Bob (44) laat met deze column over vaderliefde en de uitdagingen van het ouderschap in zijn vaderhart kijken. Hij vertelt over Grace Kelly, Einstein en zijn zoon Alexander (14), die schoolmoe is.
Ik zie het nog voor mij: een stralende dag ergens in de zomer van 2008 en de zwangerschapstest in de uitgestoken hand van mijn halve trouwboek. De grote vragende ogen, die muisstil schreeuwen ‘Zie ik het goed?’. Ze ziet het goed. We zijn zwanger. Sneller dan we durfden hopen. Rondom ons hoorden we verhalen over IVF-processies van Echternach. Ze blijven ons bespaard. Bij de tweede eisprong vallen we al in de prijzen. We kunnen ons geluk niet op.
Einstein of Grace Kelly
We scrollen door naar de geboorte. Ze verloopt niet helemaal zonder slag of stoot, maar alles komt goed. Alles valt op zijn pootjes. Zoals dat nu eenmaal gaat in de mooiste sprookjes. Een wolk van een zoon is ons deel. Letterlijk en figuurlijk. Die wolk is een cliché, ik weet het. Maar soms is een goed cliché alles wat je hebt. Omdat je van pure verwondering zonder woorden bent gevallen. Zelfs al ben je niet de minst talige van de klas.
En ik heb nog meer clichés. Bijvoorbeeld: negen maanden lang ben je ervan overtuigd dat je een nieuwe Einstein of Grace Kelly in de oven hebt zitten. Dat wat daar groeit uit ocharm twee botsende cellen niets minder zal blijken dan een mirakel. Je ziet al voor je hoe jouw nageslacht een toonbeeld zal blijken. Van eloquentie, empathie en gezond verstand. Van studeerlust, werk–ijver en humor. Groots en meeslepend zal hij of zij zich tonen. Je bent zo naïef te denken dat jouw kind geen hardnekkige nee-fase zal kennen, dat het geen hedendaagse schuttingtaal zal oppikken, dat het altijd met twee woorden zal spreken, afijn, je stelt je niets minder dan de perfectie voor.
En vooral: je kan onmogelijk vooraf bevroeden dat je tot in je kist nooit meer helemaal gerust zal zijn. Omdat je plots alles en meer te verliezen hebt. Alles, een woord dat begint met de letters a en l van zijn naam: Alexander.
Hovaardig en arrogant
Fuck perfectie. Wat we ons hebben verbeeld en wat we krijgen, ligt mijlenver uiteen. Ik voeg eraan toe: godzijdank. Die kleine uk die onze wereld op zijn kop zet, toont zich al heel snel eigenzinnig. Hij ligt dwars bij de geboorte en dwarsliggen, dat zal hij ook blijven doen. Tot vandaag. Hij weet als geen ander hoe hij je de kast op kan jagen. Hij kan ook als geen ander zeggen hoeveel hij van je houdt en knuffels tanken, waarvan niet duidelijk is of ze hem dan wel jou tot troost moeten dienen, maar wat doet het ertoe? Ze komen in ieder geval altijd uit de toppen van zijn tenen.
Waarom die lange aanloop op wat nu volgt? Omdat het me zou verbazen dat het niet heel erg herkenbaar is voor heel veel ouders. Je vertrekt van ideaalbeelden, van het idee dat alles zal meezitten. Dat is uiteraard hovaardig en arrogant. Het leven en de werkelijkheid weten wel beter. Ze zetten je zonder verpinken op je plaats.
Zo ook mij, en terecht. Ik heb een fantastische zoon. Hij is anders, maar ik zou hem niet anders dan anders willen. Tegelijk is hij helemaal niet anders. Want zoekt hij niet net als iedereen – jong én oud – zijn plekje in deze dolgedraaide 21ste eeuw en bij uitstek in een maatschappij waarin we constant overprikkeld worden?
