Babygebaren geven je baby een stem

Is je baby intussen acht maanden oud? Dan strekt hij vermoedelijk al zijn armpjes naar je uit om hem op te pakken of zwaait hij om ‘goeiedag’ te zeggen. Veel meer gebaren kent een kind op die leeftijd niet. Toch begrijpt je baby meer dan je denkt. Door hem babygebaren voor ‘moe, boterham, poes…’ aan te leren, kan hij dat allemaal met je delen nog voor hij zijn eerste woordjes zegt.

Babygebaren

Nog voordat baby’s kunnen praten, begrijpen ze al heel wat woorden. Bovendien is het voor een baby heel natuurlijk om zijn handen te gebruiken. Zo ontstond eind jaren zeventig in de Verenigde Staten het idee om baby’s gebaren aan te leren. ‘Het vergt geen extra tijd of inspanning’, weet Justine Aerts, een van de twee initiatiefnemers van Gebarenstem in Vlaanderen. ‘We vinden het gewoon leuk om te zien hoe onze zoon van negen maanden daar nu hard mee bezig is.’

LEES OOK > Ons magazine én nieuwsbrief groeien mee met je kindje

Wat versta je precies onder ‘babygebaren’?

Justine Aerts: ‘Het gaat over een reeks gebaren uit de Vlaamse Gebarentaal die verband houden met de leefwereld van een baby. Na een vormingstraject beschik je als ouder over zo’n vijftig gebaren voor basisbehoeften als eten, drinken, op het potje zitten en slapen. Maar daar zitten evengoed gebaren tussen voor dieren, spelen of bal, waardoor een kind zelf kan aangeven wat het leuk vindt.

Anders dan bij een gesprek in gebarentaal gebruik je niet alleen gebaren. Je blijft praten tegen je kind, maar je ondersteunt de gesproken taal met een gebaar. Als je bijvoorbeeld vraagt “Wil je melk?”, dan ga je alleen het woord ‘melk’ met een gebaar ondersteunen. Net zoals een kind die witte vloeistof op een bepaald moment linkt aan een woord, doet hij dat nu ook met een gebaar.’

Vanaf welke leeftijd kan een baby daar iets mee?

‘Vanaf de zesde maand kan een kind verbanden leggen. Hij herkent een eendje in de vijver en voelt bijvoorbeeld dat zijn luier vol zit. Maar pas rond een jaar komen de eerste woordjes. Met babygebaren probeer je de tijd tussen begrijpen en praten te overbruggen en kun je veel sneller communiceren. Daardoor hoeft je baby dus niet te wachten tot hij kan praten om iets te verduidelijken. Dat is niet alleen leuk, het voorkomt ook veel frustratie bij het kind én zijn ouders.

Met gebaren kun je je kind voorbereiden op wat komt: je krijgt eten, we gaan slapen, we gaan in bad … Die voorspelbaarheid vinden kinderen fijn. Als je je baby vanuit het niets oppakt om op de luiertafel te leggen, snapt hij niet wat hem overkomt. Door het gebaar “luier” weet hij wat er gebeurt en werkt hij misschien makkelijker mee.’ (lacht)

Drie seconden extra

Kan je zoontje zich intussen verstaanbaar maken met gebaren?

‘Op vier maanden zag mijn partner al een eerste gebaar, maar daarna viel dat bij hem stil en focuste hij zich meer op zijn fysieke ontwikkeling.

Normaal gezien beginnen kinderen daarmee tussen de acht à tien maanden. “Ik heb nog niet genoeg gegeten” of “ik wil nu spelen” maakt onze zoon nu via de gebaren “nog” en “spelen” kenbaar.

Maar zoals bij de gewone taalverwerving experimenteert hij ook met gebaren en af en toe slaat hij natuurlijk nog de plank mis.’

Lijdt de taalontwikkeling dan niet onder het gebruik van gebaren?

‘Integendeel. Uit Amerikaans onderzoek blijkt zelfs dat het gebruik van gebaren de taalontwikkeling en het zelfbewustzijn van een kind bevordert. Omdat je baby al op heel jonge leeftijd actief met zijn woordenschat aan de slag gaat, wordt het taalverwervingsproces eerder in gang gezet.

Maar nogmaals: je hoeft geen nieuwe taal te leren, je blijft gewoon praten tegen je kind en ondersteunt die gesproken taal met gebaren. Dat kost drie seconden extra, maar het levert je zo veel op. Ouders die met babygebaren communiceren, noemen het een openbaring om erachter te komen wat er in het hoofd van hun kind omgaat.

Bovendien hebben ze het gevoel dat hun baby al deelneemt aan het gesprek in plaats van dat je tegen of over hem aan het praten bent. Zou het niet fantastisch zijn als in de toekomst veel meer ouders, grootouders en begeleiders in de opvang met die gebaren aan de slag gaan?’

LEES OOK > Taalontwikkeling bij je baby stimuleren: zo doe je dat

Geprikkeld? Meer tips ontdek je tijdens het webinar ‘Babygebaren’. Net gemist? Hier vind je al onze webinars.

Ook onze afdelingen gaan aan de slag met babygebaren. Zoek via de lokale activiteitenpagina of er een cursus babygebaren in jouw buurt plaatsvindt.

Met een baby in huis ziet je leven er een pak anders uit. Daarom krijg je als jonge ouder gratis ‘Brieven aan Jonge Ouders’, een tijdschrift van de Gezinsbond boordevol herkenbare verhalen en boeiende weetjes. Ook kan je je inschrijven voor onze maandelijkse nieuwsbrief die perfect de leeftijd van je kindje volgt. Schrijf je hier snel in!