders van tieners?
Christopher: ‘Dat je gewoon geduld moet hebben. Verwacht niet meteen te veel van je kinderen. Geef hen tijd om dingen te leren en te ontdekken.’
Stephanie: ‘Respecteer je tieners zoals je een volwassene respecteert, en verwoord dat ook. Daar hebben ze zo veel deugd van!’
Christopher: ‘En humor hé, dat is onmisbaar in de opvoeding!’
Stephanie: ‘Helemaal mee eens! Blijven lachen!’
Dankjewel, we knopen het met de glimlach in onze oren!
Foto: Kristof Ghyselinck
Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.
Gepubliceerd op: 22/07/2019, laatste update op: 15/06/2023