Zindelijkheid bij peuters, hoe werkt dat? Bij sommige kindjes lukt het quasi vanzelf. Anderen hebben wat meer tijd en trucjes nodig om de weg naar het potje te vinden. Het is een beetje zoals met lopen: al doende leren ze het. Met vallen en opstaan, natte broekjes en ongelukjes.
Geen wondermiddel
Normaal gezien zijn peuters rond twee jaar klaar om langzaam zindelijk te worden. Ze moeten namelijk niet alleen begrijpen wat er gebeurt, maar het ook lichamelijk aankunnen. Voelen dat je pipi moet doen is één ding, je blaasspieren onder controle hebben is een heel andere zaak.
Hoe vlot en hoe snel dat allemaal verloopt, verschilt sterk van kind tot kind. Je kunt je peuter zeker en vast motiveren, maar je kunt niets forceren.
Er bestaan ook geen wondermiddeltjes, je zoon of dochter wordt zindelijk op zijn of haar eigen tempo. Bij sommigen duurt het tot hun vier jaar voor ze overdag geen enkel ongelukje meer hebben.
O-ooh!
Op een bepaald moment beginnen peuters te beseffen wat er zich in hun pamper afspeelt. Als je een beetje oplet, kan je die signalen zien.
Sommige kindjes kijken plots naar beneden en worden heel stil. Anderen zetten grote ogen op en zeggen: ‘O-ooh!’ Dat is een duidelijk teken dat ze klaar zijn voor het potje.
Ook van zodra je peuter minstens twee uur rondloopt met een droge luier, kan je starten met ‘potjeszitten’.
LEES OOK > Mag ik met beloningen de zindelijkheidstraining van mijn kind aanmoedigen?
Geluk- en ongelukjes
Hoe je daaraan begint? Merk je dat je kind moet plassen (wiebelen of naar de broek grijpen), neem hem of haar dan snel mee naar het potje.
Je kunt je peuter ook op regelmatige tijdstippen op het potje zetten, bijvoorbeeld na het eten en na het slapen. Een paar minuutjes is meer dan genoeg, het is niet de bedoeling dat je kind er een hekel aan krijgt. Niets gedropt in het potje? Geen ramp, probeer het later gewoon opnieuw.
Op het potje gaan is een kunst die peuters al doende onder de knie moeten krijgen. Het kan en zal dus gebeuren dat ze nét te laat bij hun potje aankomen, zeker wanneer ze helemaal verdiept zijn in hun spel.
Die ongelukjes horen er gewoon bij, dus maak je niet boos. Juist door die ongelukjes – en natuurlijk ook door de successen – leert je kindje hoe het in z’n werk gaat.
Dag en nacht verschil
De meeste kinderen worden overdag zindelijk tussen hun twee en vier jaar. ’s Nachts droog blijven is een volgende stap.
Voor de meesten is dat maar een ministapje. Zij blijven ’s nachts vanzelf droog als ze het al enkele maanden overdag drooghouden. Voor anderen betekent het een zware opdracht. Het lukt hen maar niet om hun bedje droog te houden.
Peuters wakker maken om te plassen is zinloos. Als hun blaasvolume groot genoeg is, kunnen ze ’s nachts hun urine ophouden. Laat de nachtluier pas uit als je kindje drie nachten op zeven droog blijft. Merk je na enkele weken dat je kind ’s nachts opnieuw een natte broek heeft, doe dan die nachtluier weer aan.
Rond de leeftijd van zes à zeven jaar zijn de meeste kinderen zindelijk, zowel overdag als ’s nachts. Onthoud dat bedplassen bij kinderen onder de vijf jaar regelmatig voorkomt en dat het tot de leeftijd van zeven jaar zeker niet abnormaal is.
LEES OOK > 10 leuke boekjes over zindelijk worden
Tiptop de pot op
Broekjes
Trek je kind een katoenen broekje aan in plaats van een luier. Een natte luier voelt je zoon of dochter niet, maar een natte broek is minder prettig en zal hij of zij dus willen vermijden.
