Een wereldwijd onderzoek bij 10.000 jongeren was duidelijk: ze maken zich zorgen. Ze zijn boos, angstig, hulpeloos over de klimaatsverandering. En gelijk hebben ze. Een kind geboren in 2020 zal 30 tot 40 keer meer hittegolven meemaken dan wie geboren werd in 1960. Dat ze daarnaast ook nog in sterk vervuilde lucht moeten opgroeien, bedreigt ook hun toekomstkansen. De Gezinsbond streeft daarom voor een kindnorm in klimaat.
Luchtverontreiniging vanaf het prille begin
Dat de kwetsbaarheid van kinderen voor luchtverontreiniging vanaf het prille begin start, weten we ondertussen al. De bewijzen nemen nog met de dag toe. Zo toonde professor Tim Nawrot en zijn onderzoeksteam van de UHasselt aan dat minuscule koolstofdeeltjes (black carbon) zelfs de placenta bereiken. Dat is bijzonder zorgwekkend aangezien de hersenen van de foetus dan nog niet door de bloed-hersenbarrière beschermd zijn tegen lichaamsvreemde stoffen.
Blootstelling aan luchtvervuiling tijdens de eerste levensjaren wordt ook gelinkt aan een minder goed functionerend werkgeheugen. Met name het Brain Development and Air Pollution Ultrafine Particles in School Children kortweg BREATHE-project, onderzocht de blootstelling van ruim 2.200 kinderen in Barcelona aan ultrafijnstof (PM2,5) tijdens hun prenatale periode en daarna in hun eerste zeven levensjaren. Deze studie stelde vast dat vooral blootstelling aan ultrafijnstof tijdens het vijfde en zesde levensjaar een negatieve impact had op hun werkgeheugen, vooral dat van jongens.
Link tussen klimaat en luchtvervuiling?
Klimaatopwarming en luchtvervuiling zijn twee verschillende problematieken, maar ze zijn ook aan elkaar gelinkt. Tien jaar geleden noemde het Britse medische vakblad The Lancet de klimaatopwarming ‘de grootste bedreiging van deze eeuw voor de wereldgezondheid’. In het eind vorig jaar verschenen countdown-down-rapport worden ruim veertig klimaatgerelateerde indicatoren land per land bekeken.
Tot die indicatoren behoort ook het aandeel van de bevolking dat getroffen wordt door bosbranden. Felle bosbranden in Australië bijvoorbeeld zorgen voor een sterk verminderde luchtkwaliteit in de grootsteden door hoge concentraties aan fijnstof. Die luchtvervuiling zorgt voor allerlei aandoeningen van de luchtwegen. Vooral kinderen, zieken en ouderen zijn er het slachtoffer van.
Hittestress
Maar ook het toenemende aantal hittegolven met recordtemperaturen zorgt voor een stijgend aantal hittedoden. Weliswaar zijn vooral oudere en zieke volwassenen hier de eerste slachtoffers, terwijl jonge kinderen vooralsnog minder vatbaar blijken voor hittestress. Tegelijk rukken er nieuwe ‘klimaatziekten’ op, zoals dengue of knokkelkoorts en voelen bacteriën verwant aan cholera zich kiplekker in warme en vochtige omstandigheden.
Ten slotte mogen we niet vergeten dat het overschakelen van fossiele grondstoffen naar hernieuwbare, klimaatvriendelijke energie, een flinke bonus voor de luchtkwaliteit oplevert. Stroomopwekking en mobiliteit zullen dan niet langer voor de enorme verborgen gezondheidskosten voor de samenleving verantwoordelijk zijn. Kinderen zullen als eersten van deze betere luchtkwaliteit kunnen genieten. En wat goed is voor hen zal het ook zijn voor iedereen.
LEES OOK > Kinderrechten op een klimaattop
De kindnorm
De Gezinsbond zet het beleid ertoe aan rekening te houden met wat kinderen minimaal nodig hebben en maximaal aankunnen. Kinderen zijn immers geen mini-volwassenen. Ontdek onze voorstellen voor een kindnorm hier.
Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.
Gepubliceerd op: 30/01/2020, laatste update op: 28/06/2023