Tieners opvoeden. We raken er maar niet over uitgepraat. Met de regelmaat van de klok serveren wij naast herkenbare verhalen ook praktische adviezen. Handige tips die je kunnen helpen om het hoofd koel te houden. Niet omdat wij de waarheid in pacht hebben, maar wel omdat we jou willen bijstaan in turbulente tienertijden.
Die tips en adviezen verzinnen we trouwens niet, we kloppen daarvoor aan bij deskundigen die het duidelijk en degelijk uit kunnen leggen. Bij mensen die weten hoe je pubers het best aanpakt. Maar ook de knapste deskundigen worstel(d)en weleens met zichzelf, met hun kroost en met opvoeden. Een aantal experts doen aan de telefoon een goudeerlijk boekje open over hun eigen moeilijke momenten.
Foute bal
Ilse De Block, directeur van de Opvoedingslijn: “Opvoeden is een leerproces, en soms doe je dingen waarvan je op voorhand dacht: ‘Dat nooit!’ Zo was het absoluut tegen mijn principes om me veel te moeien met de huistaken en lessen van mijn kinderen. Ik vond dat ze het zélf moesten waarmaken. Ze mochten gerust eens met hun kop tegen de muur lopen. Maar bij mijn zoon heb ik dan toch zitten sleuren, trekken en bijlessen regelen opdat hij zijn middelbaar zou halen. En ik zou dat opnieuw doen, want ik zag dat hij het echt nodig had. Zonder die structuur en ondersteuning was het hem nooit gelukt.”
“Wanneer ik er nu op terugkijk, vind ik dat ik best wat luchtiger had mogen zijn.”
“Op een bepaald moment had mijn dochter een beetje last van acné. Dus deed ik haar voor haar verjaardag een behandeling bij de schoonheidsspecialiste cadeau. Ze ging ernaartoe, kwam huilend terug en zei: ‘Mama, dit ben ik niet. Ik wil dit nooit meer.’ Toen dacht ik: ‘Oh nee, wat heb ik gedaan? Ik heb haar iets opgedrongen. Mijn dochter, die zeker en vast oké is zoals ze is, heb ik de boodschap gegeven: doe er toch maar iets aan.’ Ik heb mij daar dan ook uitgebreid voor verontschuldigd bij haar. En weet je, misschien leren onze kinderen nog het meest uit de fouten die wij maken en toegeven. Of daar troost ik me dan toch mee!”
“Dus ja, ik heb de bal wel eens misgeslagen. Zeker weten! Mijn kinderen zijn intussen flinke volwassen en zullen dat zeker en vast beamen. Ik besef nu dat ik enorm veel op mijn eigen schouders geladen heb. Ik wou altijd alle problemen voorkomen. Als er iets fout ging, vond ik elke keer dat het aan mij lag. Terwijl ik heel goed weet dat dat niet zo is. Je hebt wel invloed op je kinderen, maar ook dat kind zelf én zijn omgeving spelen een rol. Wanneer ik er nu op terugkijk, vind ik dat ik best wat luchtiger had mogen zijn.”
Niet volgens plan
Eva Bronsveld, opvoed- en onderwijsspecialist: “Uiteraard zijn er soms momenten waarop ik wat minder consequent ben, die zijn er zelfs aan de lopende band! Heb je een minuutje? (Het blijft even stil, we horen gefluister aan de andere kant van de lijn). Kijk, dit was er net nog eentje! De kinderen mogen normaal niet op de iPad vóór vijf uur in de namiddag, daar ben ik heel streng in. Maar ja, ik ben nu met jou aan het bellen en ik wil even nog wat stilte om te focussen op dit gesprek… dus ik heb toegegeven. Voor mijn eigen gemak. Heel hypocriet, eigenlijk! Iedere ouder heeft wel van die momenten waarop je denkt: dit is niet zoals ik het gepland, gedroomd of afgesproken had. Maar dat is heel erg normaal en heel erg oké.”
“En misschien is dat net het punt, misschien denken we veel te hard dat we als ouders alles onder controle moeten hebben. We willen ervoor zorgen dat alle dingen goed verlopen, dat er geen conflicten ontstaan en geen gedoe komt, dat iedereen altijd blij is en vrolijk door het leven gaat. Maar dat is gewoon onmogelijk. Zo zit het leven niet in elkaar! Dus streef die totale controle gewoon niet na. Omarm het feit dat jullie soms boos, verdrietig en teleurgesteld zullen zijn. Ook die minder leuke gevoelens mogen er zijn en kun je met elkaar delen. En ook al was je dag dan misschien niet perfect, je kan toch nog een goeie dag beleefd hebben met elkaar!”
