Merel liep al een hele tijd diepongelukkig rond, toen ze een jaar geleden eindelijk aan haar ouders vertelde hoe dat kwam: ze voelt zich al van kinds af aan een jongen. Mama Fien en pluspapa Tim over hoe hun dochter vertelde dat ze een zoon wou zijn. Zin om te luisteren naar dit verhaal? Scrol dan door naar de podcastaflevering onderin.
Fien: Toen Merel het ons vertelde, was mijn eerste gedachte: had ik dit maar eerder geweten, dan zou ik haar opvoeding anders aangepakt hebben. Mocht ik tijdens haar kinderjaren eens iets gehoord hebben over genderneutraal opvoeden, had Merels leven een stuk makkelijker gelopen. Dan had ze niet moeten wachten tot ze twintig jaar was om aan haar transitie te beginnen.
Want eigenlijk was het al heel vroeg duidelijk dat Merel liever jongensachtige dingen deed: als driejarige liep ze altijd al te voetballen en zo. Ik had haar toen kunnen zeggen dat dat oké was. Ik had haar bij het shoppen wat minder richting meisjeskleren moeten duwen… We hebben daar intussen al veel over gepraat, en volgens Merel mocht ze van mij wel jongenskleren kiezen, maar trokken we toch altijd eerst naar de meisjesafdeling.
Tim: Het was inderdaad geen totale verrassing. Ergens hadden we al een en ander opgemerkt, zeker op het vlak van kleding. Merel droeg het liefst boxershorts voor mannen, want die zaten zogezegd makkelijker. En toen we op de badkamer onze spullen wat herschikten, zei Merel dat ze haar producten bij die van mij wou zetten. Dat was een klein signaal van ‘ik hoor bij de mannen’, maar ze stak het weg achter het feit dat haar zus nogal slordig is en dat ze daarom liever met mij een lavabo deelt. Nu kennen we natuurlijk de echte reden.
Fien: Een paar maanden voor ze ons vertelde dat ze zich een jongen voelt, had Merel ons ook al meegedeeld dat ze lesbisch is. Maar toch heeft ze bij die eerste outing niets gezegd van het transgender zijn. Ze hield het allemaal voor zichzelf, ondanks alle worstelingen. We zijn nu pas te weten gekomen hoe moeilijk ze het gehad heeft in haar puberteit. Ze kon het heel goed vinden met de jongens van haar klas, maar op een bepaald moment heeft ze die contacten verbroken omdat ze jaloers was op hen. Want die gasten kregen allemaal baardgroei, en zij niet…
Transitie & informatie
Zijn jullie, toen Merel uiteindelijk vertelde wat ze voelde, ergens gaan aankloppen voor hulp?
Fien: Merel had dat zelf al uitgezocht, ze vroeg of ik samen met haar naar het UZ Gent wou gaan om haar te laten begeleiden door het Genderteam. Van zodra ik het wist, ben ik zelf ook informatie beginnen zoeken. Zo las ik in die eerste dagen dat er mensen zijn die in transitie gaan maar zich later toch bedenken. Ik vertelde dat tegen Merel, en dat kwetste haar enorm. Huilend vroeg ze mij waarom ik haar niet geloofde. Bij het Transgender Infopunt in het UZ zeiden ze daarover het volgende: ‘Je zoon zit op een TGV, die staat al veel verder dan jij. Jij bent net op een boemeltreintje gestapt, je moet alles nog ontdekken. Maar je kan je licht opsteken bij je zoon.’
Die mensen daar waren echt geweldig, ik voelde mij meteen ontzettend goed bij hen en bij hun aanpak. Zij spraken van bij het begin over mijn ‘zoon’, waardoor ik zelf ook snel die klik maakte. Voor mij werd het op heel korte tijd iets vanzelfsprekends, iets wat bij Merel hoort. Ik heb in totaal twee keer geweend, want ergens had ik wel een beeld in mijn hoofd van hoe Merels leven er zou uitzien. Maar ik hoorde onlangs een mooie uitspraak waarop ik me nu focus: laat het beeld los dat je had van je kind en kijk naar wat er in de plaats komt, naar wat de nieuwe invulling kan zijn. En dat lukt.
Toen ik kort na onze eerste afspraak bij het Infopunt een wandeling ging maken met Merel, dacht ik: ‘Zie me hier nu lopen, met mijn zoon.’ (glimlacht) Merel is een beetje groter dan ik en heeft een eerder jongensachtige houding. Ik vraag me af hoe het komt dat ik dat nooit gezien heb…
Worstel je daarmee, dat je bepaalde dingen niet gezien hebt?
Fien: Eigenlijk wel. Niet dat ik mezelf iets verwijt of me daar slecht over voel. Maar had ik het allemaal geweten… Daarom dat ik hier mijn verhaal wil doen: ik hoop dat andere ouders door dit te lezen wat meer genderbewust gaan opvoeden. En dat klinkt misschien moeilijk, maar het komt er gewoon op aan om je kinderen te laten zijn wie ze zijn.
