Iedereen die een baby in huis heeft of gehad heeft, kent het wel. De baby huilt. Honger kan hij of zij niet hebben, te warm of te koud ook niet, en de luier is pas ververst. Zouden het krampjes zijn? Of reflux misschien? Sussende woordjes helpen niet, met de baby rondlopen doet het huilen even stoppen, maar daarna begint het weer. Naarmate het langer duurt voel je de frustratie en machteloosheid toenemen. Wat scheelt er toch? Een baby die je niet getroost krijgt, brengt een ouder ten einde raad.
Baby’s kunnen het nog niet zeggen als ze iets nodig hebben of zich ongemakkelijk voelen. Huilen is een belangrijk communicatiemiddel. Goed dat ze zo duidelijk kunnen maken dat ze bijvoorbeeld honger hebben of opgepakt willen worden.
En goed dat ouders proberen om zo snel mogelijk die behoefte te vervullen of het ongemak te verzachten. Want zo’n kleintje is totaal afhankelijk van hun goede zorgen. Je kunt een kind niet verwennen met aandacht of liefde. Er is dus niets mis met je kindje te geven wat het nodig heeft.
LEES OOK > Een baby in huis? Meld de geboorte van je baby en krijg gratis ‘Brieven aan Jonge Ouders’
Wat scheelt er toch?
Weten of een kindje weent omdat het honger heeft of omdat er iets anders scheelt is, zeker in het begin, niet gemakkelijk. Maar gaandeweg leren veel ouders het verschil horen en zien.
Toch blijft een baby soms huilen, ook als de basisbehoeften vervuld zijn en er medisch niets mis is. En daar hebben de meesten het erg moeilijk mee. Er moet toch iets zijn, maar wat?
Vaak wordt dan gedacht aan krampjes of reflux als boosdoeners, een fysieke verklaring dus. Steeds meer wordt ervan uitgegaan dat er naast huilen als communicatiemiddel om behoeften of ongemak duidelijk te maken, ook huilen bestaat om spanning te ontladen.
Baby’s zijn heel kwetsbaar en krijgen te maken met veel ingrijpende indrukken. Huilen helpt om die te verwerken.
‘Je bewijst je kind veel meer dienst voor nu en voor later, door het te leren dat alle emoties geuit mogen worden’
Een traumatische geboorte of ziekte en complicaties kort na de geboorte veroorzaken stress, maar ook de ‘gewone’ aanpassing aan het leven buiten de baarmoeder, alle nieuwe vaardigheden die ze willen leren, de pogingen om te communiceren en te begrijpen,… kunnen overprikkelen. Er kan ook al stress of trauma aanwezig zijn van vóór de geboorte.
Huilen is een natuurlijk herstelmechanisme om stress en spanning uit het lichaam te krijgen. Onderzoek wijst uit dat mensen op alle leeftijden baat kunnen hebben bij een goede huilbui om weer in balans te komen. Voor een baby is dat nog veel meer het geval.
LEES OOK > Hoe ga je om met een baby die veel huilt?
Huilen is belangrijk voor een baby
‘Het is niet nodig om het huilen van je kind te stoppen’, zegt Niki Vanhamel. Hij is vadercoach en consulent Aware Parenting, en heeft een dochter die als baby heel veel huilde. ‘We raakten als ouders gefrustreerd en uitgeput’, vertelt hij.
‘Alle goedbedoelde adviezen werkten niet bij ons kind. We werden er heel onzeker van en vroegen ons af wat we verkeerd deden. We sloten ons steeds meer af voor familie en vrienden, terwijl het juist zo belangrijk is om je te laten ondersteunen door je netwerk.’
Toen Vanhamel en zijn vrouw Aware Parenting leerden kennen, de visie van Aletha Solter, ontwikkelingspsychologe en auteur van het boek ‘De taal van huilen’, ging er een nieuwe wereld voor hen open. ‘We ontdekten hoe belangrijk huilen is voor een kind. Het is een behoefte zoals eten en slapen, en moet dus niet gestopt worden.
Dat te weten was een opluchting en geruststelling. We leerden ook ons kind steunen tijdens het huilen, in plaats van verwoed te zoeken hoe we het konden laten ophouden.’
Als andere oorzaken zoals honger of medische redenen uitgesloten zijn – en dat moet je uiteraard in eerste instantie nagaan – hoef je je geen zorgen te maken en kan je hem of haar geruststellend toespreken, tegen je aan houden en laten voelen dat hij of zij veilig is.
Huilen proberen te stoppen door een tutje in de mond te steken of de aandacht af te leiden, stopt misschien wel de tranen maar hindert het natuurlijke helingsproces. Zo geef je ook het signaal dat huilen niet oké is. Dat mama en papa dat niet willen.
Ondertussen blijft de behoefte aan huilen wel bestaan en worden de spanning en emoties die niet geuit werden opgeslagen in het lichaam, waardoor het kindje niet tot rust kan komen. Je bewijst je kind veel meer dienst voor nu en voor later, door het te leren dat alle emoties geuit mogen worden.
Op die manier naar een huilend kind kijken helpt niet alleen het kind, je wordt er ook als ouder rustiger van en je krijgt meer zelfvertrouwen. We kunnen ervan meespreken wat het met een ouder doet als je niet weet wat je met een huilend kind moet doen.’
LEES OOK > De komst van een baby verandert alles… En dat is soms lastig
In slaap huilen?
Psychologe Solter pleit er niet voor om een kind alleen te laten huilen in zijn bedje. Integendeel. ‘Het kind valt uiteindelijk wel in slaap, maar het zal er intussen nog een pak stress bij hebben’, zegt Vanhamel. ‘En grote kans dat het na een tijdje weer wakker wordt en onrustig is, omdat de spanningen nog steeds in het lijfje zitten.
Alleen als het tijdens het huilen gekoesterd wordt, helpt huilen spanning te ontladen. Onderzoeken wijzen ook uit dat kindjes die in de liefdevolle armen van hun ouders mogen huilen, veel meer ontspannen zijn, rustiger slapen en vroeger doorslapen.’
Misschien kunnen we het het best vergelijken met als volwassene in je eentje zitten huilen of een schouder hebben om op uit te huilen. Zo moeilijk is het eigenlijk niet om je voor te stellen dat het een veel beter werkt dan het andere. En voor zo’n kwetsbare, gevoelige minimensjes al helemaal.
LEES OOK > Je baby knuffelen: niets dan voordelen
Webinar ‘Huilen beter begrijpen’
Op maandag 12 oktober gaf Niki Vanhamel een gratis webinar over ‘Huilen beter begrijpen’. Je kan het hier herbekijken.
Dit artikel verscheen in oktober 2020 in De Bond, het ledenblad van de Gezinsbond. De Bond kan ook bij jou (gratis!) in de bus vallen. Het enige wat je hoeft te doen, is lid worden. Nieuwtjes en activiteiten van de Gezinsbond meevolgen kan ook via Facebook, Twitter en Instagram.
Gepubliceerd op: 02/10/2020, laatste update op: 14/02/2022