Aan het piekeren? Ga puzzelen!

Van kruiswoordraadsels over sudoku’s tot legpuzzels met glooiende landschappen. Dat puzzelen een rustig tijdverdrijf is, weten we. Maar zijn er nog meer voordelen? Expert André Vandierendonck legt uit.

André Vandierendonck is emeritus professor cognitieve psychologie aan de UGent, gespecialiseerd in aandacht en geheugen. 

Voordelen

Je hoort wel eens dat puzzelen de hersenen jong houdt, maar is dat ook echt bewezen?

‘Puzzelen helpt zeker om gezond ouder te worden. Rust roest, dat geldt ook voor je brein. Ik raad dus iedereen aan om voldoende te blijven bewegen, wat goed is voor lichaam én geest, maar ook om jezelf mentaal te blijven uitdagen. Al kan je het risico op dementie helaas niet verkleinen door elke dag een sudoku op te lossen.’

Bestaan er dan andere manieren om het risico hierop te verkleinen?

‘Mensen die meertalig zijn opgevoed vallen minder vaak ten prooi aan dementie. Dat komt omdat zij van kinds af aan trainen op controle: ze moeten constant alert zijn om de verschillende talen niet door elkaar te halen. Hierdoor hebben zij dus meer grip op hun mentale functies.

Puzzelen is jammer genoeg niet zo krachtig. Maar dat neemt niet weg dat het heel wat andere voordelen met zich meebrengt.

Puzzelen geeft je bijvoorbeeld een doel. Veel ouderen doen met de jaren steeds minder. Maar als je niets om handen hebt, zal je je waarschijnlijk vroeg of laat beginnen afvragen welk nut het allemaal nog heeft. Puzzelen houdt zulke piekergedachten weg en kan zelfs voorkomen dat je een depressie ontwikkelt.

Daarnaast is puzzelen een heel sociale activiteit. Je kan het natuurlijk in je eentje, maar je kan evengoed samen met de kleinkinderen een puzzel leggen, of het via de computer of tablet tegen elkaar opnemen in een geheugen- of kaartspel.

Want ja, kaarten is ook puzzelen! Als je het goed doet moet je immers onthouden welke kaarten al gevallen zijn. Het technologische aspect vormt bovendien een extra uitdaging, het is eens wat anders dan klassiek puzzelen met pen en papier.’

Afwisseling

Is de ene soort puzzel beter dan de andere?

‘Het meeste voordeel zal je halen uit afwisseling. Hoe meer verschillende soorten puzzels je maakt, hoe meer diverse zaken je oefent.

Wissel dus gerust eens af tussen legpuzzels, kruiswoordraadsels, sudoku’s, quizzen en andere soorten raadsels.

En maak het vooral leuk. Zeker met een spelelement erbij blijft het plezant, het moet niet aanvoelen als een verplichting.’

Helpt puzzelen ook bij bepaalde taken in het dagelijks leven?

‘Als je je regelmatig focust op een opgave zal je niet alleen piekergedachten buiten houden, je oefent ook om aandachtig te blijven en je niet te laten afleiden door je omgeving. Die vaardigheid komt zeker van pas.

Verlies je bijvoorbeeld vaak je sleutels of je bril omdat je niet de gewoonte hebt om ze op een vaste plaats te leggen? Als je aandachtiger wordt, zal je je er beter van bewust zijn waar je die achterlaat.’

Bent u zelf eigenlijk een puzzelaar?

‘Ik maak regelmatig sudoku’s op mijn iPad. En ik ben nog steeds actief betrokken bij de universiteit. Wetenschappelijk onderzoek voeren is een beetje zoals puzzelen.’

Niet te missen: het puzzelkampioenschap

Hou je van puzzelen? Neem het dan – misschien samen met je kleinkinderen? – op tegen andere gezinnen uit je buurt. De uitdaging: zo snel mogelijk een puzzel van 500 stukjes maken. Alle data en locaties ontdek je hier.

Dit artikel verscheen eerst in het Magazine voor GROOTouders (nr. 8, 2021). Ook ontvangen? Schrijf je dan in voor het magazine en de bijbehorende nieuwsbrief. Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.