Kwaliteit van de kinderopvang: de lat moet hoger

Naar aanleiding van wantoestanden in de kinderopvang kwamen er initiatieven om sneller, strenger en doeltreffender te controleren en in te grijpen indien nodig. Maar strenger controleren en optreden als er iets mis ging, is maar een deel van de oplossing. Er zijn ook preventieve maatregelen nodig om de kwaliteit van de kinderopvang te verbeteren. 

Een kindnorm voor de kinderopvang

Baby’s en peuters zijn fysiek en mentaal kwetsbaar. De eerste levensjaren zijn cruciaal. De Gezinsbond wil dat de overheid rekening houdt met wat kinderen aankunnen en nodig hebben. Dat noemen we de kindnorm. Het is hoog tijd voor een kindnorm in de kinderopvang. Dat betekent meer kwaliteitsvoorwaarden in de opvang van baby’s en peuters.

Dit moet beter

De lat voor wie voor baby’s zorgt, moet omhoog. Er is behoefte aan beter opgeleide kindbegeleiders. Ze moeten zich tijdens de werkuren kunnen bijscholen. Ook tijd voor pedagogisch overleg over de kinderen is noodzakelijk. Ervaren begeleiders en vertrouwde gezichten voor de kinderen zijn voorwaarden voor een goede kinderopvang. Om goede kindbegeleiders in de sector te houden, moeten hun arbeidsomstandigheden verbeteren.

Verder is er het probleem van de groepsgrootte en het te hoge aantal kinderen per begeleider, de zogenaamde begeleiderratio. Nu mag één kindbegeleider voor acht of negen baby’s en peuters tegelijk zorgen. Dat is het hoogste aantal in Europa. In onze buurlanden is bijvoorbeeld het aantal baby’s per begeleider beperkt tot vijf of minder. Om baby’s en peuters voldoende aandacht, troost en stimulansen te geven vraagt de Gezinsbond dat het aantal kinderen per begeleider vermindert naar zes en op termijn naar vier.

Ook de groepsgrootte moet lager. Te grote groepen zijn belastend voor jonge kinderen én voor de kindbegeleiders. Zeker kinderen met een verhoogde zorgbehoefte – wat niet altijd van in het begin duidelijk is – krijgen vaak niet de begeleiding die ze nodig hebben in te grote groepen.

LEES OOK > Nodig: een lagere begeleider-kindratio in de kinderopvang

Meten is weten

Als Gezinsbond vragen we dat de hele Vlaamse opvangsector regelmatig doorgelicht wordt zodat geweten is wat de sterktes en zwaktes en eventuele knelpunten zijn, en wat er beleidsmatig moet verbeteren. In 2017 was er voor het eerst zo’n doorlichting met een nieuw wetenschappelijk meetinstrument: MeMoQ. Dat meetinstrument werd in overleg met de Gezinsbond, de opvangsector en de Zorginspectie opgesteld. Het werd aangekondigd als een nul meting en zou regelmatig herhaald worden.

De resultaten van die nulmeting waren gemengd. Onze baby’s en peuters voelen zich in de meeste opvangvoorzieningen wel goed, maar leren er niet genoeg bij of vervelen zich zelfs. Er waren positieve uitschieters, maar helaas ook negatieve.

Naar aanleiding van het overlijden van het meisje in ’t Sloeber huisje beloofde toenmalig bevoegd minister Beke dat er opnieuw een meting van de pedagogische kwaliteit zijn komen, de langverwachte 1-meting. We kregen op dat vlak goed nieuws. Voorjaar 2023, zeven jaar na de 0-meting volgt nu de 1-meting. We hopen en eisen dat dit voortaan vijfjaarlijks gebeurt.

Wat doet de Gezinsbond voor een betere kinderopvang?

De Gezinsbond strijdt actief voor een betere opvang. We vertegenwoordigen gezinnen-gebruikers in adviesraden, bepleiten onze visie op hoorzittingen in het parlement, in memoranda bij verkiezingen, in de media, in contacten met politici, onderzoekers en andere middenveldorganisaties. Samen met enkele academici, aanbieders van opvang, experten en de Kinderrechtencommissaris dringen we allang aan op een betere opvolging van controles en om de rechten van kinderen en gezinnen voorop te stellen bij procedures.

De voorbije jaren waren er verbeteringen, maar onvoldoende. Dat klachten nu beter opgevolgd zullen worden, en er een uitbreiding van de inspectie, efficiëntere handhavingstrajecten en meer transparantie voor ouders bij inzage van inspectieverslagen komt, is positief. Het moet nu volledig en snel gebeuren.

We vragen ook al jaren een betere basiskwaliteit van de kinderopvang, met minder kinderen per begeleider als hoofdbekommernis. Enkele politieke partijen, de vakbonden én kinderopvangkoepels hebben ons standpunt intussen overgenomen. We blijven op die nagel kloppen. Als lid steun je ons daarbij. We zijn de enige grote stem van gebruikers in de kinderopvang in Vlaanderen en ons ledenaantal geeft ons slagkracht. Je kan onze acties en resultaten volgen via onze sociale media en De Bond.

LEES OOK > Kinderopvang in Vlaanderen: dit moet veranderen

Meer artikels over kinderopvang lees je in ons dossier.

Dit artikel verscheen in april 2022 in De Bond, het ledenblad van de Gezinsbond. De Bond kan ook bij jou (gratis!) in de bus vallen. Het enige wat je hoeft te doen, is lid worden. Nieuwtjes en activiteiten van de Gezinsbond meevolgen kan ook via Facebook, Twitter en Instagram.