Liesbeth Smeyers en Jan Seynaeve wonen in het Vlaams-Brabantse Lubbeek. Negen jaar geleden kochten ze een bos van 1,7 hectare, enkele straten van waar ze wonen. ‘Toen de kinderen klein waren, gingen we af en toe in dat bos spelen. Toen het verkocht werd, waren we kandidaat. We wilden het openstellen als speelbos voor de buurt.’
Aantrekkelijke plek voor de buurt
Het bos dat Liesbeth en Jan kochten, was een beukenbos met hoge bomen van zestig jaar oud. ‘We hebben een wandelpad aangelegd en extra boomsoorten aangeplant zoals linde, eik en esdoorn om het bos minder kwetsbaar te maken. We stelden ook een beheerplan op waarin het erkend werd als speelbos.’
Jan werkt voor de Bosgroepen, een organisatie die privé-boseigenaars ondersteunt bij het duurzaam beheer van bossen. ‘Elke boseigenaar in Vlaanderen kan een beroep doen op een bosgroep in de buurt voor gratis advies.’
Het bos is nu een aantrekkelijke plek voor de buurt: bewoners gaan er wandelen en de kinderen bouwen takkenhutten. ‘We hebben er eens overnacht, onze dochter gaat er op de bank naar de ondergaande zon kijken en in de zomer zoeken studenten er een koele plek om te studeren’, vertelt Liesbeth. ‘Tijdens de lockdown werd het bos nog gretiger gebruikt dan anders.’
Af en toe dient er gewerkt te worden in het bos. ‘Dat doen we samen met vrienden met de bijbehorende soep, boscake en om af te sluiten een sleedoornjenever.’
LEES OOK > Gezinnen vragen meer natuur dichtbij huis
Zes gezinnen samen eigenaar van buurtbos
Eind 2019 kwam er in de buurt nog een bos te koop. Een fijnsparrenbos waarvan de bomen aangetast waren door de letterzetter (een keversoort). Het idee groeide om het te kopen met enkele buren. Zes gezinnen werden samen eigenaar en doopten zichzelf tot ‘De vrienden van den Horenbos’.
‘Onze doelstellingen werden in een samenwerkingsovereenkomst opgetekend. Daarin legden we onder andere de openstelling voor het publiek vast en de transformatie naar een natuurvriendelijk en klimaatrobuust bos. Verder werden er afspraken gemaakt over hoe we eigendomsversnippering kunnen vermijden bij overlijden van of verkoop door een van de mede-eigenaars.’
Dode en zieke bomen werden gekapt en nieuwe bomen en struiken werden aangeplant in zogenoemde kloempen: groepjes van een veertigtal bomen. ‘Na verloop van tijd zal van elke groep één toekomstboom overblijven. In het centrum van elke kloemp staat een paal. Verschillende families versierden een kloempenpaal, wat het bos een artistiek tintje geeft. Het enthousiasme van de buurt om te helpen met de boswerkzaamheden was groot. En ook op die werkdagen was er lekkers.’
Fijn dat zoveel mensen meegenieten
‘Samen aankopen is voor ons een geweldige ervaring en een mooie formule om een bos te beheren. Het is wel belangrijk op voorhand af te toetsen of alle kandidaat mede-eigenaars hetzelfde doel hebben. Het is fijn dat zoveel mensen genieten van het bos. Ook het jaarlijkse ontluiken van de blaadjes van de bomen en struiken die we aanplantten, is een ongelofelijke ervaring.
Je moet er wel over waken dat de recreatiedruk niet te groot wordt. Het helpt dat het bos ernaast nu ook erkend is als speelbos, zo is er meer ruimte voor de kinderen. We zien dat mensen respect hebben voor het bos en er is weinig zwerfvuil. Je kan eventueel zwerfvuilmeters of -peters aanspreken.
Bekijk als boseigenaar de subsidiemogelijkheden. Wij kregen subsidies van BOS+ en CERA Foundation. Daarmee kochten we aanplantingen, banken, een infobord en insectenhotel. Bij de Koning Boudewijnstichting werden we vorig jaar laureaat van ‘Buurten op den buiten’ en kregen we steun voor een buurtfeest en een extra bank en plantsoen.’
LEES OOK > Meer publieke én groene ruimte voor kinderen graag!
Dit artikel verscheen in maart 2022 in De Bond, het ledenblad van de Gezinsbond. De Bond kan ook bij jou (gratis!) in de bus vallen. Het enige wat je hoeft te doen, is lid worden. Nieuwtjes en activiteiten van de Gezinsbond meevolgen kan ook via Facebook, Twitter en Instagram.
Gepubliceerd op: 08/03/2022, laatste update op: 28/03/2022