Zwangerschap en geboorte zijn natuurlijke maar tegelijk ook complexe processen. Als alles normaal verloopt, wordt daar weinig bij stilgestaan, maar voor ouders die hun kindje verliezen, is het een harde realiteit.
Miskraam
Bijna één op vier zwangerschappen eindigt in een miskraam. Toch blijft het onderwerp taboe.
Als je baby kort voor, tijdens of na de geboorte overlijdt, zorgt dat voor een immens verdriet. Verdriet dat door de omgeving wel eens wordt geminimaliseerd. Misschien krijg je te horen: ‘Je bent nog jong, word maar gauw opnieuw zwanger.’ Woorden die troostend bedoeld zijn maar toch hard aankomen, alsof je niet verdrietig mag zijn.
Het is best mogelijk dat je overvallen wordt door onzekerheid en angst: ‘Zullen we nog kinderen kunnen krijgen? Scheelt er iets met mij? Waarom wordt het ons niet gegund?’ Praat over die gevoelens met je partner, met vrienden, met je arts of met de vroedvrouw.
Je omgeving
Soms reageren mensen uit je omgeving eerder onhandig, niet goed wetend wat ze kunnen zeggen. Of ze gaan het gesprek uit de weg omdat ze jou zoveel mogelijk willen sparen.
Alleen … zo werkt het niet. Je vergeet je kindje nooit, ook al heb je het niet (lang) gezien of praat men er niet meer over. Het maakt je verdriet alleen maar schrijnender.
Breng je gevoel dus zelf ter sprake, vertel over je kindje, wat je voelt en hebt ervaren.
LEES OOK > Rituelen en symbolen die kunnen helpen bij het verlies van een baby
Afscheid nemen
Het is belangrijk, hoe moeilijk ook, om tijd te nemen om afscheid te nemen van je kindje. Ouders die rond de geboorte een baby verliezen, worden aangemoedigd om echt afscheid te nemen.
Ze mogen hun baby’tje vasthouden, wassen, kleertjes aantrekken, foto’s maken en een afdruk van de handjes en voetjes nemen.
Op het moment zelf is dat ongetwijfeld vreselijk pijnlijk, maar achteraf maken die herinneringen het verdriet vaak iets draaglijker.
Als je dat wil, mag je je overleden baby mee naar huis nemen. Je hebt dan wel de toelating nodig van elke gemeente waar je door moet. De begrafenisondernemer kan dat regelen.
Wanneer je je kindje even thuisbrengt, kan je op een rustige manier afscheid nemen. Je kan familie en vrienden ook de kans geven om je kindje te zien. Die ervaringen met je omgeving delen, blijkt vaak belangrijk voor het rouwproces.
Als je dat wenst, mag je de as van je kindje thuis in een urne bewaren.
Iedereen rouwt anders
Ook je partner rouwt om jullie kindje, maar misschien op een totaal andere manier dan jij. De ene wil heel veel praten, de andere trekt zich misschien meer terug of wil vooral actief bezig blijven. Probeer de manier van rouwen van je partner te begrijpen en te respecteren.
Hou er rekening mee dat dit afstand kan veroorzaken tussen jullie twee, maar dat die afstand zeker niet definitief hoeft te zijn. Een mama beschreef de situatie als een rond punt: haar man ging even de ene kant op, zij de andere, maar uiteindelijk kwamen ze elkaar weer tegen om samen opnieuw dezelfde weg te volgen.
LEES OOK > Boeken over rouwverwerking voor sterrenouders
Een paar jaar geleden verloren wij Tanjana, ons eerste kindje waar we zo lang naar hadden uitgekeken. Tot op zeven maanden verliep de zwangerschap zo goed als perfect, maar plots voelde ik me niet lekker en moest ik naar het ziekenhuis op controle.
Daar bleek dat ik vroegtijdige weeën had. Ik werd meteen opgenomen en alles kwam in een stroomversnelling terecht. Na drie dagen vol onderzoeken en onzekerheid brak mijn water spontaan en werd ons kindje geboren.
We waren zo ontzettend bang … Tanjana heeft heel hard gevochten, maar het mocht niet zijn. Drie en een halve week later is ze zachtjes in onze armen gestorven. Voor ons een heel erg moeilijk, maar tegelijk ook mooi moment omdat we erbij konden zijn.
