Als je partner overlijdt, is je financiële situatie het laatste waar je je zorgen over hoort te maken. Toch krijgen heel wat gezinnen het financieel zwaar te verduren na het overlijden van een kostwinner. Samen met Kom Op Tegen Kanker en Odos strijdt de Gezinsbond voor aanpassingen aan het overlevingspensioen.
Gebundelde krachten
De Gezinsbond pleit al lang voor verbeteringen in de overgangsuitkering en het overlevingspensioen van weduwen en weduwnaars.
Die zijn broodnodig. We horen vaak getuigenissen van weduwen en weduwnaars met inwonende kinderen die het financieel moeilijk krijgen na het overlijden van hun partner. Sommige belanden zelfs in armoede.
Ook bij Kom op Tegen Kanker en Odos vzw, een belangenvereniging van mensen die hun partner verliezen, komen dit soort verhalen binnen. Sinds kort sloegen we daarom de handen in elkaar. Met succes: er is al een eerste stap gezet in de goede richting.
Overgangsuitkering (een beetje) verlengd
Weduwen en weduwnaars die in 2023 jonger zijn dan 49 jaar op het moment dat hun partner overlijdt, hebben enkel recht op een tijdelijke uitkering: de overgangsuitkering. Het bedrag daarvan hangt af van de loopbaan van de overleden partner.
Het bedrag van de uitkering hangt af van de loopbaan van de overleden partner, maar sinds 2021 is er wel een minimumuitkering. Ook hebben jonge weduwnaars en weduwen met minstens één kind onder de twaalf jaar voortaan gedurende vier in plaats van twee jaar recht op een overgangsuitkering.
Dat is goed nieuws, maar het is lang niet voldoende. Kom op tegen Kanker, de Gezinsbond en Odos vragen om de termijn van de overgangsuitkering nog extra te verlengen, namelijk tot het moment waarop de kinderen niet meer kinderbijslaggerechtigd zijn (maximaal tot hun 25 jaar).
Overlevingspensioen combineren
Wie ouder is dan 49 jaar heeft wel recht op een overlevingspensioen. Dat is onbeperkt in de tijd. Toch heeft het ook een nadeel: het is maar heel beperkt cumuleerbaar met je eigen inkomen.
Als je als weduwe of weduwnaar recht hebt op kinderbijslag, mag je in 2021 op jaarbasis maximum 24.728 euro bruto verdienen uit je job als werknemer, en maximum 19.782 euro netto als zelfstandige. Verdien je meer, dan wordt het overlevingspensioen verminderd met het percentage waarmee het grensbedrag overschreden werd.
LEES OOK > Uitbreiding van het rouwverlof is een feit
Ongelijke behandeling voor uitkeringsgerechtigden
Een ziekte- of andere uitkering is nog moeilijker te combineren. Je kan die maar 12 maanden combineren met een beperkt overlevingspensioen (maximum 9.054,25 euro). Na een jaar moet je dus als weduwe of weduwnaar kiezen voor ofwel de uitkering ofwel het volledige overlevingspensioen. Cumulatie is op dat moment niet meer mogelijk.
Dat willen we veranderen. De combinatie van een uitkering en het overlevingspensioen moet op dezelfde manier behandeld worden als die met inkomsten uit arbeid.
Discriminatie van wettelijk samenwonenden
Tegenwoordig kiezen bijna evenveel koppels ervoor wettelijk te gaan samenwonen als te trouwen. In heel wat takken van de sociale zekerheid, zoals bij een arbeidsongeval of beroepsziekte, zijn ze gelijkgeschakeld.
Bij het overlijden van een partner is dat vreemd genoeg niet het geval. Wettelijk samenwonenden worden door de regeling gediscrimineerd, zo oordeelde ook het Interfederaal Gelijkekansencentrum Unia.
De Gezinsbond, Kom Op Tegen Kanker en Odos roepen de regering dan ook op om het overlevingspensioen en de overgangsuitkering ook toegankelijk te maken voor wie één jaar wettelijk samenwoonde.
Gedaan met uitstellen
Minister van Pensioenen Karine Lalieux geeft toe dat aanpassingen nodig zijn, maar schuift de hete aardappel voorlopig door naar het Nationaal Pensioencomité, dat advies moet leveren voor de langverwachte pensioenhervorming.
Voor de Gezinsbond is het alvast duidelijk: die gelijkschakeling mag niet meer op de lange baan geschoven worden.
Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.
Gepubliceerd op: 04/11/2021, laatste update op: 31/08/2023