Babykwaaltjes ontzenuwd: Oh nee, is mijn baby wel oké?

Tien vingers, tien tenen: de opluchting is groot als je baby gezond en wel ter wereld komt. Maar dan neem je dat perfecte wezentje mee naar huis, en beginnen de zorgen. ‘Waarom ademt die zo raar?’, ‘Wijzen al deze krampjes op koemelkallergie?’ en ‘Hij zal toch geen schade overhouden aan die etter in zijn ogen?’ Dat soort angstige vragen over babykwaaltjes spoken door het hoofd van menig jonge ouder. Vaak onterecht, weet algemeen kinderarts Mark van Oort van het UZA.

Wennen aan de wereld

‘Borelingen hebben tijd nodig om te wennen aan het leven buiten de baarmoeder’, zegt dr. van Oort. ‘Ze moeten wennen aan het verteren van eten, aan het laten van een boer of een protje. Dat lukt allemaal niet meteen. Het kan een beetje pijn doen en lastig zijn. Maar dat wil niet zeggen dat die last meteen behandeld moet worden met medicatie tegen een ziekte, wat in de praktijk te vaak gebeurt. Want er is een verschil tussen “last hebben” en “ziek zijn”.’

Met dat idee in het achterhoofd mag je ervan uitgaan dat de buikkrampen van je jonge baby perfect normaal zijn. ‘Als jij voor het eerst naar India op vakantie gaat, zal je ook buikkrampen hebben’, lacht de dokter.

LEES OOK > Krampjes: hoe help je je baby erdoorheen?

Buikkrampen? Dat is oké!

‘Dat is net zo bij een baby: melk verteren lukt gewoon niet direct. Dat gaat gepaard met krampjes, waarbij je kindje rood aanloopt, weent, scheetjes laat … Er worden dan dikwijls trucjes aangeraden zoals een tepelhoedje bij borstvoeding, of een switch naar andere kunstmelk. Soms wordt koemelk geschrapt.

‘Ook bij baby’s kan iets “zwaar op de maag” liggen’ – dr. Mark van Oort, kinderarts UZA

Echte koemelkeiwitallergie is echter heel zeldzaam. Die komt bij amper 3 tot 5 procent van de zuigelingen voor. Terwijl van alle verkochte kunstvoeding in België 30% koemelkarm is. Die wijzigingen zijn dus vaak overbodig. En telkens als je een verandering aanbrengt, moet je baby er bovendien opnieuw aan wennen.

Het enige wat echt helpt, is tijd. Drinkt je baby de melk die je hebt gekozen? Blijf er dan bij, en wacht een drietal weken af. De kans is groot dat de krampen vanzelf overgaan. Pas als ze blijven aanslepen, je baby niet meer wil drinken en gewicht verliest, is het advies van een arts aangewezen.’

Reflux? Dat is oké!

‘Hetzelfde geldt voor reflux’, vervolgt de pediater. ‘Pas als de groei stagneert, je baby melk weigert en duidelijk afziet van de reflux, is het nodig om naar de dokter te gaan. Anders is er niets ernstigs aan de hand.

Het is zoals in de uitdrukking “zwaar op de maag liggen”: als je het ergens moeilijk mee hebt, kan dat een impact hebben op je maag. Dat is bij baby’s ook zo. Zij kunnen gespannen zijn door bijvoorbeeld een moeilijke bevalling, of door hun nieuwe wereld met tal van nieuwe mensen en ervaringen. Je kindje kan zijn buikspieren dan harder aanspannen dan nodig, waardoor die drukken op de maag. Wordt de druk te hoog, moet de melk eruit. Met reflux als gevolg.

Negen baby’s op tien hebben daar trouwens helemaal geen last van. Ze geven terug en drinken verder. Ja, ze ruiken dan zuur uit de mond, maar dat is normaal. Die melk komt uit een zure maag. Ik schrijf dus niet snel iets voor tegen reflux. Zulke medicatie gaat de maag ontzuren, maar dat zuur is een belangrijke barrière tegen bacteriën die via de mond binnenkomen. Grijp dus alleen in als het echt noodzakelijk is.’

LEES OOK > Start to sleep: een baby leren slapen is een proces van lange adem

Een gekke ademhaling? Dat is oké!

‘Er zijn ook veel ouders die ongerust worden over de ademhaling van hun baby. Zeker in de eerste maand kan die namelijk nogal onregelmatig zijn. Na een paar diepe ademteugen wordt die steeds oppervlakkiger, waarna de baby zich herpakt.