De begrafenis regelden we op automatische piloot. Ook daarna bleef het vreselijk lastig. Eigenlijk zou je willen stilstaan, maar je merkt constant dat de wereld verder blijft draaien. Het verdriet kwam te pas en te onpas naar boven. En soms vonden we elkaar in dat verdriet, maar soms ook niet.
Dit jaar werd Charlot geboren, ons tweede kindje. In het begin kwam het verdriet om Tanjana vaak terug naar boven, maar nu ben ik vooral blij dat we dit kleine wondertje mogen verwelkomen. Voor ons is zij het zusje van Tanjana en we zullen haar dus zeker vertellen over haar sterke grote zus.
Ik wil alle andere ouders graag een hart onder de riem steken. Het verdriet gaat nooit voorbij, maar het krijgt stilaan een plaats. Laat het toe als het naar boven komt en blijf erover praten, want er zijn heus mensen die je verhaal keer op keer willen horen.
KATRIEN
Eén kind van een meerling
Een kindje verliezen tijdens de zwangerschap of rond de geboorte wordt vaak onderschat. Bij het verlies van één baby van een tweeling (of meerling) is dat nog meer het geval.
Je wordt geconfronteerd met heel verwarrende en tegenstrijdige emoties. Terwijl je blij bent om het levende kind, dat meteen ook jullie zorg en aandacht vraagt, moet je het afscheid van een ander kind verwerken. Een hartverscheurende opgave, want je kindje doet voortdurend denken aan het verlies.
Vreugde en verdriet liggen hier verwarrend dicht bij elkaar. Buitenstaanders zien vaak vooral de vreugde en verwachten van jou hetzelfde: ‘Wees blij, je hebt er nog één over.’ Terwijl jij echt verdriet hebt: ‘We zijn er één kwijt.’
De dagelijkse zorg voor je baby geeft je ook weinig ruimte om te rouwen. Dat verdriet komt dan vaak pas op een later moment naar boven. Wanneer je kindjes jarig zijn, bijvoorbeeld.
Opnieuw zwanger
Wanneer je een baby verloren hebt en je raakt opnieuw zwanger, is dat niet zomaar een blije gebeurtenis. Je omgeving reageert vaak opgelucht en veronderstelt dat je verdriet voorbij is.
Een nieuwe baby kan inderdaad heel wat goedmaken, maar lang niet alles. Het verdriet kan daardoor net opnieuw naar boven komen.
Uitkijken naar nieuw leven maakt je hoopvol en blij, maar tegelijk kan je overspoeld worden door pijnlijke herinneringen. Het voelt allemaal heel verwarrend aan. Toch is het belangrijk om die tegenstrijdige gevoelens te aanvaarden.
Zoek ook in dit geval iemand die kan luisteren en ondersteunen, een betrouwbare gesprekspartner in je buurt of iemand bij een professionele organisatie.
LEES OOK > Regenboogbaby: als blijheid en verdriet door elkaar lopen
Je kindje verliezen: praat erover
Contact met lotgenoten, mama’s en papa’s die weten wat het is om een kindje te verliezen, kan steun bieden.
- Met Lege Handen is een zelfhulpgroep voor ouders van een overleden baby.
- OVOK is een zelfhulpgroep voor ouders van een overleden kind.
- Veel ouders vinden steun bij Het Berrefonds. Zij verdelen herinneringsdoosjes en organiseren ongedwongen babbels, praatgroepen en evenementen. Op hun website lees je meer over afscheid nemen.
- De fantastische fotografen van Boven De Wolken helpen jullie graag aan een herinnering die nooit zal vervagen. Foto’s van jullie baby kunnen helpen bij het leren leven met het verlies van je kind.
Meer lezen?
- Op de website van Het Berrefonds vind je een actuele boekenlijst met recente boeken over sterrenkindjes.
- Op goedgezind.be/sterrenkindjes lees je artikels over rituelen en symbolen die helpen bij verlies, de registratie van sterrenkindjes, regenboogbaby’s …
Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.
Gepubliceerd op: 09/10/2020, laatste update op: 25/07/2023