Omgaan met pijn bij de bevalling: 7 tips

De meeste vrouwen hopen op een natuurlijke bevalling maar toch loert op de achtergrond de angst voor pijn. Hoe kan je omgaan met pijn bij de bevalling?

De pijn van een bevalling is niet voor iedereen dezelfde. Het is (onder andere) afhankelijk van je lichaam en hoe je algemeen reageert op pijn. Ook angst is een factor: onder invloed van angst maar je adrenaline aan, waardoor je zintuigen scherper worden … en je pijn dus beter waarneemt.

Je lichaam zelf helpt trouwens een handje door endorfines aan te maken: die wekken de weeën op, maar zorgen er ook voor dat je anders omgaat met pijn. Maar soms verloopt een bevalling te snel, en heeft je lichaam geen tijd om endorfines aan te maken.

Voor de bevalling:

• Voldoende bewegen

  Een fit lichaam kan een bevalling beter aan. Wie sterke buik- en rugspieren heeft voor de bevalling, herstelt ook beter daarna. Niet alle sporten zijn geschikt voor zwangere vrouwen, zoals contactsporten of sporten waarbij je schokken opvangt. Lopen kan, maar enkel als je daarvoor al liep en enkel ter ‘onderhouding’. Je kan dus geen kilometers opbouwen tijdens de zwangerschap. Zwemmen, zwangerschapsyoga, fietsen en wandelen (als je bekken dat toelaat) zijn ook zeer geschikt als zwangerschapssport.

• Ontspannings- en ademhalingstechnieken

  Om het natuurlijke proces zo goed mogelijk te laten verlopen, kan je jezelf op voorhand allerlei ontspanningstechnieken aanleren. Via lessen zwangerschapsyoga bijvoorbeeld, of via filmpjes op YouTube. Focus op soorten ademhaling en concentratie. Heb je geen vroedvrouw bij de bevalling, dan is het nuttig dat ook je bevallingspartner deze technieken kent om jou te helpen herinneren en je te begeleiden.

• Weet wat te verwachten

  Word je tijdens je zwangerschap goed begeleid, dan weet je hoe het geboorteproces ineen zit en heb je dus meer zelfvertrouwen en minder stress tijdens de bevalling. Dat helpt dan weer om de bevalling vlotter te laten verlopen. Uit onderzoek is ook gebleken dat goede begeleiding en communicatie tijdens de zwangerschap de kans op een traumatische bevalling verkleint.

  Om te weten wat je kan verwachten, kan je op voorhand praten met je gynaecoloog of vroedvrouw. Zij kunnen je het bevallingsproces en technieken uitleggen. Het kan geen kwaad om bij de gynaecoloog op voorhand al vroeg te informeren naar bevallingstechnieken (onder water, op een stoel, in hurkzit, …). Hou in het achterhoofd dat een bevalling per definitie onvoorspelbaar is. Het zou dus kunnen dat je je favoriete methode moet laten varen. Pin je daarom niet te veel vast op een voorkeur, maar hou een plan B (en C) in het achterhoofd.

LEES OOK > Bewegen tijdens de zwangerschap: ‘Sport kan, zolang je naar je lichaam luistert’

Tijdens de bevalling:

Als je lichaam gespannen is, voel je alles extra. Probeer daarom van tijd tot tijd bewust je schouders, rug en spieren in het algemeen te ontspannen. Een zitbal kan daarbij helpen.

• Standpunt

  Probeer de weeën en de eventuele pijn zoveel mogelijk los te laten. Door er niet aan te denken (of het in elk geval te relativeren) ervaar je de pijn anders (en minder). Het gaat ver om te zeggen dat je de pijn kan wegdenken, maar het standpunt veranderen, kan al een pak schelen.

• Vertrouwen

  Vele vrouwen voor je hebben dit al gedaan, en er zullen er nog vele volgen. Je lichaam kan dit en jij ook.

