Verkeer op kindermaat maakt de weg veilig voor iedereen

De Verkeersveiligheidsbarometer liegt niet: in de voorbije 10 jaar is het aantal ongevallen bij zachte weggebruikers nog nooit zo hoog geweest als in 2022. All for zero of nul verkeersdoden tegen 2050 is de ambitie van de overheid, maar hoe is niet duidelijk. Verkeersveiligheid start met de weginrichting en de leesbaarheid ervan. Hoog tijd dus voor een kindnorm in verkeer. Want wat veilig is voor kinderen is veilig voor iedereen.

Kinderen zijn geen minivolwassenen

Het lichaam van een kind – dus ook zijn of haar gestalte en brein – is nog volop in ontwikkeling. Op een veilige manier aan het verkeer deelnemen, is voor een kind of jongere dan ook een leerproces.

Veel levensbedreigende situaties in het verkeer spelen zich af waar zachte weggebruikers en gemotoriseerd verkeer elkaar kruisen. Wie de kindnorm hanteert, zet de bril van een kind op in het verkeer en stemt de verkeersinrichting daarop af. Zo kunnen kinderen en jongeren hun leerproces op een veilige manier doorlopen en zich goed ontwikkelen tot zelfstandige weggebruikers.

Conflictvrije kruisingen

De voorrangsregels zijn een belangrijk basisuitgangspunt, maar geen garantie voor veilig verkeer. En al zeker niet waar er grote verschillen zijn in snelheid en massa tussen weggebruikers. Potentieel conflict wegnemen waar kan, is dan de boodschap. Bijvoorbeeld door verkeerslichten zo af te stellen dat afslaand verkeer en overstekende fietsers en voetgangers elkaar niet kruisen. Of door ongelijkvloerse oversteken via bruggen en tunnels in plaats van klassieke kruispunten.

Oversteekplaatsen hoeven niet altijd conflictvrij te zijn met gebruik van verkeerslichten, maar een goed evenwicht is nodig tussen de inrichting, zichtbaarheid en toegelaten snelheid. De combinatie van een onbewaakt zebrapad met een 70km/u-gewestweg is bijvoorbeeld niet veilig.

Verkeerssituaties lezen

Een leesbare weg en openbaar domein verkleinen het risico op verkeerde inschattingen. Het voorkomt discussies, foute beslissingen en daardoor gevaarlijke situaties. Dit geldt in het bijzonder voor tijdelijke inrichtingen zoals wegenwerken. Maar leesbaarheid slaat ook op het letterlijk kunnen ‘zien’ van verkeerssituaties. In de praktijk betekent dit verkeerslichten op ooghoogte en oogcontact kunnen maken met het aankomend verkeer.

LEES OOK > Je kind mee met de fiets in het verkeer: zo kan het op elke leeftijd

Kindvriendelijke verkeersinrichting

Om te kunnen leren, moet je ook fouten kunnen maken. Een kleine stuurfout of verkeerde inschatting mag niet meteen grote gevolgen hebben. Dat kan door verkeersstromen te scheiden. Een breed, afgescheiden fietspad geeft ruimte voor wiebelende kinderen en extra brede bakfietsen.

Een kindlint is een volledig en aangepast traject tussen woonwijken, scholen en vrijetijdsinfrastructuur en laat kinderen zich zelfstandig verplaatsen op een veilige manier. Onverharde wegen en tussensteekjes waar geen gemotoriseerd verkeer is toegestaan kunnen er een deel van uitmaken.

Een collectieve opdracht

Je in het verkeer leren verplaatsen is een lang proces. Voortdurende aandacht voor verkeerseducatie binnen en buiten de schoolmuren is daarom belangrijk. Hetzelfde geldt voor het sensibiliseren rond veilige fietsuitrusting en zichtbaarheid. Ook ouders kunnen hun kinderen daarbij helpen en hen verkeerswijzer maken. Door zelf het goede voorbeeld te geven, maar ook door bijvoorbeeld – functioneel en recreatief – te fietsen met hun kinderen. En zo samen de gevaren én het plezier ontdekken om op eigen kracht verplaatsingen te doen.

Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.

Tags: kindnorm, kwetsbare weggebruiker, veilig in het verkeer, veilig in verkeer, verkeer, verkeersopvoeding, verkeersveiligheid, zwakke weggebruiker