Dat is normaal en absoluut geen teken dat je kindje kort van adem is. Als dat wél het geval zou zijn, zou je baby hard pompen met zijn buik. Je zou dan ook de ribbetjes zien bij het in- en uitademen. Dat is goed te herkennen, en is wel een reden om een arts te contacteren.

‘Wordt je baby wakker met oogjes vol etter? Ook dat is geen reden tot paniek’ – dr. Mark van Oort, kinderarts UZA

Een reutelende ademhaling kan ook zorgen baren. Maar dan gaat het gewoon om een snotneus. Baby’s ademen uitsluitend via de neus. Als die verstopt zit, hebben ze nog niet het automatisme om hier hun mond voor te gebruiken.

Spoel de neus van je baby dus regelmatig met fysiologisch water of een spray als je gereutel hoort, zelfs al zie je niet meteen snot zitten. Het zal wel tevoorschijn komen. De kleur van dat snot doet er trouwens niet toe. Wit, geel of groen, dat zegt niets over de gezondheid van je baby. Er is pas kans op een infectie als er koorts bij te pas komt: boven de 38°C in de eerste drie levensmaanden en meer dan 38,5°C later.’

Etterende ogen? Dat is oké!

Wordt je baby wakker met oogjes vol etter? Ook dat is geen reden tot paniek. ‘Onze ogen zijn via een traankanaal verbonden met de neus. Als je moet huilen loopt je neus ook, omdat er via de neus eveneens tranen afvloeien. Bij baby’s zijn die traankanaaltjes vaak nog niet helemaal open. Daardoor kunnen de tranen niet door en hopen er korsten, slijm en etter in op.

Het is voldoende om die weg te wassen met fysiologisch water. Alleen als het ooglid of het oogvlies onder het ooglid vuurrood ziet, is een behandeling nodig. Dan gaat het om een ontsteking van het hoornvlies. Dat voelt alsof er zand in het oog zit en dat is pijnlijk voor je baby. Een verstopt traankanaaltje gaat meestal vanzelf open in het eerste levensjaar.’

LEES OOK > Inbakeren: een veilige cocon voor je baby

Acne? Dat is oké!

Veel baby’s krijgen na enkele weken vlekjes die lijken op puistjes. ‘Dat is geen uitslag, het is wel degelijk acne’, geeft de arts nog mee. ‘In mama’s buik wordt een baby blootgesteld aan heel wat hormonen. Na de geboorte valt die invloed weg. Die verandering kan babyacne veroorzaken, doorgaans op de romp of in het gezicht. De huid ziet er dan wat rood uit, maar je baby heeft daar geen last van. Je hoeft die huid dus niet te behandelen. Was die zoals anders, ga de puistjes niet uitknijpen en smeer er geen productjes op.

Lijkt je baby wél last te hebben? Dan heeft hij waarschijnlijk eczeem. In dat geval wordt de huid erg droog en schilferachtig. Anders dan bij oudere kinderen en volwassenen, die vooral eczeem krijgen in huidplooien, kan de aandoening bij baby’s over het hele lichaam voorkomen.

‘Zeep kan een rol spelen in het uitdrogen van de huid’ – dr. Mark van Oort, kinderarts UZA

Zie je dat je baby ligt te kronkelen van de jeuk, vraag dan advies aan je arts of apotheker. Door een à twee keer per dag vette zalf aan te brengen zorg je dat er minder water uit de huid verdampt, en creëer je een bijkomende barrière. Blijf dat ook regelmatig doen als het eczeem verdwenen is om toekomstige opstoten te voorkomen.

Waarom de ene baby eczeem krijgt en de andere niet is niet altijd makkelijk te zeggen, maar zeep kan een rol spelen in het verder uitdrogen van de huid. Duurdere babyproducten zijn op dat vlak niet per se beter dan goedkope. Ik zou eerder aanraden om er mìnder te gebruiken.’

Met een baby in huis ziet je leven er een pak anders uit. Daarom krijg je als jonge ouder gratis ‘Brieven aan Jonge Ouders’, een tijdschrift van de Gezinsbond boordevol herkenbare verhalen en boeiende weetjes. Ook kan je je inschrijven voor onze maandelijkse nieuwsbrief die perfect de leeftijd van je kindje volgt. Schrijf je hier snel in!