• Een rustige sfeer

  Als dat kan, wordt de sfeer tijdens de bevalling zo rustig mogelijk gehouden. Zo zijn er geen externe prikkels die je draagvermogen extra belasten of je ergeren. Alle energie gaat dan naar het opvangen van de weeën (en de pijn). Ook blijf je zelf kalmer in een rustige omgeving, wat de bevalling vlotter maakt.

• Afleiding

  Rondlopen, dingen klaarleggen, bakken, … vrouwen doen vanalles om de weeën op te vangen in de ontsluitingsfase. Er wordt dan ook aangeraden om deze fase (onder toezicht van een vroedvrouw) thuis op te vangen, waar je je vrij voelt om te bewegen.

• Een warm bad

  Een warm bad helpt de spieren ontspannen en geeft je een veilig gevoel, wat de pijn verzacht (en de arbeid stimuleert). Let wel: je kan niet altijd in bad, zoals bij een epidurale verdoving of een infectie.

• Andere houding

  Je mag eender welke houding aannemen die spontaan in je opkomt, liefst voorovergebogen en verticaal, op een bal of stoel, rechtop wiegend of op handen en knieën. Die verschillende houdingen zorgen ervoor dat de baby makkelijker draait in het bekken. De lighouding is de moeilijkste om weeën op te vangen.

• Massage

  Een (druk)massage van de onderrug kan veel helpen. Een zithouding (op een zitbal of in bad) is daarvoor ideaal.

LEES OOK > Wat niemand je vertelt over de momenten na de bevalling

Epidurale verdoving

Wanneer je het nodig hebt, kan je bevallen met een epidurale verdoving. Hou in het achterhoofd dat je dat moeilijk op voorhand kan beslissen. Je kunt namelijk onmogelijk weten hoe de bevalling gaat verlopen en hoe je je op dat moment voelt.

Het is wél verstandig om er vooraf over te praten met je arts of vroedvrouw. Dan horen zij hoe je over bevallen denkt en wat jouw verwachtingen zijn. Het vertrouwen in jezelf en in je arts of vroedvrouw zal een belangrijke steun zijn tijdens de bevalling.

Wat is een epidurale verdoving?

Bij een epidurale verdoving spuit de anesthesist een verdovingsmiddel in de ruimte tussen de ruggenwervels. Na een plaatselijke verdoving wordt met behulp van een fijne naald een katheter geplaatst. Zo kan men de dosering van de verdoving aanpassen.

Het onderste deel van je lichaam verliest bijna alle gevoel terwijl je zelf volledig bij bewustzijn blijft. Je voelt de weeën dus opkomen, maar ervaart geen pijn. Zo’n verdoving is voor een aantal vrouwen zeker een oplossing, maar toch blijft het een medische interventie die enkel weloverwogen mag gebruikt worden.

Nadelen epidurale verdoving

Een epidurale verdoving heeft enkele nadelen: zo ben je aan het bed gebonden en kan je enkel liggend bevallen. Een bevalling in bad of andere houding is dus uitgesloten. De bloeddruk van de moeder kan ook dalen (net als de hartslag van de baby), wat bij minder dan één procent gebeurt. Daarom wordt aangeraden de epidurale niet toe te dienen voor er 5 à 6 centimeter ontsluiting is.

De verdoving kan niet altijd toegediend worden (bv te laat in de bevalling) en werkt ook niet altijd even goed: zo kan je voor de helft of amper verdoofd raken. Het is dus zeker geen wondermiddel dat je kan ‘redden’ bij een bevalling.

Er doen ook verhalen de ronde dat de verdoving negatieve effecten zou hebben voor de baby, maar dat is niet bewezen, niet tijdens en na de bevalling.

Dit artikel is eerder verschenen in Brieven aan Jonge Ouders, het gratis tijdschrift voor alle ouders. Pas bevallen of nog in verwachting? Schrijf je hier in om deze razend interessante reeks gratis te ontvangen. Voor ouders van kindjes tot 18 maanden zijn er ook de NieuwsBrieven aan Jonge Ouders, elke maand in je mailbox.

Tags: bevalling