De pedagogische kwaliteit van de kinderopvang is na acht jaar opnieuw volledig doorgelicht. En er is goed nieuws: de opvangkwaliteit is over het algemeen gestegen. De meeste baby’s en peuters voelen zich goed en er wordt goed voor ze gezorgd. Toch zijn er ook werkpunten.
Grootste werkpunt: de educatieve ondersteuning van baby’s kan beter. Dat komt vooral door de groepsgrootte en de hoge kind-begeleiderratio. Daarnaast scoren nog niet alle opvangvoorzieningen even goed. Terwijl elk kind natuurlijk baat heeft bij kwalitatief hoogstaande opvang. De Gezinsbond wil dat de resultaten een positief signaal zijn voor de nieuwe Vlaamse regering om de ingezette weg naar verbetering verder te zetten.
Pedagogische kwaliteit
In 2016 werd de Vlaamse kinderopvang een eerste keer doorgelicht met het MEMOQ-instrument van de universiteiten van Gent en Leuven, in opdracht van Opgroeien. MEMOQ staat voor ‘Meten en Monitoren van Kwaliteit in de kinderopvang. Het doel is de pedagogische kwaliteit van de opvang wetenschappelijk te meten.
Na de 0-meting van 2016 zijn nu de resultaten van de de 1-meting bekend. Zo kunnen we vergelijken hoe de kwaliteit evolueert en welke elementen een impact hebben.
De pedagogische kwaliteit wordt bepaald door:
- Welbevinden
- Betrokkenheid
- Emotionele ondersteuning
- Educatieve ondersteuning
- Groepssocialisatie
- Omgeving
Net als vorige keer werd ook naar de ervaringen van de ouders gepeild. Zowel de inschatting van de kwaliteit, het zoekproces en de communicatie tussen opvang en ouders kwamen daarbij aan bod.
LEES OOK > Kinderopvang op maat van elk kind
Sterkten & werkpunten
De resultaten brengen sterktes aan het licht van de Vlaamse kinderopvang maar uiteraard ook aandachtspunten. Wat valt er op?
De nieuwe meting toont aan dat de pedagogische kwaliteit de voorbije acht jaar omhoog is gegaan. Dat is goed nieuws en een hart onder de riem voor alle ouders én de opvang zelf. Een lagere kind-begeleider ratio, kleinere groepen, meer opleiding en opvang aan inkomenstarief gaan samen met een hogere kwaliteit.
Een belangrijk aandachtspunt blijft de opvang van baby’s tot achttien maanden. Baby’s voelen zich goed in de opvang en worden goed verzorgd, maar worden er niet voldoende educatief ondersteund. Vooral in gemengde leeftijdsgroepen krijgen ze minder aandacht. Ook hun taalstimulering moet beter.
Tot slot scoort de groepssocialisatie, dat is de wijze waarop de opvang kinderen leert in een groep te functioneren, nog ondermaats. Nochtans vinden ouders dit een belangrijk aspect van de opvang. Ook hier is dus verbetering nodig.
LEES OOK > Hoe maken we de kinderopvang toegankelijker voor iedereen?
Tevreden ouders
De bevraagde gezinnen zijn over het algemeen erg tevreden over de kwaliteit van hun opvang. Ook na alle crisissen hebben ze het vertrouwen in de Vlaamse kinderopvang behouden. Dat toonde de Gezinsbarometer van de Gezinsbond vorig jaar ook al aan.
Het zoekproces van de ouders is een belangrijke voorspeller voor de tevredenheid van ouders: wie makkelijk een geschikte en dus ook betaalbare plaats vindt en zelf kan kiezen, is meestal ook tevreden over zijn opvang. Dat geldt ook voor de communicatie: hoe beter de ouders de communicatie van de opvang vinden, hoe hoger ze de pedagogische inbreng inschatten.
Kinderopvang als partner in de opvoeding
De opvang is geen vervanging van de opvoeding thuis. Kinderen kunnen er wel sociale vaardigheden inoefenen, nieuwe ontwikkelingskansen krijgen en de taal van de samenleving waarin ze opgroeien leren. De begeleiders en verantwoordelijken moeten professionele vaardigheden hebben en geschoold zijn in het observeren van het kind. Zo kunnen ze eventuele ontwikkelingsachterstand opmerken en remediëren. Uit de kwaliteitsmeting blijkt dat ouders deze focus op ontwikkeling ook verwachten van de opvang.
Wat de Gezinsbond vraagt
De Gezinsbond is een grote voorstander van een regelmatige meting van de pedagogische kwaliteit van de kinderopvang. Zo werd door deze meting opnieuw aangetoond dat grote groepen minder goede kwaliteit opleveren en dat baby’s lijden onder té grote groepen en te weinig gestimuleerd en educatief ondersteund worden als de kind-begeleiderratio te hoog is. Ook een betere opleiding doet ertoe. Verder blijkt ook dat opvang aan inkomenstarief beter scoort dan opvang zonder inkomenstarief.
De Vlaamse Regering moet lessen trekken uit deze nieuwe kwaliteitsmeting. Kinderopvang moet een topprioriteit zijn. De kind-begeleiderratio moet overal naar 5 op 1, de groepen moeten kleiner en er moet voor ieder gezin een plaats in de opvang met inkomenstarief worden voorzien. Dat is een ambitieus plan waar ook ambitieuze middelen voor nodig zijn.
Met een baby in huis ziet je leven er een pak anders uit. Daarom krijg je als jonge ouder gratis ‘Brieven aan Jonge Ouders’, een tijdschrift van de Gezinsbond boordevol herkenbare verhalen en boeiende weetjes. Ook kan je je inschrijven voor onze maandelijkse nieuwsbrief die perfect de leeftijd van je kindje volgt. Schrijf je hier snel in!
Gepubliceerd op: 26/04/2017, laatste update op: 02/10/2024