Doe je peuter een broekje aan dat hij of zij vlot zelf naar beneden kan schuiven als de nood hoog is. Zorg voor wat extra kleren in je (fiets)tas en in de auto, die komen goed van pas bij ‘ongelukjes’.
Leuke sfeer
Dwing en forceer je kind niet om zindelijk te worden, want dat kan onnodige stress en zelfs blaasproblemen veroorzaken.
Eenmaal jullie met ‘de training’ starten, geef er dan inderdaad de nodige aandacht aan, maar hou het vooral positief en leuk.
Zet het potje in een fijne ruimte en laat je kind erop zitten samen met een favoriete knuffel, pop of boekje.
Vijf minuten
Het heeft geen zin om je peuter langer dan vijf minuten op het potje te laten zitten. Verplicht een kind zeker niet om op het potje te blijven zitten tot er een boodschap in ligt.
Beloning
Pipi of kaka in het potje? Een applausje, high-five of complimentje doet het vertrouwen goed.
De juiste aanmoediging blijft belangrijk. Net zoals het geen goed idee is om je kindje te berispen omwille van een natte broek.
Vraag ernaar
Het is een goed idee om regelmatig te vragen of je peuter moet plassen. Zo leert je zoon of dochter bewuster omgaan met het gevoel van een volle blaas.
Rustig aan
Uitspraken als: ‘Nog snel een plasje voor we vertrekken’, vermijd je beter. Haast en spoed zijn zelden goed, ook voor het plasgedrag van je peuter.
Een kind dat zich moet haasten, gaat persen waardoor de buikspieren worden gebruikt in plaats van de sluit- en blaasspier.
Comfort op de pot
Voor alle potjes geldt: comfort telt! Kleuren en fantasietjes zijn misschien leuk, maar het is veel belangrijker dat je kindje ontspannen kan zitten en met de voetjes aan de grond kan.
Een kleine bril bovenop het grote toilet is daarom niet zo’n goed idee, zeker in het begin niet. Die bengelende voeten kunnen je peuter een onveilig gevoel geven.
Hurkzit
Zittend plassen is veel gezonder dan rechtopstaand, ook voor jongens. Bij rechtopstaand plassen gaat je zoon z’n urine naar buiten persen, terwijl het beter is om de plas gewoon te laten lopen.
Drinken
Het kan echt geen kwaad om kinderen na het avondeten nog te laten drinken. Laat hen dus gerust een hele dag door water drinken.
LEES OOK > Is jouw peuter klaar voor het potje?
Luiers op overschot?
De luiers die je op het einde van de rit over hebt, kan je cadeau doen aan familie, vrienden of kennissen.
Of je kunt er ouders mee helpen die het financieel moeilijk hebben. Er bestaan intussen heel wat initiatieven die deze luiers inzamelen en verder verdelen.
Informeer ernaar bij de gemeente waar je woont of ga op zoek naar initiatieven, zoals: luierkast, luierbox, pamperbox, pamperbank of luierbank.
Do’s & Don’ts van potjestraining
- Start op tijd met oefenen en heb geduld, zindelijk worden vraagt tijd
- Hou het thema zindelijkheid levend, leuk en ontspannen
- Blijf het potje aanbieden op voorspelbare momenten doorheen de dag
- Laat wat vaker de luier uit als extra stimulans
- Ga er niet van uit dat je kind het ‘vanzelf’ zal leren
- Bestraf ongelukjes niet en word niet boos
- Merk je stress en frustratie bij je kind, forceer het dan niet
- Panikeer niet als het nog niet/niet meer lukt, blijven oefenen is de boodschap
Dit artikel is eerder verschenen in Brieven aan Jonge Ouders, het gratis tijdschrift voor alle ouders. Pas bevallen of nog in verwachting? Schrijf je hier in om deze razend interessante reeks gratis te ontvangen. Voor ouders van kindjes tot 18 maanden zijn er ook de NieuwsBrieven aan Jonge Ouders, elke maand in je mailbox.
Gepubliceerd op: 14/09/2021, laatste update op: 17/08/2023