Ongeveer 20 procent van de baby’s en peuters heeft op een bepaald moment last van eczeem. Gelukkig verdwijnen die rode vlekjes meestal rond de leeftijd van drie jaar. Maar intussen jeuken ze verschrikkelijk en mogen die kleine vingertjes vooral niet krabben. Wat kan je dan wel doen als je kinderen geplaagd worden door eczeem? Wij vroegen raad aan professor Linda De Raeve, kinderdermatologe in het UZ Brussel.
Eczeem bij kinderen
Wat is eczeem eigenlijk?
Dr. De Raeve: ‘Eczeem is een verzamelnaam voor allerlei soorten huiduitslag. De aandoening heeft enkele overkoepelende kenmerken, zoals: jeuk, roodheid, blaasjes en/of schilfertjes, maar bestaat in talloze vormen.
“Contacteczeem” is bijvoorbeeld een reactie op een bepaalde stof, zoals nikkel of zeep. “Atopisch eczeem” is vooral te zien in elleboogplooien en knieholtes. Dit is de meest voorkomende vorm van eczeem en treft zo’n 15 tot 20% van de kinderen.’
LEES OOK > Eerste hulp bij kinderziekten: van windpokken tot RSV
Droge huid
Zijn de oorzaken van eczeem bekend?
‘Nee, niet exact. Maar we weten wel dat zowel erfelijke als omgevingsfactoren kunnen meespelen. Als één van de ouders bijvoorbeeld last heeft (gehad) van eczeem, is er 50% kans dat ze ’t doorgeven aan de kinderen. Bij twee ouders stijgt die kans zelfs tot 75%.
We weten ook dat er bij kinderen met eczeem wel degelijk een foutje zit in de structuur van hun huid. Ze hebben een erg droge huid en daardoor kunnen allerhande stoffen makkelijker binnendringen.
Het invetten en hydrateren van die huid is dan ook één van de belangrijkste aandachtspunten, want zo krijgen allergenen minder kans.’
Ook omgevingsfactoren kunnen eczeem uitlokken of verergeren?
‘Ja, daarom testen we kinderen met eczeem altijd op allergieën. Via een bloedanalyse of huidpriktest controleren we reacties op allerlei voedingsallergenen (melk, eieren, pinda, soja …) en omgevingsfactoren (huisstofmijt, pollen, schimmels, dierenharen…).
Dat is belangrijk, want als we een reactie zien, kunnen we de oorzaak van het eczeem aanpakken. Als je dat specifieke allergeen vermijdt, vermindert de uitslag of verdwijnt het zelfs.
Maar het is niet altijd zo simpel. Zeker bij jonge kinderen is zo’n allergietest niet honderd procent betrouwbaar en blijft het een hele klus om het juiste allergeen op te sporen.
Bovendien weet je na zo’n priktest nog niet welk effect dat allergeen exact op het eczeem heeft. Dikwijls zijn kinderen immers allergisch aan verschillende stoffen.’
LEES OOK > Dagboek Elias maand 9: ‘Uitslag, slecht slapen, minder vrolijk … koemelkeiwitallergie?!’
Kan eczeem ook spontaan verdwijnen?
‘Ja, de meeste kinderen groeien uit hun eczeem of zijn een hele tijd eczeemvrij. Eczeem is een chronische aandoening die voorkomt in opstoten.
Sommige kinderen hebben heel frequent zo’n opstoot, anderen hebben er maar een paar keer per jaar last van of vertonen een hele poos niets, maar hebben dan ineens weer een uitbraak. Zo’n opflakkering wordt vaak uitgelokt door contact met een allergeen.’
Smeren
Kun je eczeem behandelen?
‘Eczeem kan je niet genezen, maar het is vaak wel te behandelen zodat de klachten verminderen of zelfs verdwijnen. Naast het vermijden van allergenen blijft het invetten van de droge huid het allerbelangrijkste. Smeer je kind dus elke dag (of zelfs meerdere keren per dag) in met een hydraterende crème.
Vermijd ook stoffen die de huid uitdrogen, zoals: badschuim, zeep en geparfumeerde producten. Badolie daarentegen is wel een goed idee. Een goed gehydrateerde huid is niet alleen beter gewapend tegen allergene indringers, ze gaat ook minder jeuken dan een droge huid.’
Hoe kies je de juiste hydraterende crème?
‘Doe dat in samenspraak met je arts. Hoe vetter hoe beter, maar dé beste crème bestaat niet.
Elk kind heeft een andere huid, en het ene kind is goed geholpen met die ene soort en het andere kind met een andere. Vaak is het een kwestie van uitproberen en volhouden.”
En als er een opstoot is?
‘Een opstoot kun je best onderdrukken met iets zwaardere middelen, bijvoorbeeld met een cortisonezalf. In enkele dagen kan zo’n zalf het eczeem erg efficiënt bedwingen.’
Is zo’n cortisonezalf niet ontzettend ongezond?
‘Goh, dat is eigenlijk een misverstand. Cortisone staat inderdaad gekend als een schadelijk product. Maar dan gaat het om een veel grotere hoeveelheid die wordt toegediend of ingespoten.
Cortisonezalf heeft amper bijwerkingen, maar dat wil niet zeggen dat je je kind er elke dag van kop tot teen mee moet insmeren. Daarom is het ook zo belangrijk om er zo snel mogelijk bij te zijn en niet te wachten tot de rode plekken zijn uitgebreid. Hoe minder zalf nodig, hoe beter.’
Niet krabben
Heb je ook tips om de jeuk te stillen zonder te krabben?
‘Krabben is absoluut te mijden. Want wondjes kunnen infecteren en dan ben je nog verder van huis. Krabben kan enkel met de achterzijde van de hand, niet met de nagels dus. Zo wordt de huid niet beschadigd.
Je kunt de jeuk ook stillen met een koelzalf of een gekoelde spray met thermaal water. Dat verkoelt en verzacht. Sommige ouders bewaren ook coldpacks of zelfs platte keien in hun ijskast om de huid te koelen.’
Zijn er misverstanden over eczeem waar je zelf de kriebels van krijgt?
‘Ik hoor wel eens dat ouders hun kind niet te vaak een badje durven geven. Maar dat is een misvatting. Eigenlijk kun je je zoon of dochter beter elke dag een badje geven. Want op de huid van kinderen met eczeem zitten bepaalde kiemen die de zaak kunnen verergeren.
Reinig hun huid dus elke dag. Maar zorg wel voor badolie in het water en hydrateer de huid voldoende na het bad.’
Tips
- Vermijd stoffen waaraan je kind allergisch is.
- Vermijd zeep, douchegel, badschuim en alles wat geparfumeerd is.
- Reinig de huid elke dag.
- Gebruik (niet-geparfumeerde) badolie.
- Hydrateer de droge huid zo veel als nodig.
- Behandel opstoten met bijvoorbeeld cortisonezalf.
- Ook een beetje zon is vaak een aanrader.
- Gebruik niet agressieve waspoeders en laat wasverzachters achterwege.
Dit artikel is eerder verschenen in Brieven aan Jonge Ouders, het gratis tijdschrift voor alle ouders. Pas bevallen of nog in verwachting? Schrijf je hier in om deze razend interessante reeks gratis te ontvangen. Voor ouders van kindjes tot 18 maanden zijn er ook de NieuwsBrieven aan Jonge Ouders, elke maand in je mailbox.
Gepubliceerd op: 08/09/2021, laatste update op: 08/10/2021