Tim, was het voor jou even makkelijk als voor Fien om die switch te maken van dochter naar zoon?
Tim: Ik had er geen problemen mee, maar ik heb me op voorhand wel verontschuldigd bij Merel. ‘Als ik je roep om te komen eten, zal het vaak nog met je oude naam zijn, vrees ik.’
LEES OOK > Senne Misplon (22) over zijn coming-out als trans man
Wachtlijst
In welke fase van het transitieproces zit Merel nu?
Fien: Momenteel staat ze al zes maanden op de wachtlijst van het UZ. Het is jammer dat het zo lang duurt voor ze effectief begeleid kan worden, maar de mensen van het Genderteam doen hun werk dan ook grondig. En hoewel we door die wachtperiode het gevoel hebben dat alles wat stilstaat, worden er intussen binnen ons gezin wel stappen gezet. Stappen die voor anderen misschien klein lijken, maar die voor Merel best groot zijn. De eerste stap was om het aan ons te vertellen, dan aan haar papa en plusmama, dan aan de zus… elke keer haar verhaal doen was telkens een nieuwe overwinning.
Hoe zijn de reacties van mensen in jullie omgeving?
Fien: Heel begripvol. Als ik het vertel, is er altijd wel iemand die zegt: ‘Ah, ik ken ook iemand die…’
Tim: Onze vrienden schrokken er ook niet van, het was eerder: ‘Ah ja, dat hadden we precies al willen zien.’ Maar de transitie van Merel is momenteel geen groot gespreksonderwerp meer bij ons thuis. Merel wil dat zelf niet: ‘Mijn zus is er ook nog, de aandacht moet niet voortdurend naar mij gaan.’
Fien: Die tussenfase weegt nu wel op haar: ze zou het liefst zo snel mogelijk als man naar buiten komen, met haar nieuwe naam.
Zijn er – buiten jullie – nog mensen bij wie Merel terechtkan om haar hart eens te luchten?
Fien: Niet echt. Merel heeft autisme en dat beperkt haar mogelijkheden om contact te leggen. We proberen haar wel te helpen door te tonen bij welke organisaties en groepen ze kan aankloppen, maar ze heeft het bijzonder moeilijk om daar stappen in te zetten. Ik maak me daar soms wel zorgen over, want het is toch belangrijk om zulke dingen te kunnen delen met anderen.
Tim: Door haar autisme is het heel moeilijk om een sociaal leven op te bouwen, ze heeft twee vrienden met wie ze vaak gamet en voor de rest heeft ze alleen ons.
Fien: Klopt. En ik zie dat ze daaronder lijdt. Haar autisme en het feit dat ze wacht op haar transitie… ze heeft het gevoel dat haar leven stilstaat en stelt zich heel veel vragen over de toekomst.
LEES OOK > Transgender Infopunt: ‘Grotere aanvaarding trans personen geen overbodige luxe’
Kunnen jullie haar op de ene of andere manier wat helpen om haar gedachten te verzetten?
Fien: Als we met ons gezin gezelschapsspelletjes spelen, zie ik haar echt wel genieten.
Tim: En de brunch op zondag! Dat is onze kleine traditie, iets waar we alle vier altijd naar uitkijken.
Kijken & luisteren
Hebben jullie misschien nog tips voor ouders die dit lezen?
Fien: Als je kleine kinderen hebt, kijk en luister dan goed naar hen. Zie welk speelgoed ze spontaan vastpakken, zie hoe ze zijn en volg hen daarin. Heb je tieners, geef hen dan de ruimte om zichzelf te ontdekken en laat weten dat ze altijd bij jou terechtkunnen.
Vinden jullie dat er in onze maatschappij meer gepraat moet worden over het transgender-thema?
Tim: Goh, aan de ene kant wel. Maar aan de andere kant wekt dit misschien de indruk dat het gaat om een bevolkingsgroep die extra aandacht nodig heeft, terwijl het in se geen aparte groep is. Het zijn gewoon mensen, dus het zou eigenlijk geen thema moeten zijn.
Fien: Als je een onderwerp te veel in de kijker zet, krijg je tegenreacties van mensen. Het is zoals Tim zegt: elke vorm van diversiteit zou welkom en ‘gewoon’ moeten zijn in onze maatschappij. Burgers van verschillende culturen, transgenders, oud, jong, dik, dun: iedereen moet kunnen zijn wie die is.
LEES OOK > Van ‘Huh?’ naar ‘Aha!’: de betekenis achter LGBTQI+
Podcast over een gezin in transitie: Jezelf kunnen zijn begint thuis
Foto’s: Louis Kerckhof
De Gezinsbond wil werk maken van een maatschappelijk draagvlak rond vrije keuze in gender en seksualiteit. We zijn ervan overtuigd dat je goed voelen thuis begint. Meer over het onderwerp lees je in ons dossier Alle liefs voor M/V/X.
Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.
Gepubliceerd op: 13/02/2023, laatste update op: 15/03/2023