Ik ben nog nooit uitgegaan en heb nog nooit een pintje gedronken. Tamelijk logisch, ik ben nog maar net veertien jaar. Toch kijk ik ernaar uit. Maar hoe zit dat nu met jongeren en alcohol? Wat is er waar van de verhalen over studenten die veel te diep in het glas kijken en op spoed belanden? Ik zoek een antwoord op mijn vragen bij spoedarts Marc Sabbe van het Leuvense UZ Gasthuisberg.
Interviewer van dienst: Bastiaan Blommaert, 14 jaar, Aalst. Kijkt graag en veel naar films, doet aan parkour, speelt keyboard en is grote Marvel-fan. Hij heeft een broer, een zus en een hond.
Hoe vaak zie je jongeren die op de spoeddienst belanden omdat ze te veel alcohol gedronken hebben?
Dr. Sabbe: ‘Ik ga je moeten teleurstellen, het zijn niet zozeer jongeren die hier aankomen, maar wel oudere mensen. En meestal op woensdagavond. Vaak zijn dat ouders van wie de kinderen op kot zitten, mensen die hun sociale leven weer proberen op te nemen.
De jongeren die wij zien, noem ik de “accidents de parcours”, ze willen bij de jeugdbeweging wat stoer doen en drinken te veel bier op de fuif. En als er bij de studenten in Leuven ergens een jeneverfuif wordt georganiseerd, dan is de kans wel groter dat er hier een aantal belanden. Van sterke drank word je nu eenmaal sneller dronken.
Naast het stoer doen, komt het vooral door de onervarenheid: jongeren gaan vaak per ongeluk wat te ver. En in tegenstelling tot oudere mensen die al meer gewoon zijn, hebben jongeren niet superveel alcohol nodig om dronken te zijn.’
Dus het probleem bij jongeren is dat ze hun grenzen niet goed kennen? Of drinken ze soms ook met opzet te veel?
‘Goh, het is een combinatie van verschillende elementen. Ik denk altijd: waar mensen zijn, wordt “gemenst”. We zijn kuddedieren. Je wil geaccepteerd worden en je gerespecteerd voelen in je gemeenschap. En afhankelijk van de gemeenschap waarin je zit, moet je stoer zijn of net niet stoer zijn.
Maar daarnaast denk ik vooral dat jongeren niet direct kunnen inschatten wat het effect is van alcohol, ze zijn heel onwetend. Ik kan uit eigen ervaring spreken. Ik ben ooit eens als vijftienjarige vanuit Kortrijk naar de zee gereden, met mijn fietsje met drie versnellingen. Op twee uur had ik zeventig kilometer afgelegd, ik had dus goed doorgereden.
Toen ik daar aankwam, vroegen ze mij of ik een pintje wou. Ik dacht: “Awel, dat zou mij nu wel smaken.” Maar omdat de pinten op waren, kreeg ik een Duvel. En kort daarna nog één, want ik had echt dorst. Ik had er geen benul van dat een Duvel veel zwaarder was dan een gewoon pintje, voor mij was dat simpelweg bier. Op tien minuten tijd had ik er twee opgedronken en was ik goed zat.’
LEES OOK > Het abc van de gezonde tiener: van alcohol tot lief zijn voor je lijf
Als arts zie je heel vaak de negatieve effecten van alcohol, durf je zelf – na het werk – nog iets alcoholisch te drinken?
‘Absoluut. Ik heb zelfs een vrij uitgebreide wijnkelder. Maar ik zal er wel voor zorgen dat ik met mate drink, mijn kinderen hebben mij nog nooit met een dubbele tong horen spreken.
Toen ze twaalf jaar werden, heb ik ze zelfs een goeie fles wijn cadeau gedaan en die samen met hen ritueel in de wijnkelder gelegd. Vanaf die leeftijd mochten ze ook af en toe eens van mijn glas nippen. Op hun zestiende verjaardag hebben we dan samen die bewuste fles wijn leeggedronken. Ik vind het onverstandig om hen iets te ontzeggen waar je van kunt genieten en heb het op die manier aangepakt omdat ik alcohol wou demystifiëren.
Het resultaat is dat mijn kinderen bijna geen alcohol drinken. Als ik hen iets aanbied, bedanken ze er meestal voor. Behalve als het zo’n heel goeie fles wijn is.’
Wat vind je van de wetgeving rond alcohol?
‘Er moeten zeker een aantal regels zijn in de maatschappij, maar ik vind dat de verantwoordelijkheid bij de ouders ligt. Je moet je kinderen opvoeden met oog voor risico. Net zoals je hen toont waarop ze moeten letten als ze op straat fietsen, leer je hen hoe je moet omgaan met alcohol.’
LEES OOK > Eerste hulp voor ouders rond pubers, alcohol en drugs
Je werkt mee aan de ‘Fair Enough’-campagne, wat houdt die precies in?
‘Ze is een onderdeel van het Lazarus project waarmee we duidelijk willen maken dat het oké is om géén zin te hebben in alcohol. “Voor jou geen alcohol? Fair enough!” Want op café wordt er onder vrienden soms aangedrongen om tóch maar een pint te nemen.
Heel veel van het drinkgedrag is sociale druk. Wanneer we er als maatschappij voor kunnen zorgen dat de sociale druk wegvalt, zal er volgens mij veel minder alcohol gedronken worden.’
Heb je nog iets van advies voor jongeren?
‘Wel Bastiaan, ik denk dat je als jongere het recht hebt om fouten te maken, dat is zelfs belangrijk voor je ontwikkeling. Maar je moet eruit leren, een ezel stoot zich geen twee keer aan dezelfde steen.
Neem nu mijn verhaal van de twee Duvels: dat heeft mij geleerd om nooit meer iets te aanvaarden als ik niet weet wat erin zit. Het is mij daarna nooit meer overkomen. Maar als je het kunt voorkomen zónder eerst een fout te maken, ben je nog een pak verstandiger, natuurlijk!’ (lacht)
Dit artikel verscheen in juni 2022 in De Bond, het ledenblad van de Gezinsbond. De Bond kan ook bij jou (gratis!) in de bus vallen. Het enige wat je hoeft te doen, is lid worden. Nieuwtjes en activiteiten van de Gezinsbond meevolgen kan ook via Facebook, Twitter en Instagram.
Gepubliceerd op: 02/06/2022, laatste update op: 20/04/2023