LEES OOK > Alexander (14) is schoolmoe: ‘Dankzij een time-out weet ik dat ik met mijn handen wil werken’
Fuck etiketten
Van speelse deugniet vol branie groeide hij uit tot een worstelende puber. Hij zit om de paar weken bij de jeugdpsychiater, die ons er op tijd en stond aan herinnert dat er het topje van de ijsberg is en dan het veel grotere stuk ijs onder de waterspiegel. Ik ben fan van de psy. Ze – het is een vrouw – weigert labels te plakken. Daar gelooft ze niet zo heel erg in. Jazeker ziet ze dingen die passen in een diagnose, maar ze ziet ook alle andere dingen die niet passen in een diagnose. Ze ziet een héle mens. Een jongen van vlees en bloed, die een eigen temperament heeft, dat het resultaat is van zowel nature als nurture.
Fuck etiketten. Zullen we ’t samen eens heel luid roepen? FUCK! ETIKETTEN! De voorbije twee jaar kwamen we in een sukkelstraatje terecht. De branie van weleer vervelde tot een het-niet-meer-weten. Een sluimerende schoolmoeheid die begon als een sneeuwbal eindigde in een lawine. Uit de rugzak die Alexander meedraagt, doken steeds vaker duistere gedachten op. Wanhoop. En onmacht. En kreten van pijn. De optelsom van dat alles resulteerde uit- eindelijk in een time-out.
Succeservaringen
Na de paasvakantie is die getormenteerde zoon van mij niet meer teruggekeerd naar de schoolbanken. Dat is een zegen gebleken. Zijn hoofd heeft vrijaf gekregen. Of toch waar het al die theoretische, schoolse kennis betreft. Zijn handen en hart daarentegen hebben de tijd van hun leven. Ze veren op in The Old Horses Lodge, die plek waar verwaarloosde en oude paarden worden omringd met de beste zorgen. Mijn zoon, mijn Alexander, heeft voor het eerst in jaren weer eens succeservaringen. ‘Daar is ie dringend aan toe’, zei de klastitularis die met het voorstel voor de time-out op de proppen kwam. Het was en is niets gelogen.
En of hij succes heeft. We krijgen niets dan lof voor zijn arbeidsethos en werklust. Hij is de jongste van de hoop, maar neemt anderen – soms met een veelvoud aan levensjaren op hun teller – op sleeptouw. Er is de jongen met down, die hoopt dat Alexander er zal zijn. Er is X., een oudere man met een verstandelijke beperking, waarmee Alexander optrekt. En er is Y., die vier weekdagen in het buitengewoon onderwijs combineert met één dag in het paardenasiel en een vriend is geworden. Er is heel veel.
Dicht, dichter, dichtst
Ik heb met de handen in het haar gezeten. Ontelbaar veel keren. Ik ben bang geweest. Ongerust. Kwaad. Verlamd. Ik heb mijn hart vastgehouden, tot het zo zwaar begon te wegen dat ik er zelf bijna aan onderdoor ging.
Maar vandaag is het weer zomer. En de dag straalt, net als in 2008. En Alexander straalt mee. Hij heeft geproefd van het gevoel goed te zijn in iets. Hij heeft zich getoond. En miljaar, wat heeft hij ‘poten aan zijn lijf’. Ik hoef geen Einstein of Grace Kelly. Alexander gelukkig zien, is het enige dat er écht toe doet. Wat hij wordt, is daarbij niet van belang. Hij is. Hij is meer dan genoeg. En hij lacht weer. Vaak. Bij elke schater wordt mijn hart weer lichter. Komt hij weer dichter. Dicht. Dichtst.
Foto: Kristof Ghyselinck
Dit artikel verscheen in september 2023 in De Bond, het ledenblad van de Gezinsbond. De Bond kan ook bij jou (gratis!) in de bus vallen. Het enige wat je hoeft te doen, is lid worden. Nieuwtjes en activiteiten van de Gezinsbond meevolgen kan ook via Facebook, Twitter en Instagram
Gepubliceerd op: 28/08/2023