Druk, druk, druk
Sibille Declercq, directeur van Awel: “Vanuit mijn professionele achtergrond weet ik dat een goede ouder beantwoordt aan de 3 B’s: beschikbaar, betrouwbaar en betrokken. Dat het belangrijk is om écht te luisteren naar mijn puberdochter. Maar wanneer ik thuiskom, zit ik vaak met mijn hoofd nog op het werk en met mijn handen al aan de kookpotten. Dan beantwoord ik snel nog een mail, ben ik mijn geduld ergens onderweg op de trein verloren en hoor ik nauwelijks wat ze mij vertelt. Ik maak me er regelmatig schuldig aan. En mijn dochter wijst mij daar dan fijntjes op: ‘Dat heb ik je gisteren al verteld, mama.’ Maar zolang ik ‘sorry’ tegen haar kan zeggen en durf te vragen om het dan toch nog eens te herhalen, komt het wel goed met ons.”
“Ook mijn jongste dochter heeft zo haar manier om me met mijn neus op de feiten te duwen. Onlangs maakte ik me druk tegen haar omdat ze niet meteen mee naar binnenkwam maar op straat wat bleef treuzelen. Want er wachtte mij binnen nog een massa werk waaraan ik meteen wou beginnen. Een minuut later staat ze voor mijn neus, maakt ze een knieval en geeft ze mij de klaproos die ze aan de straatkant heeft geplukt: ‘Wil jij voor altijd mijn liefste mama zijn?’ Slik.”
Het is maar een fase
Lieve Swinnen, kinder- en jeugdpsychiater: “Ik heb net als alle andere ouders af en toe serieus geworsteld met mijn kroost. Maar ik had wel één groot voordeel: ik wist dat het met kinderen die een goeie basis gekregen hebben, meestal wel in orde komt. Dus paniek was er in mijn geval minder snel bij. In hun puberteit botste het regelmatig eens, en dan vooral omdat zij het liefst met rust gelaten wilden worden en ik net iemand ben die héél graag babbelt en héél graag weet waar ze mee bezig zijn.”
“Toen ik mijn zoon zag roken op straat, stond mijn hart even stil.”
“Wat ik nooit ga vergeten, is het moment waarop ik mijn middelste zoon zag roken op straat. Mijn hart stond toen even stil. Mijn man en ik rookten geen van beiden, we gaven regelmatig de boodschap mee dat we roken niet oké vonden, en bovendien had die zoon net kanker overwonnen. Ik begreep er niets van dat hij dan toch beginnen roken was, ik voelde me teleurgesteld en bang.”
“Maar ik ben kalm gebleven, want ik realiseerde me dat het een fase was waar hij door moest, dat hij wou meedoen met zijn vrienden. Het had geen zin om daarvoor onze relatie op de helling te zetten en zwaar ruzie te maken. Mijn man en ik zijn wel duidelijk geweest naar hem toe. We vertelden hem dat we het niet begrepen en dat we bezorgd waren om zijn gezondheid. We hebben ook duidelijk gesteld dat hij niet in huis mocht roken. Hij is er vrij snel mee gestopt, maar ik vond het echt een moeilijk moment omdat het mij zo verraste. Ik had gedacht dat onze voorbeeldfunctie toch zwaarder zou doorwegen dan dat. Dat we wat meer invloed zouden hebben.”
Studiesores
Lieve Swinnen: “Met onze jongste hebben we op zijn eenentwintig een nog moeilijker verhaal meegemaakt. Hij studeerde in Leuven toen hij ons op een dag meedeelde dat hij helemaal vastgelopen was in zijn studie. Daar sta je dan. Machteloos. Ik dacht: ‘Ik zit jarenlang jongeren te helpen die worstelen met het leven en hier in huis loopt er één rond van wie ik het niet gezien heb.’ Je hebt als ouder nu eenmaal niet alles in de hand en je kunt niet alles voorkomen, dat moet je aanvaarden. Maar als de basis oké is, als je pubers kunnen terugvallen op een warm nest en goed ondersteund worden, kan je heel veel herstellen.”
“In het geval van mijn jongste zoon hebben we zijn broers ingeschakeld om te zien hoe we hem konden ondersteunen, en achteraf gezien was dat zelfs een mooi moment in ons gezin. Dus ja, laat het duidelijk zijn: iederéén heeft wel eens problemen met zijn kinderen. We zitten allemaal in hetzelfde schuitje.”
Lees ook > Mag ik nog grenzen stellen aan mijn tiener?